“Zij beramen listig een heimelijke aanslag tegen Uw volk en beraadslagen tegen Uw beschermelingen. (…) Laten zij beschaamd en door schrik overmand zijn tot in eeuwigheid, laten zij rood van schaamte worden en omkomen.”
— Psalm 83:4,18
Kun je met goed fatsoen Psalm 83 zingen? Zijn christenen daar niet te fijnbesnaard voor? Zonder twijfel is het goed om ons eens op die vraag te bezinnen.
Overal verspreid staan er prachtige liederen in de Bijbel. Wie kent echter niet de collectie die we kunnen typeren als het Liedboek van Israël, namelijk de Psalmen. Het is veelzeggend dat in de christelijke gemeente meestal slechts gebruik gemaakt wordt van een bloemlezing. Alleen waar de kleur en geur van aanspreekt, vindt genade in de ogen van christenen. Om een mooie ruiker te vormen snijden zij wel de bloemen los van de wortel. Wie realiseert zich dat?
Niet meer van deze tijd
Het is een prima idee van de redactie van het Reformatorisch Dagblad een serie te starten over ‘onbekende Psalmen’. Het raakt me te lezen dat Psalm 83 volgens een uitspraak van de Rooms-Katholieke Kerk in 1971 niet meer gezongen kan worden. De journalist haast zich te melden, dat de gereformeerden in de zestiende eeuw daar wel anders over dachten.
Uit het opschrift blijkt dan echter dat zij het lied betrokken op de kerk en haar vijanden. Hij verzuimt daarbij helaas op te merken dat dit een proeve van de vermaledijde vervangingstheologie is. Wel noteert hij dat het zingen van deze Psalm in de oude berijming door het woordgebruik en de thematiek vervreemding kan oproepen.
Toch blijf ik me afvragen hoe het mogelijk is dat de Rooms-Katholieke Kerk een gezaghebbende uitspraak doet dat Psalm 83 niet meer voor gebruik geschikt is. Realiseert men zich niet hoe dit bijna dertig eeuwen oude lied opeens razend actueel bleek te zijn toen na de proclamatie van de staat Israël de onafhankelijkheidsoorlog gevoerd moest worden tegen de Arabische agressie?
Het is frappant te zien dat je op een Google-opdracht te zoeken naar Psalm 83 zomaar miljoenen resultaten krijgt. Menig scribent attendeert erop hoe we in de actualiteit een bevestiging kunnen zien van het profetisch Woord. Allemaal artikelen die – moet je vrezen – nooit een imprimatur (toestemming van bisschop om een geschrift te drukken – red.) zullen verkrijgen.
Het is mogelijk een historische duiding te geven aan dit lied. De gedachten gaan terug naar de tijd van David. Maar de geschiedenis herhaalt zich. Het is niet eenvoudig vast te stellen aan welke landen en volken we nu moeten denken als we de namen lezen van de vroegere vijanden van Israël. Het gaat evenwel om een coalitie van allen die het plan beramen om de staat Israël te vernietigen.
Nog niet zolang geleden probeerde Arafat alle Arabieren te mobiliseren om de Joden de zee in te drijven. Op dit moment horen we hoe Ahmadinejad met regelmaat te kennen geeft dat hij de zionistische entiteit als een kankergezwel uit de islamitische wereld wil verwijderen. Mohammed Morsi stemt daarmee in. Het verdrag van Egypte met Israël is daarom uitermate wankel. De Arabische lente lijkt veelbelovend. We moeten vrezen dat het verlangen naar democratie echter in die context zal leiden tot de invoering van de sharia.
Het blijft dan ook belangrijk te proberen de genoemde namen te actualiseren. Bij Filistea moeten we denken aan de Gazastrook en bij Tyrus aan de Libanon. Dat zijn de landen waar Hamas en Hezbollah zich sterk maken de woorden van Psalm 83 in vervulling te laten gaan. Opeens kan dan het beeld compleet zijn.
Wie solidair is met Israël zal meebidden dat God zich niet doof houdt wanneer de vijanden aanslagen beramen tegen Zijn volk, zodat aan de naam van Israël niet meer gedacht zal worden. Maar kunnen christenen wel roepen om een oordeel over zulke haters van Israël, ook al keren deze mensen zich ten diepste tegen God zelf? Let erop dat de wraak zoet is. Het oogmerk is namelijk dat ook die vijandige volken de Naam zoeken en erkennen dat de Heere de Allerhoogste is over de hele aarde!