Nieuwe partij

Op dinsdagavond 8 december werd Israёl opgeschrikt door een nieuwe politieke aardbeving. De charismatische Likoed-politicus Gideon Sa’ar maakte bekend dat hij de partij zou gaan verlaten en een nieuwe partij zou oprichten onder de naam ‘Tikva Chadasha’, wat ‘Nieuwe Hoop’ betekent.

Het was al lange tijd bekend dat het niet boterde tussen Sa’ar en premier Benjamin Netanyahu. Netanyahu liet hem uit de huidige regering van nationale eenheid. Dit nadat Sa’ar in de aanloop naar de vorige verkiezing probeerde om Netanyahu uit het zadel te wippen bij de Likoed-voorverkiezing over de partijleider.

Dat liep uit op een faliekante mislukking. Sa’ar kreeg slechts 27,5 procent van de stemmen die Likoed-leden uitbrachten in die voorverkiezing. Echter, sinds die tijd is er veel veranderd in het Israёlische politieke spectrum.

Netanyahu’s dalende populariteit

Netanyahu’s populariteit is dalende, onder anderen vanwege zijn aanpak van de coronacrisis. Hij maakte ook de fout om de Yamina-partij uit zijn coalitie te laten. Yamina is de nieuwe partij van ex-defensie minister Naftali Bennett en ex-minister Ayelet Shaked. Ook in dit geval was dat vanwege persoonlijke animositeit tussen Bennett en Netanyahu.

Sa’ar maakte bekend dat hij opnieuw uit de Knesset zou stappen, zoals hij al eerder deed. Zo wil hij zijn handen vrij hebben voor een campagne voor de nieuwe Israёlische parlementsverkiezingen die nu gepland zijn voor 16 maart 2021.

De ex-minister wil uiteindelijk premier van Israёl worden en een peiling die op woensdag al werd gepubliceerd gaf zijn Nieuwe Hoop partij 17 zetels. Dit aantal zal alleen maar kunnen groeien wanneer andere Likoed-leden zullen overlopen naar Sa’ars partij.

Twee andere prominente Israёlische politici, Yoaz Hendel en Tzvi Hauser zullen naar verluidt ook lid worden van ‘Nieuwe Hoop’. Verder zijn er geruchten dat de vorige stafchef van het Israёlische leger (IDF), Gadi Eisenkott, ook lid zal worden van Sa’ars partij.

Geen verandering in politieke ideologie

Sa’ar maakte duidelijk dat zijn rechtse ideologie hetzelfde is gebleven. De Likoed partij was veranderd, beweerde hij tijdens een door de Israёlische TV overgenomen toespraak via Facebook. Dat was de schuld van Netanyahu, zei Sa’ar. Hij beweerde dat de premier Likoed had misbruikt voor een persoonlijkheidscultus en alleen aan zijn persoonlijk interesses inclusief zijn juridische perikelen dacht.

De oprichting van Sa’ars nieuwe partij zal waarschijnlijk het einde van het tijdperk van Netanyahu gaan betekenen. In de laatste peilingen die vorige week werden gepubliceerd kreeg Likoed ongeveer 30 zetels van de 120 in de Knesset. Sa’ar zal zeker stemmen wegtrekken van Likoed.

Een ruime meerderheid

Politieke analisten verwachtten dat ‘Nieuwe Hoop’ samen met Yamina, Shaked, Yes Atid en Yisrael Beiteinu een ruime meerderheid kunnen behalen tijdens de nieuwe verkiezingen van 16 maart. Wat hun bindt is de afkeer van Netanyahu, die een lange reeks vijanden heeft gemaakt in de Israёlische politiek.

Wanneer dat gebeurt zou het voor het eerst in meer dan tien jaar zijn dat Likoed geen deel uit zal maken van Israёls regering.Volgens die nieuwe peiling die werd gepubliceerd door 103FM in Israёl zou een combinatie van Yes Atid, Nieuwe Hoop, Yamina en Yisrael Beiteinu kunnen rekenen op meer dan 65 zetels in de nieuwe Knesset.

Obstakels

Het centrumrechtse blok dat Sa’ar wil vormen samen met Yes Atid, dat links georiënteerd is, zal echter over veel obstakels moeten zien heen te komen. Echter, de antipathie tegen Netanyahu zal naar verwachting sterker zijn dan de politieke meningsverschillen.

Tot nu toe leek het ook ondenkbaar dat Yamina, dat gedomineerd wordt door religieuze zionisten, een coalitie zou kunnen gaan vormen met Lapids Yes Atid. De geschiedenis in Israёl heeft ons daarentegen geleerd dat er de meest vreemde coalities werden gevormd op een moment dat niemand het verwachtte.

Het is op dit moment niet duidelijk wat er met de Kachol Lavan partij van Benny Gantz zal gaan gebeuren. Het zou kunnen dat Gantz een nieuwe lijstverbinding zal aangaan met één van de bovengenoemde partijen om in de politiek te kunnen blijven. Hij kan nu zijn droom om premier van Israël te worden definitief vergeten.

Campagne al begonnen

Likoed begon op dinsdagavond voorbeelden te geven van andere prominente partijleden die uit de partij stapten en wiens politieke carrière daarmee beëindigd werd. Voorbeelden zijn Tzipi Livni die overliep naar de verdwenen Kadima partij en Moshe Kahlon, de voormalige Minister van Financiën, die zijn eigen partij oprichtte en nu uit de politiek is gestapt.

Sa’ar is echter relatief jong en charismatisch en zou de algemene tendens in de Israёlische politiek kunnen uitbuiten. Deze tendens wordt nu gekenmerkt door een gezamenlijke afkeer van premier Netanyahu.

Wat zeker is, is dat Israёl een nieuwe venijnige verkiezingscampagne te wachten staat die niemand eigenlijk wilde. Maar nu met Sa’ars initiatief zal Netanyahu geen meerderheid meer hebben om nieuwe verkiezingen af te keren.