Bijbelse geografie en archeologie – St. Petrus in Gallicantu
Door Alfred Muller -
30 maart 2011
Een van de mooiste kerken in Israël, de St. Petrus in Gallicantu, herdenkt de plaats waar Jezus voor de hogepriester Kajafas verscheen, waar de apostel Petrus Jezus verloochende en waar Petrus berouw had. De kerk wordt volgens de paters van de Gemeenschap van de Assumptie die haar beheren, jaarlijks door zo’n 300.000 pelgrims bezocht. De meeste bezoekers komen uit het zuidelijk halfrond. Toeristen die deze plek overslaan missen een potentieel hoogtepunt van een reis naar Israël.
De kerk bevindt zich ten zuiden van de Oude Stad van Jeruzalem, op de helling van de Hinnom vallei. Uit opgravingen blijkt dat zich hier aan het begin van de jaartelling huizen van Joden bevonden. Archeologen hebben er waterputten, overblijfselen van woningen, rituele baden (miqvot) en werkplaatsen aangetroffen. Er zijn aanwijzingen dat Byzantijnse christenen dachten dat de villa van Kajafas zich hier bevond.
Er zijn sporen ontdekt van een kloosterkerk uit de zesde eeuw. In de kruisvaarderstijd kwam de naam ‘in Gallicantu’, van het Latijnse ‘gallus cantat’ (‘de haan kraait’) in gebruik. De kruisvaarderskerk werd verwoest in 1219. Ze werd vervangen door een kapel, die werd verwoest in de 14e eeuw.
Bij opgravingen door de paters van de Assumptie werden in 1889 drie Byzantijnse kruisen gevonden bij een putopening. De huidige kerk dateert uit 1931 en onderging in 1997 een renovatie. Op de laagste verdieping bevinden zich interessante rotsstructuren. Een ‘diepe put’ onder de kerk zou de plek zijn waar Jezus gevangen zat. De put zou zich bij het huis van Kajafas bevonden hebben.
De kerk zelf blinkt uit door prachtige kunst. In de benedenkerk bijvoorbeeld beelden drie schilderijen het verloochening, het berouw en het herstel uit. Vlak bij de afdaling naar de ‘diepe put’ staat een beeld van Jezus die gebonden wordt.
In de hof aan de noordzijde van de kerk vinden we een bronzen monument dat de verloochening van Petrus uitbeeldt. Naast de hof bevindt zich ook een trap uit de Herodiaanse tijd. Deze vormde een deel van de weg met treden tussen de fraaie wijken in de bovenstad en de wijken voor het gewone volk in de benedenstad, waar zich twee belangrijke plekken met water bevonden: de Gihon bron en de Vijver van Siloam. De kans is groot dat ook Jezus wel eens over deze weg gelopen heeft.
Het blijft omstreden onder Bijbelwetenschappers of dit inderdaad de plek was waar Jezus voor Kajafas verscheen. Een andere plek die Bijbelhistorici wel aanwijzen als de plaats waar de hogepriester woonde, ligt 300 meter verder hogerop, in een convent van de Armeniërs bij de Sionspoort. Ook maken de herenhuizen in de Herodiaanse wijk die te zien zijn in het Wohl Archeologisch Museum een kans.
Op het kerkterrein zijn nog twee andere belangrijke bijzonderheden. Een trap voert naar een plateau waar zich een model bevindt van het Jeruzalem in de Byzantijnse tijd (324 tot 640 n.Chr.). Het model toont de zeven belangrijke kerken van die tijd en de oostelijke en westelijke cardo. Beide cardo’s zijn gedeeltelijk opgegraven.
Een uitkijkpunt ten zuiden van de kerk biedt een prachtige blik op de Hinnom Valei en Akeldama, de Arabische Silwan wijk met de Stad van David en de Olijfberg. Dit is de plek om prachtige foto’s te maken, met name aan het einde van de middag als het zonlicht zacht wordt en de stad zijn zachtgele kleur begint te krijgen.