Niet eerder heeft iemand het aangedurfd dit onderwerp ter sprake te brengen. Zelfs geen historici en geleerden die alles over WO II in kaart brachten. Voor de eerste keer spraken Holocaustoverlevenden, die als kinderen en tieners in de getto’s, concentratie- en werkkampen seksueel misbruikt waren, voor de camera over wat zij meemaakten en hoe dit seksueel geweld littekens op hun levens heeft achtergelaten tijdens de 70 jaar sinds WO II ophield.

Deze personen hielden het seksuele misbruik dat zij ondergingen tegenover iedereen geheim, onder wie zelfs hun echtgenoten, kinderen en kleinkinderen. Die familieleden hebben via deze film voor het eerst gehoord wat hun geliefden is overkomen.

Ronnie Sarnat heeft zes jaar geïnvesteerd in het produceren van Screaming Silence. Zij was vast besloten dit moeilijke onderwerp dat anderen weigerden te onderzoeken, aan te pakken en in de openbaarheid te brengen. “Het Holocaust onderzoeksestablishment gelooft niet dat Holocaust en seks samengaan,” beweert ze. “Maar wie bepaalt wat is toegestaan te onderzoeken en wat niet?”

Professor Gideon Greif, leidend historicus bij Shem Olam: The Holocaust & Faith Institute for Education and Research en een Auschwitzdeskundige, stemt toe dat er inderdaad een tendens onder Holocaustgeleerden is geweest om het onderwerp seksueel misbruik van kinderen uit de weg te gaan.

“Er is een gebrek aan informatie over dit onderwerp geweest vanwege een verlangen bij degenen die de Holocaust bestuderen, de waardigheid van de slachtoffers geen geweld aan te doen,” zegt Greif die adviseur was bij het maken van de film.

“Yad Vashem heeft bijvoorbeeld veel getuigenissen die ook gaan over verkrachting en seksueel misbruik, maar historici hebben geweigerd daar iets mee te doen. De vertoning van deze film is werkelijk de eerste keer dat het onderwerp zo openlijk aan de orde komt,” zegt hij.

Het kostte Sarnat erg veel tijd om overlevenden op te sporen die als kinderen of tieners verkracht en seksueel misbruikt waren. Als zij hen eenmaal gevonden had, was het hun besluit of zij er klaar voor waren openlijk geheimen prijs te geven die ze zelf zo diep en zo lang mogelijk weggestopt hadden. Uit schaamte en verlammende vrees dat hun kinderen hen mogelijk zouden verwerpen als de waarheid bekend werd.

Een oudere man in de film praat erover hoe zijn zoon zo’n ‘macho Israëli’ was dat hij voelde dat hij nooit tegen hem zou kunnen uitspreken wat er gebeurd was. “Hoe kon ik hem over zijn vader laten denken als ‘een van die Joden die als schapen naar de slachter gingen’?” zegt hij.

Een seksueel misbruikt of verkracht kind tijdens de Holocaust. Uit de documentaire ‘Screaming Silence’ | (met dank)

Sarnat en haar creatieve team besloten de film te maken met alleen getuigenissen van overlevenden uit de eerste hand. Er is geen commentaar van derden en er wordt geen historische context gegeven of een psychologische analyse. “De getuigen schreven hun eigen script, zo te zeggen, en bepaalden zelf de grenzen van wat ze wel of niet wilden zeggen voor de camera,” zegt de filmmaakster.

Ze is ervan overtuigd dat deze opzet de film uittilt boven een afschuwwekkend opnieuw vertellen van gebeurtenissen tot en meer complex geheel waarin het punt van verkrachting niet noodzakelijkerwijs belangrijker is dan de vraag of een persoon al of niet een diep verborgen donker geheim zou moeten prijsgeven voordat hij of zij sterft.

Het kijken en luisteren naar deze overlevenden als zij – zowel mannen als vrouwen – beschrijven hoe zij op jonge leeftijd seksueel misbruikt zijn, verkracht zijn of door een groep verkracht, of getuigen geweest zijn van prostitutie, is moeilijk. Het is zelfs te meer intriest en schokkend te horen hoe deze gewelddadigheden de rest van hun leven en hun zelfbeeld beschadigd hebben.

Een man bijvoorbeeld, die als 13-jarige jongen door een Duitse soldaat verkracht was in Tunesië, heeft zijn hele leven geworsteld met zijn seksuele identiteit. Hoe kon hij een man zijn die met vrouwen uitgaat als hij in de positie van vrouw was geweest, vroeg hij zich af.
Een van de vrouwen vertelt dat zij zich nooit op haar gemak voelt en dat ze altijd over haar schouder kijkt. Zij zegt dat ze nooit in staat is geweest een seksuele relatie te hebben. Alles wat ze zegt over het feit dat zij kinderen en kleinkinderen heeft, is dat “hun vader een zeer wrede man was.”

De man die bang was om zijn ‘macho’ zoon te vertellen over zijn ervaringen in Auschwitz, verhaalt wat hij meemaakte toen hij een ‘piepel’ was.

Volgens Sarnat weet niemand precies de oorsprong van de term, maar iedereen in de kampen wist wat voor iemand het was: een piepel was een tiener of jonge man in een concentratie- of werkkamp die gedwongen was een van de kapo’s (degenen die over de gevangenen aangesteld waren, Joods of niet Joods) te dienen. De jongen moest aan alle wensen en verlangens van de kapo voldoen – ook op seksueel gebied.

(Elie Wiesel beschreef in zijn oorspronkelijke Holocaust autobiografie ‘Night’ een scene met een piepel, en de controversiële Israëlische Holocaustoverlevende en schrijver Yehiel Dinur, ook bekend onder de pseudoniem Ka-Tsetnik, schreef in 1961 een novelle getiteld They Called Me Piepel.

Een ‘bordello’ kaart (=bordeelkaart) van een Duitse soldaat uit het concentratiekamp Ravensbrück. Uit de documentaire ‘Screaming Silence’ | (met dank)

De man die een piepel was, vertelt hoe hij als jongen in Auschwitz verkracht was door een bijzonder wrede kapo. Hij kreeg met geweld brood in zijn mond geduwd om hem het zwijgen op te leggen tijdens de verkrachting. De man herinnert zich hoe uitgehongerd hij was en maar wat graag het brood op at, en vervolgens zegt hij dat hij zich er niet helemaal gemakkelijk bij voelt datgene wat er met hem gebeurde een verkrachting te noemen omdat hij gewillig het brood op at.

“Kindslachtoffers van verkrachting zijn niet hetzelfde als volwassen slachtoffers van verkrachting,” zegt Sarnat. “Zij denken dat het een straf moet zijn voor wat zij gedaan hebben.”

Vanuit psychologisch standpunt bekeken is de reactie van de man begrijpelijk, maar Greif waarschuwt dat het een vereiste is altijd in gedachten te houden dat de daders, de Duitsers en hun handlangers, de schuldigen zijn en niet de Joodse slachtoffers.

Volgens Greif was seksueel misbruik en verkrachting van Joden, kinderen inbegrepen, een beperkt verschijnsel omdat de Nazi-rassenwetten aangaven dat het voor Duitsers verboden was seksuele relaties met Joden te hebben.

“Het seksueel misbruik dat plaatsvond was een onderdeel van de voortvarendheid van de Nazi’s Joden te vernederen, maar er bestond geen systematische benadering van dit soort misbruik,“ zegt hij.

Inderdaad, er bestaat geen enkele manier om er achter te komen hoe wijd verbreid dit fenomeen was, om de eenvoudige reden dat de slachtoffers – zoals degenen in de film – nooit spraken over wat er met hen gebeurd was. Maar Sarnat gelooft dat als er anderen zijn die, zoals zijzelf gedaan heeft, verder gaan dan het Holocaust onderzoeksestablishment en hun eigen speurwerk doen, dat ze veel meer over dit onderwerp zullen vinden.

“Yad Vashem en de Duitsers zeggen beide dat er geen Joodse meisjes gebruikt zijn als prostituees ten behoeve van de Nazi’s. Maar ik heb getuigenissen die aangeven dat Joodse meisjes in de bordello‘s (bordelen) in de kampen werkten” zegt ze. “Zij moeten hun namen veranderd hebben zodat de Duitsers niet zouden weten dat zij Joods waren.”

Als ze geen seksslaven geweest waren zouden ze niet in staat geweest zijn de gaskamers en de crematoria te ontlopen.

Dit artikel is geschreven door Renee Ghert-Zand, en verscheen 15 april 2015 op de website van The Times of Israel. | Vertaling; Evelien van Dis