Sataf, waar de tijd lijkt te hebben stilgestaan
Door Petra van der Zande -
1 juni 2018
In de heuvels van Jeruzalem ligt een gebied van 101 hectare waar het lijkt alsof de tijd heeft stilgestaan.
Volgens archeologen werd Sataf zo’n 6000 jaar geleden voor het eerst bewoond en begon men 4500 jaar geleden met de aanleg van terrassen. Het woord ‘terras’ komt van het Latijnse woord ‘terra’ – land.
Doordat de landbouwgrond in de valleien in handen was van de lokale bevolking, hadden de nieuw aangekomen Israëlieten alleen rotsachtige grond en heuvels ter beschikking.
“Jozua zei tegen hen: Indien u een groot volk bent, ga dan naar het bos, en hak daar voor uzelf de bomen om …., omdat het bergland van Efraïm te klein voor u is.” (Jozua 17:15)
Sataf floreerde tijdens de Tweede Tempel- en Byzantijnse periode, maar zag afwisselend verbetering en verval tijdens het Kruisvaarders- en Ottomaanse tijdperk.
De Bijbel noemt grond zuiveren van stenen izoek; het verplaatsen van de stenen naar de zijkant van een natuurlijk terras heet sikoel . Hiermee bouwde men steunmuren waartegen een laag vruchtbare aarde werd gegooid. Zo werden landbouwterrassen geconstrueerd, waarvan het merendeel gebruikt werd voor ‘droge’ landbouw die afhankelijk was van de regenval. Van de overgebleven stenen bouwde men wachttorens die de oogsten moest bewaken.
Een dorp werd altijd hoger dan de bron gebouwd, zodat geen enkel stuk bouwland verloren zou gaan dat geïrrigeerd kon worden. Satafs Ein Bikurabron ligt hoger dan de Ein Sataf, die de hoofdbron was van het dorp. De uitgehakte spelonk verhoogde de wateropbrengst en een tunnel bracht het water naar een groot bassin waar zo’n 180 kubieke meter in ging. Bepleisterde kanaaltjes irrigeerden nabijgelegen terrassen. Naast de wachttorens werden ook gekanaliseerde bronnen een integraal deel van het terrassensysteem in de heuvels van Judea en Jeruzalem.
Begin tachtiger jaren begon het Joods Nationaal Fonds (JNF) Sataf’s verwaarloosde terrassen en bronnen te renoveren. Het traditionele bergpad van de Bikurabron dat in ere werd hersteld leidt naar een bijzondere wijngaard dat een prototype is van de gelijkenis in Jesaja: “… Mijn beminde had een wijngaard op een vruchtbare heuvel. Hij spitte hem om en zuiverde hem van stenen, Hij beplantte hem met edele wijnstokken. In het midden ervan bouwde Hij een toren, en hakte ook een perskuip daarin uit.” (Jesaja 5: 1-2)
In de met stenen muren en poorten beschermde wijngaard worden 26 druivensoorten gekweekt die oorspronkelijk in Eretz Israël groeiden. Men gebruikt hiervoor paal-, muur- en pergola methoden.
Een gesloten tuin bent u, Mijn zuster, Mijn bruid, een gesloten bron, een verzegelde fontein.
— Hooglied 4:12
Sataf – een prachtplek waar de Bijbel tot leven komt.