Tijdens een grote bijeenkomst van Europese rabbijnen eind mei j.l. bespraken we de toenemende problemen van antisemitisme en antizionisme in Europa. Media spelen een cruciale rol bij het vormen van de publieke opinie. Sjimon Cohen heeft een en ander samengevat: we roepen de EU op om ervoor te zorgen dat de media op een verantwoorde wijze verslag doen, waarbij feiten zorgvuldig worden onderzocht en schadelijke stereotypen en subjectieve beoordelingen worden vermeden. Een verantwoorde verslaggeving kan bijdragen aan meer begrip en tolerantie, hetgeen in deze oververhitte tijden nuttig zou zijn.

Stappen tegen desinformatie

Sociale media moeten stappen ondernemen om de schadelijke gevolgen van antisemitische inhoud, desinformatie en extremistische propaganda aan te pakken.

De UNESCO Media Declaration van 1978 moet hierbij als leidraad dienen. De EU moet de nieuwe regels in de Digital Services Act (DSA) activeren in de aanpak van antisemitische en haatzaaiende taal. De DSA richt zich op illegale antisemitische uitingen. Omdat hier nogal eens verschillende uitleggingen aan gegeven wordt in onderscheiden landen wordt het Joodse leven niet altijd beschermd. Specifieke controle verplichtingen voor platforms zouden hierbij aanvullend kunnen helpen tegen antisemitische inhoud.

Het Europese Actieplan voor Democratie en betere samenwerking tussen Joodse organisaties en het Europees Waarnemingscentrum voor Digitale Media (EDMO) zouden 'legale' desinformatie echt kunnen bestrijden via fact-checking.

Acht verbeterpunten

Er werden verschillende voorstellen gelanceerd voor de komende jaren:

1. Wetgeving updaten en ook online toepassen tegen terrorisme, extremisme en radicalisering
2. Onderwijsprogramma's opzetten om onjuiste geruchten te ontzenuwen
3. De veiligheid in Joodse gemeenschapscentra waarborgen
4. Interreligieuze dialoog aanmoedigen met steun van religieuze voorgangers
5. Gemeenschapsleiders mobiliseren met openbare statements
6. Verantwoordelijke verslaggeving door media bevorderen
7. Sociale media en technologieplatforms aansporen om maatregelen te nemen tegen antisemitische inhoud en desinformatie
8. Samenwerken met overheden en maatschappelijke organisaties om haatmisdrijven te bestrijden

Geen enkel ander land…

Het is langzamerhand echt nodig. Van mijn collega Rabbijn Kornblum ontving ik enkele gedachten, die ik u niet wil onthouden. Het is een echte cris-de-coeur, die ik met U mocht delen:

"Geen enkele oorlog in de historie van strijd,
   Werd ooit zo nauwlettend door de wereld begeleid.

Geen enkel leger was ooit zo beleefd en goed,
   Zelfs tegen vijanden met haat in hun bloed.

Geen enkele natie voedde de moordenaars van hun stam,
   Die ontvoerden, vermoordden met een wreed gram.

Geen enkele soldaat was zo toegeeflijk en mild,
   Tegen wilden die verkrachtten en levend verbrandden hun kind.

Geen enkel ander land werd meer gehaat, gewantrouwd,
   Omdat het zichzelf verdedigde, werd het in twijfel beschouwd.

Geen enkel volk werd zo lastiggevallen en gesmaad,
   Beledigd, gestraft, gesanctioneerd, door haat belaagd.

Geen enkel ander land kreeg zoveel VN-resoluties opgelegd,
   Geen enkel land werd door terroristen zo fel belegd.

En toch werd het zelf als 'terrorist' neergezet,
   Terwijl het zijn burgers beschermde, ten onrechte bezet.

Geen enkel bewijs van terrorisme werd zo genegeerd,
   Door de WHO en anderen werd dit keer op keer geweerd.

Geen enkel bezet gebied zag zulke absurde actie,
   Van mensen die tot voor kort geen enkele reactie.

Geen enkele vrouw, van welke religie of staat,
   Werd zo uitgedaagd en minder gesteund, vol haat.

Geen enkel gijzelaar van welke aanslag dan ook,
   Werd zo genegeerd door de publieke klok.

Geen enkele baby werd zes maanden ontvoerd,
   Zonder dat UNICEF, Rode Kruis, of Amnesty het roert.

Welkom bij het nieuwe antisemitisme anno 2024,
   het nieuwe seizoen,
Geproduceerd door Iran en radicalen die de haat voelen bloeien."