Israël-update 18 november • Iran wil staakt-het-vuren in Libanon
Door Yochanan Visser -
18 november 2024
Afgelopen weekend speelde er veel op het diplomatieke front in de oorlog tussen Hezbollah en Israël. Ondertussen zet Iran stappen richting de ontwikkeling van een nucleair wapen, terwijl er opnieuw protesten oplaaien tegen het regime van Ayatollah Ali Khamenei. Op militair gebied boekt de IDF aanzienlijke vooruitgang in de strijd tegen Hezbollah, terwijl de IAF opnieuw een gerichte aanval uitvoerde op een hooggeplaatste leider van de terreurbeweging.
Allereerst de ontwikkelingen op het diplomatieke front in Libanon waar de Libanese regering het laatste Amerikaanse voorstel voor een staakt-het-vuren heeft bestudeerd. Informatie over de inhoud van het voorstel volgt later in deze update. Als er één ding duidelijk is dan is het dat Iran beseft dat Hezbollah de oorlog met Israël aan het verliezen is.
De Israëlische artillerie opereert nu bijvoorbeeld voor het eerst binnen Libanon en kan daardoor doelen dieper in Libanon aanvallen. Tegelijkertijd zijn de grondtroepen van de IDF nu opgerukt tot vijf kilometer van de Israëlische grens en hebben het veroverde gebied nu vrijgemaakt van iedere Hezbollah aanwezigheid.
Dit is echter nog steeds niet genoeg om de beschietingen van Hezbollah in Israël te stoppen. Deze beschietingen zijn duidelijk in aantal aan het afnemen maar dit betekent niet dat de terugkeer van de geëvacueerde burgers naar het grensgebied al onder handbereik is.
Op zondag maakte de woordvoerder van de grensgemeenschappen dan ook bekend dat niemand van de geëvacueerde burgers bereid is om weer terug te keren naar hun woonplaatsen. Dit, ondanks de verzekering van IDF-commandanten ter plaatse die zeggen dat de terugkeer van de burgers nu mogelijk is.
In Libanon zelf gingen de aanvallen op Hezbollah-doelen het afgelopen weekend onverminderd door. Er was zelfs sprake in een toename van de intensiteit van de bombardementen, die vooral gericht waren op Hezbollah-bolwerken in Beiroet. Daar voerde de IAF nieuwe precisiebombardementen uit die hele gebouwen deden instorten zonder omliggende gebouwen te raken.
Hezbollah-woordvoerder Mohammed Afif gedood in Beiroet
Bij een van deze precisiebombardementen werd de Hezbollah woordvoerder Mohammed Afif gedood. Afif hield zich schuil in een gebouw van de Syrische Baath partij in de Ras al-Baba’a wijk van Beiroet. De woordvoerder was sinds de liquidatie van zijn leider Hassan Nasrallah nauw betrokken bij de oorlogsvoering tegen de IDF.
Opnieuw bleek hier dat de IAF over exacte inlichtingen beschikt over de verblijfplaatsen van Hezbollah-leiders. De liquidatie van Afif was voorspeld door de Sjiitische geestelijke Mohammad Ali Husseini die ooit lid was van Hezbollah maar nu als een uitgesproken criticus fungeert van de terreurgroep.
Husseini woont nu in Saoedi-Arabië waar hij de dialoog met andere godsdiensten, inclusief de Joodse promoot. De Sjiitische geestelijke is ook een ziener en heeft gedurende de oorlog in Libanon regelmatig voorspeld wie de volgende Hezbollah-leider zou zijn die door Israël zou worden geliquideerd. Hij zegt nu dat de huidige Hezbollah leider Naim Qassem de volgende is die op de 'hitlijst van Israël' staat.
Iran positief over staakt-het-vuren Libanon
Gezien de ontwikkelingen in Libanon besloot de Iraanse leider Ali Khamenei om zijn naaste adviseur Ali Larjani naar Beiroet te sturen waar hij sprak met vertegenwoordigers van de Libanese regering en het Hezbollah leiderschap. Larjani maakte later duidelijk dat Iran nu positief staat tegenover het idee van een staakt-het-vuren in Libanon. Daarna liet ook Hezbollah weten geïnteresseerd te zijn in een bestand nadat het van Larjani de verzekering had gekregen dat Iran zou helpen bij de hergroepering van de terreurgroep en bij de wederopbouw van Zuid-Libanon.
De Amerikaanse bemiddelaar Amos Hochstein zal nu op dinsdag in Beiroet arriveren om het bestand verder uit te werken voordat hij doorvliegt naar Jeruzalem. Het blijft onduidelijk of Israël akkoord is met de tekst van het Amerikaanse voorstel. Dit, omdat de IDF volgens de voorgestelde overeenkomst geen vrijheid van beweging zal behouden in het zuiden van Libanon.
Het Libanese leger (LAF) zal na het van kracht worden van het bestand 5.000 soldaten in Zuid- Libanon stationeren. Deze soldaten moeten voorkomen dat Hezbollah zich opnieuw naar de Israëlische grens begeeft. Het plan lijkt echter gebaseerd op illusies omdat Hezbollah de LAF volledig onder controle heeft en aan het begin van de grondoorlog het hazenpad koos toen de IDF-troepen naderden.
Het feit dat Iran Hezbollah de opdracht gaf om akkoord te gaan met een staakt-het-vuren spreekt boekdelen over de situatie in de oorlog met Israël. Zowel Iran als Hezbollah hebben vernietigende klappen gekregen van de IAF en IDF. Daardoor is het oorspronkelijk plan om via een ‘ring van vuur’ Israël op de knieën te krijgen van tafel verdwenen. Iran probeert nu een herhaling van het Gaza scenario te voorkomen en wil zijn vazal in Libanon redden van de ondergang.
Demonstraties tegen het regime van Khamenei
In Iran zelf werden het afgelopen weekend nieuwe demonstraties tegen het regime van Khamenei gerapporteerd. In de hoofdstad Teheran demonstreerden overwegend jonge Iraniërs tegen het regime en hieven spreekkoren “Dood aan de dictator” aan.
In Ahvaz gingen demonstranten ook de straat op. Ze werden geconfronteerd met de zogenaamde Basij militie van de Islamitische Revolutionaire Garde die in volle uitrusting op motorfietsen de demonstranten probeerden te intimideren. De demonstranten toonden zich echter onverschrokken en hieven het spreekkoor: “Wees niet bang, we zijn samen” aan.
De nieuwe demonstraties werden toegeschreven aan prijsverhogingen van onder andere brandstof die het regime wil doorvoeren. Het lijkt echter meer voor de hand liggend dat de demonstranten zich bewust zijn van de zwakheid van het regime nu de zogenaamde 'verzet as' zware klappen heeft te verduren.
Ook weet men dat Khamenei’s gezondheid slecht is en dat hij in levensgevaar zou zijn. Dit bleek ook uit een geheime ontmoeting van de zogenaamde ‘Vergadering van Experts’ die op 26 september jl. plaatsvond in Teheran. Tijdens die vergadering werd besloten om op verzoek van Khamenei zijn zoon Mojtaba tot opvolger te benoemen. De zestig man sterke raad nam de beslissing unaniem, na hevige discussies.
Het Iraanse publiek wil dat het regime verdwijnt en kreeg vorige week steun van premier Benjamin Netanyahu die in een videoboodschap zijn steun betuigde aan het Iraanse volk en hen opriep om het regime omver te werpen. Een dergelijk revolutionair proces zal echter buitenlandse hulp nodig hebben omdat er vrijwel geen gewapende oppositie in Iran bestaat.
Nucleaire ontwikkelingen in Iran
Ondertussen zijn er meer en meer signalen dat Iran op het punt staat om uit te breken naar een nucleaire bom. Rafael Grossi, de directeur van het Internationale Atoomagentschap in Wenen (IAEA) was het afgelopen weekend in Iran waar hij onder meer de nucleaire faciliteiten Fordow en Natanz bezocht.
Na afloop van zijn besprekingen met Iraanse leiders leek Grossi niet overtuigd van enige positieve verandering in de positie van Iran, dat nu voldoende hoogverrijkt uranium heeft om vijf kernkoppen te produceren.
Israël en de VS beschikken al een jaar over informatie dat een team van nucleaire experts aan de ontwikkeling van een atoomwapen werken in de Talgan 2 faciliteit op de IRG-basis Parchin. Dit was dan ook de reden dat IAF-oorlogsvliegtuigen het gebouw op de Parchin basis bombardeerden op 26 oktober jl.
De Westerse grootmachten werken nu aan een nieuwe resolutie voor de raad van bestuur van de IAEA waarin zal worden aangedrongen op concrete maatregelen tegen het Iraanse nucleaire wapenprogramma. Iran heeft al gedreigd met tegenmaatregelen wanneer de IAEA deze resolutie aanneemt en zwoer niet toe te geven aan de buitenlandse druk.
Het lijkt echter niet waarschijnlijk dat de Westerse landen militaire middelen zullen gebruiken om Iran af te houden van een nucleair wapen.
Iran zegt nu dat het nieuwe stappen heeft ondernomen om zijn nucleaire faciliteiten te beveiligen tegen luchtaanvallen. Naar verluidt heeft Rusland het S-400 luchtdoel wapen geleverd samen met teams die het geavanceerde systeem kunnen bedienen.
Dagelijkse aanvallen op Israël vanuit Irak
Iran houdt Israël ondertussen onder druk via zijn vazal in Irak . Het Islamitische Verzet in Irak (voorheen al-Hashd al-Sha’abi) voert nu dagelijks aanvallen op Israël uit met ballistische raketten en kamikaze drones. Dit gebeurde het afgelopen weekend drie keer en in alle gevallen werden de drones uit de lucht geschoten, waarvan één over de Jordaanse stad Aqaba nabij de Israëlische badplaats Eilat.