Zijn analyse werd nog actueler nadat Herzi Halevi, de stafchef van de het Israëlische leger (IDF), vorige week donderdag een bezoek bracht aan de IDF op de Golan Hoogvlakte. Hij zei dat de IDF zich actief voorbereidt op een offensief tegen Hezbollah en andere terroristen in Libanon.

Halevi zei verder dat de IDF nu zeer gefocust is op een offensief tegen Hezbollah. Deze operatie lijkt onvermijdelijk te zijn geworden, nadat Hezbollah in augustus zijn aanvallen op het noorden van Israël aanzienlijk had opgevoerd. Ook het afgelopen weekend escaleerde Hezbollah de raketaanvallen op Noord-Israël. Volgens de Shin Bet werden er maar liefst 1.307 raketten afgeschoten op het noorden van Israël in augustus, tegenover 1.107 in juli.

In dit eerste deel van een tweeluik over de oorlog in Israël kijken we eerst naar de situatie met Hamas in Gaza, waar de IDF duidelijk aan de winnende hand is.

Vastgelopen onderhandelingen

De onderhandelingen over de gijzelaars en het einde van de oorlog zitten voorlopig opnieuw vast. Dit vanwege de nieuwe eisen van Hamas, zoals de eis dat Israël 150 moordenaars vrijlaat in ruil voor de vrijlating van zieke en vrouwelijke gijzelaars.

Dan is er kwestie van de Philadelphi Corridor, de twaalf kilometer lange grensstrook op de grens met Egypte in het zuiden van Gaza, waar premier Netanyahu permanente IDF aanwezigheid eist. Minister van Strategische Zaken, Ron Dermer, presenteerde de Amerikanen vorige week verschillende opties nadat de Amerikaanse regering wilde dat de IDF ter zijner tijd zou vertrekken.

Echter, dit is momenteel waarschijnlijk niet het grootste probleem dat de onderhandelingen over een wapenstilstand vertraagt. Israël wil perse de controle over de corridor behouden, omdat Hamas anders zichzelf weer kan opbouwen.

Kleine kans op staakt-het-vuren

De belangrijkste reden voor de huidige stagnatie is dat Hamas leider Yahya Sinwar erop staat te bepalen hoeveel en welke Palestijnse gevangenen in Israëlische gevangenissen moeten worden vrijgelaten.

Dit, ongeacht het aantal nog levende gijzelaars dat hij zal vrijlaten als onderdeel van de humanitaire pauze in de gevechten. Het is nu waarschijnlijk dat de Amerikaanse regering, op advies van de Qatari's en de Egyptenaren, de komende week een compromisvoorstel zal publiceren. Wie dat voorstel afwijst, zal dan worden aangewezen als de schuldige voor het mislukken van de onderhandelingen.

Vestig uw hoop niet op het Amerikaanse bemiddelingsvoorstel, want in Israël is ruim tachtig procent van de bevolking tegen een staakt-het-vuren met Hamas.

Het politieke veiligheidsestablishment in Israël is tot de gezamenlijke conclusie gekomen dat de kansen op een doorbraak in een overeenkomst, die zal moeten leiden tot een langdurig staakt-het-vuren van zes weken uiterst klein zijn. Daarom belegde Netanyahu afgelopen donderdagavond een veiligheidsdiscussie in de Kirya, het hoofdkwartier van de IDF in Tel Aviv, waaraan het onderhandelingsteam en hoge functionarissen van het veiligheidsestablishment deelnamen. Het doel van de bijeenkomst was om het publiek voor te bereiden op een situatie waarin er lange tijd geen gijzelaarsovereenkomst zal zijn en de oorlog op alle fronten en arena’s zal voortduren.

Er wordt geschat dat we pas na een week tot tien dagen zeker zullen weten of er al dan niet een akkoord zal komen, omdat dat min of meer de tijd is die Sinwar en de Hamas leiders in Doha doorgaans nodig hebben om een antwoord te formuleren op de voorstellen van de bemiddelaars. Er is dus nog steeds een uiterst kleine kans dat er een akkoord en een staakt-het-vuren komt.

De strijd gaat verder

Tegen de achtergrond van de vastgelopen onderhandelingen bereidt Israël zich voor op een intense en langdurige campagne op alle fronten – ook in het noorden en in Judea en Samaria. In Gaza zijn de gevechten nu in de zogenaamde D fase terechtgekomen. Dit betekent dat de IDF gerichte acties uit zal voeren die gebaseerd zullen zijn op inlichtingen. De IDF zal verder voorkomen dat er grote groepen vluchtelingen zullen worden verplaatst en dat de terroristen zich onder de dekking van deze vluchtelingenstromen zullen hergroeperen.

De IDF schat dat Hamas feitelijk militair aan het instorten is, maar nog steeds in staat is een guerrillaoorlog te voeren. Het is niet langer een terroristenleger met raketten die het Israëlische thuisfront kunnen bereiken en is teruggekeerd naar wat het was in de vroege stadia van de Tweede Intifada. Tegen de activiteiten van Hamas zal de IDF mobiele operaties opzetten, voornamelijk bovengronds en voornamelijk op plaatsen waar de IDF schat dat er geen ontvoerden zijn.

Het veiligheidsestablishment schat verder in dat Hamas en de Palestijnse Islamitische Jihad inderdaad onlangs een bevel hebben gekregen om de Israëlische gijzelaars aan te vallen wanneer de IDF troepen hen naderen. Naar verluidt kwam de order uit Iran en gaf opperste leider Ayatollah Ali Khamenei persoonlijk de opdracht aan Sinwar om onlangs zes Israëlische gijzelaars te vermoorden. Dit zou de wraak hebben moeten zijn voor de Mossad liquidatie van Hamas leider Ismail Haniyeh die op 3 augustus jl. in Teheran werd gedood.

Humanitaire hulp in Gaza

De IDF zal nu ook gaan voorkomen dat de humanitaire hulp aan Gaza door Hamas wordt gestolen. Om dit te  bereiken zal de IDF de distributie van de hulpgoederen voor zijn rekening gaan nemen. Tot nu toe stalen Hamas en Islamitische Jihad de meeste hulpgoederen en verkochten die tegen woekerprijzen op de markten in Gaza. Met de opbrengst van deze illegale praktijken worden onder andere de salarissen van de overgebleven Hamas terroristen betaald. Volgens de veiligheidsfunctionarissen in Israël voorkomt dit de verzwakking van Hamas en vooral de verzwakking van zijn civiele controle in de Gazastrook.

De IDF zal ook agressief optreden tegen de ongeveer 5.000 die zich nog tussen Beit Lahia en Beit Hanon in de Gazastrook bevinden in het noorden in de wijken Zeyton en Darje Tupah in het zuiden, dat wil zeggen tot aan de Netzer-corridor die Gaza in de twee delen opsplitst. Deze acties zullen ook een intensievere vernietiging van tunnels in het veld mogelijk maken.

De distributie van humanitaire hulp door de IDF en het plan voor een gedeeltelijke relocatie van de vluchtelingen in de noordelijke Gazastrook zijn nog steeds ideeën die op de proef moeten worden gesteld, maar de uitvoering ervan zou Hamas onder druk moeten zetten via de burgerbevolking van Gaza. Dit, zonder de levens van gijzelaars in gevaar te brengen en zonder het internationale recht te schenden en risico's te lopen zoals een confrontatie met de Amerikaanse regering.

Uit documenten die in het kantoor van Hamas-leider Sinwar werden gevonden, is gebleken dat Hamas de humanitaire crisis in Gaza bewust op touw zette om internationale druk op de Israëlische regering te weeg te brengen. Hamas zag dit als een voornaam doel in de psychologische oorlogsvoering tegen Israël. Het is waarschijnlijk het enige succes dat de terreurbeweging boekte sinds 7 oktober.

Deel twee van deze analyse over de oorlog in Israël zal gaan over de strijd tegen Hezbollah.