Geen gebrek aan vijanden dus, maar welke vrienden schoten de piepjonge krijgsmacht van Israël te hulp?

Wapens voor Arabieren – embargo voor Israël

De grootmachten Verenigde Staten en Sovjet-Unie erkenden in tegenstelling tot Nederland de staat Israël direct. Maar de Amerikanen kondigden ook een wapenembargo af, terwijl de nieuwe staat een enorm gebrek had aan wapens. Het communistisch dagblad De Waarheid schreef: “De Arabische legers, die nu oprukken, schieten met Amerikaanse wapens.”

En dat was waar, maar het waren met name de Britten die al volop wapens aan de vijanden van Israël hadden geleverd en ook bleven leveren. De Waarheid vermeldde op 18 mei 1948 ook nog dat het Jordaanse leger snel kon oprukken naar Jericho doordat de Britten hun de Allenby-brug ter beschikking hadden gesteld.

De in 1945 uit Buchenwald bevrijde Naphtali Lau schreef in zijn memoires Balaam’s Prophecy dat Israëls strijdmacht eerst slechts veertigduizend man telde. Onder hen waren veteranen uit het Britse leger maar ook overlevenden van de nazikampen zoals hijzelf. Lau verloor in deze eerste oorlog dan ook enkele vrienden die met hem uit Buchenwald waren bevrijd.

Dramatisch begin

Het begin van de staat Israël was dramatisch. Kibboetsen, de trots van Israël, werden uitgemoord, Tel Aviv werd gebombardeerd door Egyptische vliegtuigen en de Joodse wijk van Jeruzalem lag onder zwaar artillerievuur van het Transjordaans legioen onder leiding van de Britse John Bagot Glubb.

Op 15 mei kon maar 60% van de manschappen een wapen krijgen: het vrijwel ontbreken van tanks en gevechtsvliegtuigen was angstaanjagend. Door de Britse blokkade hadden de Joden nauwelijks zwaar materieel kunnen binnensmokkelen. Met het terugtrekken uit het mandaatgebied op 15 mei lieten de Britten het Joodse volk achter als een schaap tussen de wolven.

Een wapenstilstand van 10 juni tot 8 juli gaf beide zijden de gelegenheid hun legers te reorganiseren en munitie aan te vullen. Maar waar kon Israël wapens vandaan halen nu de VN ook nog een wapenembargo voor het Midden-Oosten had afgekondigd?

Tsjechoslowakije als redder

Veel mogelijkheden voor inkoop van wapens had Israël niet, maar Frankrijk leverde in stilte wel terwijl verrassend genoeg Tsjechoslowakije de grootste helper bleek te zijn. Naphtali Lau was opgegroeid in Polen en kende ook goed Slowaaks en Tsjechisch. Hij werd door het Israëlische leger naar Praag gestuurd. Na aankomst ontdekte hij dat Praag wemelde van de overlevenden van de Holocaust.

In Bohemen had de Tsjechische regering een luchtmachtbasis beschikbaar voor de training van Israëlische piloten. Die droegen uniformen van de Tsjechische luchtmacht omdat er Amerikaanse agenten waren die onderzochten of de embargo’s werden overtreden. Lau had om deze reden zelf de schijnfunctie van leraar gekregen.

De Tsjechische connectie werkte. Op 29 mei kwamen er 4 gevechtsklare Tsjechische Avia S-199 jachtvliegtuigen binnen. In juni werden er nog 7 als bouwpakket geleverd en in totaal 23. Dit toestel was in basis het jachtvliegtuig van Messcherschmitt maar met motor en propeller van een Heinkel bommenwerper. Deze uit nood geboren combinatie was bepaald ongelukkig.

Wanhopige zoektocht

Sommige Israëlische piloten vonden het toestel gevaarlijker voor henzelf dan voor de vijand. De Britse Spitfire was ideaal geweest maar de Britse regering leverde alleen aan de Arabische staten. Aan het eind van de oorlog schreven de Nederlandse kranten over de protesten van de VS tegen Tsjechoslowakije vanwege de illegale leveringen maar Praag reageerde laconiek.

Naast een wanhopige zoektocht langs wapenhandelaren werkte de jonge staat ook aan eigen productie. Als een razende werkten metaalbedrijven in Israël aan de vervaardiging van wapens. Men maakte mortieren, antitankprojectielen en stenguns.

Tanks bleven een probleem. Men kocht in Italië 32 Sherman tanks zonder kanon. Drie konden in december nog gevechtsklaar worden gemaakt maar de rest pas in 1949.

Vliegende forten via Praag uit de VS

De B17 van Boeing speelde een grote rol in de Tweede Wereldoorlog en kreeg niet voor niets de benaming Flying Fortress. Door het wapenembargo van de VS kon Israël dit toestel niet kopen. Het lukte Charlie Winters om een viertal toestellen van de Amerikaanse luchtmacht te kopen die tot vrachtvliegtuig waren omgebouwd.

Hij zei dat die in de Cariben zouden worden ingezet in zijn transportbedrijf. Zelf vloog hij een van de eerste drie op 12 juni via Puerto Rico en de Azoren naar Zatec in Tsjechoslowakije. Toen de vierde vertrok was de FBI wakker. Het toestel werd op de Azoren in beslag genomen.

De Tsjechen herbewapenden de aangekomen drie toestellen zo goed en zo kwaad als mogelijk. Op 15 juli vertrokken ze naar Israël waar de oorlog was hervat. Onderweg liet een van de drie bommen vallen bij het koninklijk paleis in Caïro om Egypte duidelijk te maken dat ze niet langer ongestraft steden in Israël konden bombarderen.

Voor Charlie Winters liep het slecht af, Hij kreeg 18 maand gevangenisstraf en een boete van 5000 dollar voor zijn hulp aan Israël. In 2008 werd hij postuum gerehabiliteerd door Bush na actie van Steven Spielberg.

De stem van mijn Liefste, Die aanklopte

Bij de herdenking van de onafhankelijkheid in 1956 hield rabbijn Soloveitchik een toespraak met als titel Kol Dodi Dofek. Hij verwees daarmee naar Hooglied 5:2: “De stem van mijn Liefste, Die aanklopte.” Het kloppen kon worden gehoord op het slagveld, Israël dankte de overwinning aan ingrijpen door God, betoogde de rabbijn.

Hij zei dat de Joden toen misschien nog wel meer alleen stonden dan in de ballingschap. Inderdaad was de overwinning niet dankzij hulp van staten. Nederland erkende Israël zelfs pas in mei 1949. Soloveitchik zei ook dat de Joden net als de vrouw in Hooglied had geaarzeld. Ze kregen door de oorlog meer land dan waarmee ze vooraf hadden ingestemd bij de VN.