In het Midden-Oosten is zich een oorlog aan het ontwikkelen tussen aan de ene kant een blok dat wordt aangevoerd door de Islamitische Republiek Iran en een Westers blok dat wordt aangevoerd door Israël, de Verenigde Staten en nu ook Groot Brittannië. Laatstgenoemde betrad eind januari de arena via het Rode Zeefront. Na eerst oorlogsschepen naar het gebied rond Jemen te hebben gestuurd deed de Britse luchtmacht ook mee aan de luchtaanvallen op de Ansar Allah-militie in Jemen, de afgelopen tijd.

Biden pakt het Iraanse blok aan

Zoals ik eerder al berichtte deed de luchtmacht van Groot-Brittannië ook mee aan de Amerikaanse aanval op het Iraanse blok in Irak en Syrië, afgelopen zaterdag. De Amerikaanse president Joe Biden zei na die aanval dat het niet slechts om wraak ging over de dood van drie Amerikaanse soldaten en meer dan twintig anderen die zwaar gewond raakten tijdens een drone-aanval op de basis At-Tanf op de Syrisch-Irakese grens op 28 januari. 

De Amerikaanse president realiseerde zich dat het Iraanse blok aangepakt moest worden voordat het te laat is, en kondigde daarom een uitgebreide operatie aan tegen Irans vazallen in Syrië en Irak. We zien nu dat de Amerikanen en de Britten drie van de zes fronten die Iran opende na 7 oktober voor hun rekening nemen. Deze zes fronten zijn zoals eerder gezegd Gaza, Judea en Samaria, Libanon, Syrië, Irak en Jemen. Op de laatste drie fronten zijn de VS en Groot-Brittannië nu actief.

Twee kampen in het Midden-Oosten

Tussen de twee blokken die elkaar bevechten in het Midden-Oosten bevinden zich Arabische- en andere landen die óf het Westerse blok steunen, óf de Iraanse coalitie van terreurbewegingen en milities. 

Saoedi-Arabië en de Golfstaten staan duidelijk aan de kant van het Westerse blok, terwijl Rusland en China openlijk Iran steunen. Rusland heeft sinds het debacle in de oorlog tegen Oekraïne de banden met Iran sterk aangehaald en krijgt wapens van Iran, zoals de Shahed-135 kamikazedrone. De Russen helpen in ruil daarvoor Iran met de ontwikkeling van het Iraanse nucleaire programma en leveren nu gevechtsvliegtuigen en gevechtshelikopters aan de Islamitische Republiek. 

In november, kort na het begin van deze oorlog, bevestigden de door de staat gecontroleerde media in Iran dat Rusland Sukhoi SU-35 jets en Mil Mi-28 gevechtshelikopters zou leveren aan Iran. De Iraanse luchtmacht bestaat uit verouderde gevechtsvliegtuigen die geen partij zijn voor de luchtmachten van Israël, Engeland en de VS. De Russische luchtmacht begon in januari ook met het patrouilleren van het Syrische luchtruim boven de Golan Hoogvlakte. Dit was duidelijk bedoeld als een signaal naar Israël, wiens relaties met Moskou aanzienlijk zijn verslechterd sinds 7/10.

China breidt invloed uit

China probeerde al voor het begin van de huidige oorlog zijn invloed in het Midden-Oosten uit te breiden. Die expansie van de Chinese activiteiten in het Midden-Oosten begon serieus te worden toen Beiijng een wig probeerde te drijven tussen Israël en Saoedi-Arabië. Dat werd gedaan via het aanhalen van de contacten met Iran, wiens minister van Buitenlandse Zaken Hossein Amir Abdollahian een graag geziene gast werd in Beijing. 

Deze frequente contacten mondden uiteindelijk uit in de toenadering tussen Saoedi-Arabië en Iran, en dat leek toen de doodsteek voor de pogingen om tot normalisatie te komen tussen Israël en Saoedi-Arabië. In verband met het aanhalen van de banden tussen Iran enerzijds en Rusland en China anderzijds, is het niet verwonderlijk dat Ansar Allah in Jemen uiterst voorzichtig is om geen schepen en tankers aan te vallen die als bestemming China en Rusland hebben, of waarvan de eigenaren gerelateerd zijn aan deze landen.

Rode lijn

Analisten zijn het er inmiddels over eens dat er een relatie bestaat tussen de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober en de eufemistische aankondigingen over een doorbraak in het normalisatieproces tussen Saoedi-Arabië en Israël, in de week voorafgaand aan de massamoord. Iran had duidelijk een grote rol bij de voorbereidingen op de invasie van het zuiden van Israël, en schreef de operationele plannen die Hamas gebruikte. 

Het regime van Ayatollah Ali Khamenei zag dat Israël in de laatste jaren zijn invloed in het Midden-Oosten aan het uitbreiden was, en normalisatie wist te bereiken met diverse Arabische landen. Die ontwikkeling stond haaks op Irans imperialistische politiek in het Midden-Oosten waar Irak, Syrië en Libanon al vervallen waren tot vazalstaten van de Islamitische Republiek en vielen voor Irans plan voor de Joodse staat. De stap naar normalisatie met Saoedi-Arabië was duidelijk een rode lijn voor Iran, dat samen met het koninkrijk de meest invloedrijke staat in het Midden-Oosten is geworden.

Iran moet kiezen

Iran kwam klaarblijkelijk tot de conclusie dat ingrijpen in dit proces nodig was geworden en moet nu besluiten wat het gaat doen in de volgende fase van de oorlog. De keuze is tussen uitbreiding van de oorlog tegen Israël via het Syrische front en Hezbollah in Libanon en het voorlopig uitdoven van het conflict. 

Wanneer we afgaan op de signalen die Ansar Allah in Jemen en Kata’ib Hezbollah in Irak nu afgeven na de geallieerde aanvallen vorige week, dan zal de eerste optie het meest waarschijnlijk zijn. Beide sjiietische milities zeggen dat niets hen zal afhouden van verdere acties tegen het Westerse blok. Hierbij dient te worden aangetekend dat Ansar Allah en Kata’ib Hezbollah, net zoals Hezbollah in Libanon, opereren als een divisie van de Islamitische Revolutionaire Garde van Iran. Beide sjiietische milities zijn uiterst goed georganiseerd, bewapend en getraind en hebben historisch gezien sterkere banden met Iran dan Hamas, een soennitische terreurorganisatie die nu op de rand van de afgrond staat in Gaza.