Soms hoor ik mensen verzuchten dat, hoewel wij gigantisch veel wetten hebben (maar liefst zes honderd en dertien!), een groot aantal van die zeshonderddertien wetten in onze tijd en/of buiten Israël gelukkig niet (meer) van toepassing zijn. Maar zo’n opmerking is maar ten dele waar.

Want ook als een bepaalde wet niet voor mij geldt omdat ik bijvoorbeeld geen kohen ben of geen leviet, geen vrouw ben of geen man of omdat ik geen koning ben, toch weten we dat de Thora eeuwig is: voor ieder mens, in iedere tijd en in iedere omstandigheid, ook als het lijkt alsof wij met die bepaalde wet niets van doen hebben!

Een scala aan betekenissen

Want naast de eenvoudige betekenis zit er in die specifieke wet of in dat specifieke gebruik, een scala aan diepere, filosofische en ook mystieke betekenissen.

Kijk naar die eerste boom die in de Thora vermeld staat. Die boom waarvan ons aller voorvader Adam gegeten had, terwijl dat nou net de enige boom was waarvan hij niet mocht eten! En hoe gaat de geschiedenis verder? Adam beseft dat hij naakt is, een gevoel van schaamte overmeestert hem. En dan hoort hij G’d roepen: Adam, waar ben je? Alsof G’d niet achter die boom kon kijken!? Maar met Adam bedoelen wij de mens in het algemeen. Soms gaat die mens de fout in, probeert zich tegen beter weten in te verstoppen en dan vraagt G’d hem: Adam waar ben je?

Adam is de mens, dat bent u en dat ben ik. En telkens weer dienen wij te beseffen dat aan ons bij voortduring wordt gevraagd: Adam waar ben je? Waar bevind je je? Waar sta je in het leven?

En gelijk de vraag van G’d aan Adam verder reikt dan de toenmalige gebeurtenis, zo ook reiken de agrarische wetten die gekoppeld zijn aan de leeftijd van de boom, veel verder dan de eenvoudige praktische wetgeving.

Essentiële verbinding

Als we een boom globaal bekijken dan zien we wortels (1), een stam met daaraan takken en bladeren (2) en vruchten (3).

Het doel van de vruchtboom is de productie van vruchten. Maar hoe aantrekkelijk en lekker de vruchten ook mogen zijn, zonder een goede verbinding met de wortels, die zich meestal volledig aan ons gezichtsveld onttrekken, kan de boom geen vruchten afwerpen. Die essentiële verbinding wordt verzorgd door de stam, de takken en de bladeren.

Boom in het veld

De Thora vergelijkt de mens met een boom in het veld.

De vergelijking vertaalt zich eenvoudig. De mens, de Jood, dient vruchten af te werpen. Vruchten kunnen we vertalen met nazaten in de fysieke zin van het woord maar zeker ook in geestelijk opzicht. Als we onszelf of een mede-jood kunnen behouden voor ons Jodendom en onze eigen en zijn/haar assimilatie kunnen voorkomen, dan hebben wij geproduceerd. Maar ook als wij aan de ons omringende niet-joodse samenleving een bijdrage leveren bijvoorbeeld op het gebied van ethiek, waarden en normen, is ook dat productie. Aan bekering doen wij niet, maar verantwoordelijkheid ten opzichte van de maatschappij waarvan wij een deel uitmaken, hebben wij zonder meer.

Vul hier uw eigen inhoud in.