Tekens van geloof • Besnijdenis

Het Jodendom kent veel symbolen en rituelen. Allerlei voorwerpen hebben een betekenis. Ze drukken iets uit van het geloof van Israël in de Eeuwige. In deze reeks bekijken we een aantal van deze tekens van geloof.

Het verbond

De besnijdenis is het lichamelijke teken bij uitstek van Gods verbond met Israël. Zo had God het aan Abraham opgedragen: “U moet het vlees van uw voorhuid laten besnijden en dat zal een teken zijn van het verbond tussen Mij en u. Elk kind bij u van acht dagen oud, al wie mannelijk is, moet besneden worden, al uw generaties door” (Genesis 17:10-13). Er zijn dus twee tekenen van Gods verbond met Israël: de besnijdenis en de sabbat (Exodus 31:13).

De achtste dag

Op de achtste dag na zijn geboorte wordt een Joods jongetje besneden (tenzij er dwingende redenen zijn om het uit te stellen, bijv. de gezondheid van het kind). De besnijdenis kan dus ook op de sabbat plaatsvinden. Het is ook de dag waarop de jongen zijn naam krijgt (vgl. Lukas 2:21). Omdat het om een verbond gaat, wordt in het Hebreeuws gesproken van de briet mila, het verbond van de besnijdenis. Voor de goede orde: alleen jongens worden besneden. Vrouwenbesnijdenis is absoluut onjoods.

De besnijdenis

Het gereedschap voor de besnijdenis (een klemmetje en een mesje) wordt veelal in een mooi kistje bewaard. De besnijder (moheel) is er speciaal voor opgeleid. Tegenwoordig is het meestal iemand met een (para)medisch beroep. De besnijdenis kan thuis gebeuren, of in de synagoge, of – wat ik ook heb meegemaakt – in een feestzaal. Het is een feestelijk gebeuren met veel gasten en goed eten. Het jongetje ligt op een besnijdeniskussen, liefst bij grootvader op schoot, die in een speciale stoel zit. Er is een symbolische lege stoel voor Elia, die er altijd bij is wanneer een Jood in het verbond wordt opgenomen. Na een zegenspreuk snijdt de moheel een stukje van de voorhuid van de penis weg, zodat de eikel bloot komt te liggen. Hij zuigt ook meteen het vrijkomende bloed af. Het stukje voorhuid wordt begraven. Op de achtste dag is de ingreep veel minder pijnlijk dan hij later zou zijn. De wond geneest snel, binnen drie dagen.

De ceremonie wordt afgesloten met een zegenspreuk bij een beker wijn: “Zoals hij is opgenomen in het verbond, zo moge hij worden opgenomen in de Tora, in het huwelijk en in het doen van goede daden.”

“