Abrahams opdrachten

Bij het wegsturen van Ismaël en Hagar, staat de eerste opdracht (Gen. 21:12): ”Maar G‘d zei tegen Abraham: Laat deze zaak met betrekking tot de jongen en uw slavin niet kwalijk zijn in uw ogen. Bij alles wat Sara u zegt, luister naar haar stem, want alleen het nageslacht van Izak zal uw nageslacht genoemd worden“. Hier staat zijn opdracht om een Joods volk te stichten.

Maar eerder in de Thora staat dat G’d Abraham ook tot vader van vele volkeren zal maken (Gen. 17: 4-6): “Mijn verbond is met u! U zult vader worden van een menigte volken. U zult niet meer Abram heten, maar uw naam zal Abraham zijn, want Ik zal u vader van een menigte van volken maken. Ik zal u uitermate vruchtbaar maken: Ik zal u tot volken maken en er zullen koningen uit u voortkomen“. Hier staat eigenlijk Abrahams universele opdracht beschreven.

Hertrouwd met Hagar?

In Genesis 25 lezen we over het verdere nageslacht van Abraham: “Abraham nam weer een vrouw, van wie de naam Ketura was. En zij baarde hem Zimran, Joksan, Medan, Midian, Jisbak en Suah. (…) Zij allen waren zonen van Ketura“.

Abraham gaf alles wat hij had aan Izak, maar aan de zonen van de bijvrouwen die Abraham had, gaf Abraham geschenken. Hij stuurde hen, toen hij nog leefde, bij zijn zoon Izak vandaan in oostelijke richting, naar het Oosterland“.

Het is de vraag of Abraham nog meerdere vrouwen had (de bijvrouwen). Maar een ding is zeker: nadat Izak getrouwd was met Rebekka, zocht Izak een vrouw voor zijn eenzame vader. Sara was immers overleden (Gen. 23). Volgens sommigen zocht hij specifiek Hagar uit, omdat zij al eerder met Abraham getrouwd was. Volgens de Thora is het een goede zaak om met een eerder gescheiden vrouw te hertrouwen.

In bovenstaand citaat uit hoofdstuk 25 van Genesis heet ze niet meer Hagar maar Ketura, omdat zij geen contact had gezocht met andere mannen nadat ze door Abraham was weggezonden. Ketura betekent in het Hebreeuws: een vrouw die zich afzondert en haar vorige man trouw blijft.

Edelmoedigheid van Izak

Izak vond het ongepast dat hij wel getrouwd was, maar zijn vader niet. Man en vrouw vullen elkaar aan (Bereesjiet Rabba 17:2). Het is niet goed dat de mens alleen is )Gen. 2:18). Abraham had nog 35 jaar te leven – meer dan de gemiddelde huwelijksduur in Nederland - en Izak nam de moeite om over de treur om het verlies van zijn eigen moeder Sara heen te stappen en zijn stiefmoeder Hagar uit de woestijn terug te vragen bij zijn vader.

Rabbijn S.R. Hirsch ziet hierin grote edelmoedigheid van Izak en zet dit af tegen de grote spanningen die nieuwe huwelijken van ouders bij de kinderen teweeg kunnen brengen.

Kennis

Uiteraard heeft Abraham al deze kinderen - Zimran, Joksan, Medan, Midian, Jisbak en Suah – opgevoed in het monotheïsme en alle religieuze principes bijgebracht. Sem en Jafet, de zonen van Noach, zouden het Joodse volk en de Griekse cultuur worden, die naar het Westen gericht waren om het Westen te beïnvloeden. Deze zes nieuwe kinderen werden naar het Oosten gestuurd, om daar hun religieuze invloed uit te oefenen (Rabbiner S.R. Hirsch). Abraham gaf hen geschenken mee.

Het feit dat de Thora dit vermeldt, duidt erop dat dit geestelijke gaven waren, die ze meekregen van Abraham om het monotheïsme en goede godsdienstige praktijken te onderwijzen en te verspreiden in het Oosten. Men zegt dat de Brahmanen eigenlijk Abrahmanen zijn, afstammelingen van Abraham. Zij trokken eropuit om afgoderij tegen te gaan. Hiermee had Abraham aan beide opdrachten voldaan. Hij stierf op 175-jarige leeftijd (Gen. 25:9): “Izak en Ismaël, zijn zonen, begroeven hem in de grot van Machpela“.