Sluiten

Zoeken.

Artikelen

Activiteiten

Kennisbank

Podcasts

Projecten

Publicaties

Videos

Overig

Joodse wereld

Terug naar overzicht

Angst, alertheid en de strijd om waarheid

Door Opperrabbijn Binyomin Jacobs - 

4 maart 2025

Angst, alertheid en de strijd om waarheid • Opperrabbijn Jacobs

Angst komt in mijn woordenboek nauwelijks voor. Nauwelijks, dus niet helemaal niet. Donderdag jl. voelde ik bijna angst, of beter geformuleerd ‘zorg’, in mij opkomen.

De negatieve berichtgeving over Israël is een dagelijks ritueel dat voorlopig nog wel zal blijven. Sterker nog: je hoeft geen profeet te zijn om te kunnen voorspellen dat het alleen maar zal toenemen. En toen ik me donderdag dan ook overspoeld voelde met anti-Israël propaganda, twee anti-Israël verklaringen vanuit lokale overheden en drie telefoontjes van bezorgde leden van de Joodse gemeenschap die het niet echt meer zagen zitten, toen voelde ik kortstondig een angstige bezorgdheid in me opwellen!

Gelukkig was die opwelling kortstondig, want toegeven aan angst is zinloos en destructief.

Nederigheid en zuiverheid

In de Joodse filosofie wordt aangegeven dat het onderdompelen in een mikwa (ritueel bad voor mannen) geen mitswa (officieel gebod) is en dat depressiviteit geen zonde/overtreding is. Maar, de onderdompeling in het mikwa brengt tot goede daden en depressiviteit leidt tot overtredingen.

Laat ik het uitleggen: de uitdrukking kleren maken de mens is bekend en waar. Als ik mijn nette sjabbat pak draag met een keurig gestreken overhemd, de nieuwe zijden stropdas die Blouma voor mij heeft gekocht in New York, mijn lintje heb opgespeld, dan voel ik mezelf erg goed en belangrijk. Een heel ander gevoel heb ik als ik mijn vakantiebroek aan heb en mijn T-shirt.

In het mikwa word je geheel omringd door water. Ontdaan van welke kleding dan ook. Je voelt jezelf niet, hoogmoed is verdwenen, een gevoel van nederigheid is het resultaat. En als een mens ontdaan is van hoogmoed, dan is hij bereid om zich belangeloos voor anderen in te zetten, kwaad is uit hem verdwenen, op z’n minst tijdelijk.

Depressiviteit veroorzaakt ‘het niet meer zien zitten’, niets interesseert me meer, het kan me allemaal niets meer schelen. Zo’n gemoedstoestand zou ertoe kunnen leiden dat ik destructieve handelingen ga verrichten die ikzelf eigenlijk nooit had willen doen, ik verval in zonde.

Rust bewaren in een onrustige wereld

En dus probeer ik zakelijk te blijven en niet vanuit de emotie alles wat er gaande is op me te laten inwerken. Er staat in de krant, de NOS beweert, de radio verkondigt. Er is nogal wat gaande. Er is gedoe rond de ambassadeurs die het Nationaal Comité 4-5 mei dit jaar heeft uitgekozen, Zelensky heeft het publiekelijk aan de stok met Trump en onze Nederlandse Overheid is aan het bekijken hoe zich voor te bereiden op een oorlogssituatie.

Voordat ik een mening vorm, wil ik eerst weten hoe de hazen lopen. En als ik dat dan weet denk ik na. Als er gewaarschuwd moet worden, dan zal ik niet nalaten dat te doen. Maar als daartoe geen reden is, dan moet ik geen schrikbeelden opwerpen, de situatie niet erger maken dan die is. Want er is natuurlijk wel iets aan de hand. Het antisemitisme floreert.

Vrijdagavond op weg naar sjoel werd ik nog toegezongen door een Moslim-jeugdkoor met Free Palestine. Is dit normaal? Ja dus. Het uitschelden van Joden behoort meer en meer tot de geaccepteerde werkelijkheid. Maar onze Overheid, nationaal en lokaal, neemt stelling tegen antisemitisme en geeft duidelijk aan: jullie Joden horen van oudsher bij Nederland en dat zal zo blijven, hoewel deze positieve opstelling misschien lokaal niet altijd wordt gevoeld…

En dus, Binyomin, ben je misschien toch bang?  Denk je dat Joden hier kunnen blijven? Moeten we onze koffers pakken? Neen, zolang onze Overheid ons de benodigde bescherming toezegt, en dat doen ze, moeten we misschien iets minder de Social Media volgen en goed beseffen dat “hond bijt man” geen enkele voorpagina zal halen, want het gebeurt te vaak. Als echter een man een hond bijt…

Propoganda of realiteit?

Een NOS-reportage liet ons kennismaken met de bijna laatste Jood in Damascus. De boodschap die de NOS wilde brengen was dat er geheel geen antisemitisme is in Syrië. Onze NOS-verslaggeefster trok met die bijna laatste Jood op. Wat een vrijheid! Dik bevriend met een Palestijn die toevallig in beeld kwam.

De Jood gaat de sjoel binnen, laat aan de NOS-verslaggeefster de Thorarollen zien en volgt met zijn wijsvinger de tekst in een gebedenboek alsof hij aan het bidden is. Aan de NOS zou ik willen adviseren om bij een volgende reportage ervoor te zorgen dat de bijna-laatste-Jood een keppeltje draagt.

Een Sefardische Jood die in Syrië is opgegroeid gaat echt geen sjoel binnen zonder keppeltje. Nu hij in sjoel geen keppeltje draagt, zouden kritische kijkers zich kunnen afvragen of deze laatste Jood die zo veilig in Syrië mag rondlopen, wel een Jood is.

Toen de bijna-laatste-Jood in de reportage moest doen alsof hij uit een gebedenboek voorlas, was hij kennelijk vergeten dat wij Joden niet van links naar rechts lezen, maar van rechts naar links. Ik denk dan, hopelijk ten onrechte, dat een niet-joodse acteur is ingehuurd om te tonen aan de kijkers dat er in Syrië geen sprake is van antisemitisme en dat de bijna-laatste-Jood vergeten was zijn keppeltje mee te nemen en dat hij, waarschijnlijk als enige ter wereld, het Hebreeuws de verkeerde kant kan oplezen. Proficiat!

Bij deskundigen heb ik gevraagd of het voor mij verstandig is om nu naar Syrië te vliegen. Het antwoord was vrij duidelijk: als ik levensmoe ben moet ik vooral naar Syrië afreizen, zonder mijn baard af te scheren, mijn tsietsiet gewoon uit mijn broek laten hangen en vooral mijn hoed ophouden. Of mijn leven dan werkelijk beëindigd zal worden, kunnen de deskundigen mij niet garanderen, want de kans op gijzeling is aanzienlijk groter.

Afgelopen zondag moest ik naar Utrecht om de vergadering van het Ressort Mediene toe te spreken. Ik heb ze bedankt voor hun belangeloze inzet, erop geattendeerd dat juist nu de Joodse lokale Gemeente een belangrijke ondersteunende taak heeft voor de Joden die het niet helemaal meer zien zitten en dat juist in deze spannende tijden de onderlinge verbondenheid essentieel is.

Hoe nu verder? Gewoon doorgaan, onze eigen identiteit versterken, vechten voor éénheid, alertheid betrachten, opkomen voor Israël en ons niet mesjogge laten maken door vaak overtrokken berichten en krantenkoppen.

Jacobs website

De auteur

Opperrabbijn Binyomin Jacobs

Opperrabbijn Binyomin Jacobs werd in 1949 in Amsterdam geboren. Hij staat bekend als een bruggenbouwer en is een veelgevraagd spreker.

Doneren
Abonneren
Agenda