Dat waren natuurlijk niet de bewoordingen die de Hoge Commissaris, voormalig president van Chili Michelle Bachelet, gebruikte. Zij heeft slechts invulling gegeven aan het mandaat van de VN Mensenrechtenraad die in 2016 om een dergelijke lijst had gevraagd. “Ik ben me ervan bewust dat deze kwestie zeer omstreden is en zal blijven. Hoewel de nederzettingen als zodanig worden beschouwd als illegaal onder internationaal recht, voorziet dit rapport niet in een legale karakterisering van de activiteiten in kwestie, of van de betrokkenheid van de betrokken bedrijven.” Verder was de database “geen zwarte lijst, noch kwalificeert het enige van de activiteiten van deze bedrijven als illegaal.”

VN-Hoge Commissaris van de Mensenrechten Michelle Bachelet.

VN Mensenrechtenraad

De lijst, waarop 94 Israëlische bedrijven worden genoemd en 18 uit andere landen, zal nu via de Mensenrechtenraad weer aangeboden worden in de VN als geheel. Het officiële verhaal luidt dat daar waarschijnlijk verder weinig meer mee gebeurt in de hogere VN-organen, maar in feite is de schade al aangebracht. Want wat drijft de VN Mensenrechtenraad ertoe om – met alle mensenrechtenschendingen die wereldwijd plaatsvinden – alleen met betrekking tot Israëls omstreden bewoning in Judea en Samaria een lijst te publiceren van bedrijven die hier ‘aan bijdragen’?

De VN Mensenrechtenraad heeft wat dat betreft een duidelijke reputatie opgebouwd, hoewel deze helaas niet tot de publieke opinie is doorgedrongen. In de raad nemen landen zetel die zelf verre van een schoon blazoen hebben op het gebied van mensenrechten. De raad is ten aanzien van Israël hopeloos bevooroordeeld. Zozeer zelfs dat ‘Israëls schending van Palestijnse mensenrechten’ een vast agendapunt is op de vergaderingen van de raad. Na elke sessie presenteert de raad dan ook een meervoud aan rapporten over Israëls vermeende mensenrechtenschendingen, terwijl notoire regimes als Noord-Korea en Iran nauwelijks aan bod komen en de mensenrechtensituatie in talloze landen als China, Pakistan en Venezuela onbenoemd blijven.

Boycot

In dat patroon past dus ook de nu gepubliceerde lijst van bedrijven. Het is een schaamteloos instrument om deze bedrijven verdacht te maken van medeplichtigheid aan mensenrechtenschendingen en tegelijkertijd een waarschuwing aan andere bedrijven om zich ver te houden van zaken met Israël. De lijst vormt, ondanks alle diplomatieke welwillendheid waarmee deze is gepresenteerd, een oproep tot boycot van Israël; een ‘Koop niet bij Joden’-pamflet voor alle landen van de wereld.

En dit zonder enige toelichting, enige context over op welke wijze deze bedrijven actief zijn in betwist gebied. Welke waarde deze bedrijven toevoegen aan de levens in de gebieden waar ze actief zijn. Geen enkele overweging van de vraag of de economische activiteiten van deze bedrijven wellicht ook gunstig zijn voor de omwonende Palestijnen. Nee, het feit dat ze diensten leveren aan Joden die leven in wat Bijbels-historisch valt te karakteriseren als hun ‘hartland’, is genoeg om ze met deze lijst spreekwoordelijk in het beklaagdenbankje neer te zetten.

Reactie

Maar genoeg over de VN. Want wie zich maar een klein beetje verdiept in de relatie van de VN met Israël, weet dat we niet anders hadden kunnen verwachten uit de organen van deze organisatie. Hoe zit het met de reactie van de wereld? Van de politiek? Van kerken? Van u en mij? Doorzien we de doortraptheid en eenzijdigheid waarmee Israël hier aan de schandpaal wordt genageld? Of laten we ons bedwelmen door de diplomatieke bewoordingen vanuit Genève en New York? Zijn we bereid de verontwaardiging van Israëli’s en Joden aan te horen en er de waarde van in te zien? Of lijden we nog altijd aan dezelfde onverschilligheid waarmee het ‘Kauft nicht bei Juden’ werd begroet? Ik hoop van ganser harte dat dat niet zo is, maar ik vrees het ergste …