Samen wonen ze al, 57 jaar gelukkig getrouwd, in een klein dorpje in het noorden van Groningen: Jaap en Ina. Hun dochter, Janneke woont ook in het noorden, alleen niet in Groningen, maar in Israël, in kibboets Dan.
Ik heb Jaap en Ina opgezocht om met hen te praten over hun ervaringen nu hun dochter met haar gezin in een gebied woont waar de raketten van Hezbollah zomaar kunnen neerkomen. Janneke is er trouwens bij. Ze is overgekomen voor de begrafenis van haar oom en blijft een paar weken.
Wanneer hoorden jullie van de oorlog?
Jaap: “Natuurlijk gelijk met het nieuws op 7 oktober. Maar we dachten, laten we maar even afwachten totdat Janneke belt. We zijn er door de jaren heen wel wat aan gewend geraakt dat er zomaar iets kan gebeuren.” Ina: “We zijn er misschien al wel 25 keer geweest. Wij gaan één keer per jaar naar Israël, en Janneke en haar man en de kinderen komen eens per jaar hierheen.”
Janneke belde inderdaad en vertelde dat ze weg zou gaan. Veel mensen uit de kibboets waar ze woont, kwamen al gauw gedag zeggen en vertrokken naar een hotel. Haar man was echter vastbesloten thuis te blijven. “Niemand krijgt mij mijn huis uit”, maar Janneke nam uit zorg voor haar drie kinderen toch het besluit naar elders te gaan. Aan Janneke vroeg ik hoe het was om al negen maanden in een hotel te wonen. Hoe doe je dat bij voorbeeld met de was? “Eerst kwamen vrijwilligers voor ons de was ophalen, maar later werden er zeven wasmachines gedoneerd en daar doen we het nu mee. Heel veel mensen uit onze kibboets verblijven nu in hetzelfde hotel. Eigenlijk is het een bizarre situatie.”
Hoe vaak bellen jullie elkaar nu?
Jaap: “Heel regelmatig, maar het gaat niet altijd over de oorlog hoor.” Ina: “En via Whatsapp hebben we er ook beeld bij. Het is mooi om elkaar te zien!” Heftig vervolgt ze: “Het is niet alleen daar, maar ook hier!” Ze vertelt met ontzetting over de ‘demonstraties’ bij het nieuwe Holocaustmuseum en bij de universiteiten waar ze alles kapot maken. We praten erover door. Hoe lang vrienden uit Israël hier al een baseballpet op zetten als ze de stad in gaan. Vreselijk dat je in ons land je Jood-zijn moet verbergen.
Via welke media krijgen jullie het nieuws binnen?
Jaap: “Via de NOS, maar we weten ook wel dat het verhaal groter en anders is. Janneke vertelt erover.” Janneke valt hem bij en zegt dat ze verbaasd is over wat hier op het nieuws gezegd wordt. Ze vertelt over een journalist die een Arabier in Gaza een kruid ziet plukken langs de kant van de weg en dan meldt dat de inwoners in Gaza nu gedwongen zijn om gras te eten. “Alsof het de hongerwinter is, toen de mensen hier tulpenbollen aten.” Iemand vertelde een kennis van Janneke dat men in Gaza vijftig euro voor een kilo meel moest betalen, waarop de kennis antwoordde, dat het meel toch gedoneerd was. Met andere woorden: Hamas kaapt het en verdient er flink aan! Later in het gesprek hoor ik hoe ook de neven en nichten in Israël en hier in Nederland flink met elkaar over de oorlog praten en elkaar informatie geven.
Hebben jullie ook gesprekken met anderen over Israël?
Jaap en Ina geven aan dat veel mensen niet weten wat ze erover zeggen moeten, maar dat veel bekenden wel bezorgd vragen hoe het nu met de familie in Israël gaat. En soms is het anders: niet iedereen wil er iets over horen. Die terughoudendheid merk ik zelf ook wel. Misschien is dat ook wel de nuchtere en rustige Groningse aard, maar naarmate het gesprek vordert, komen de emoties van verbazing, boosheid en ook verontwaardiging meer los.
Kunnen jullie ook helpen?
Ina: “Zij kunnen met zijn allen zo hier komen! Hoewel, zo gemakkelijk is dat ook weer niet. Janneke woont met haar man Jomtov en haar gezin al 27 jaar in Israël.” Wat schuchter voegt ze eraan toe: “We bidden.”
We vertellen elkaar hoeveel mensen in Nederland elke dag voor Israël bidden en achter de Joodse staat staan. We denken aan de nacht dat het raketten uit Iran regende en benoemen dat het inderdaad een wonder van God is dat ze allemaal uit de lucht gehaald zijn. Moet je bidden voor je vijanden? Misschien kun je daar op een afstand niets over zeggen, en mag alleen iemand die vraag beantwoorden die de ellende van de oorlog meemaakt. We kunnen bidden of Gods wil mag geschieden in Gaza, in Israël en in ons eigen leven. En hiermee sluiten we het gesprek af. Janneke heeft haar terugvlucht naar Israël inmiddels geboekt. Terug naar het hotel! We hopen en bidden vurig dat de vrede voor Israël spoedig zal aanbreken.