Sluiten

Zoeken.

Artikelen

Activiteiten

Kennisbank

Podcasts

Projecten

Publicaties

Videos

Overig

Samenleving

Terug naar overzicht

De ondergang van de kerstomaat

Door Tal Hartuv - 

4 juli 2024

F150624NS007

Cherrytomaten op de voedselmarkt in de centraal Israëlische stad Petah Tikva. | Foto: Nati Shohat, Flash90

Wat het eigenlijk betekent om een licht voor de naties te zijn, is een vraag waar het Joodse volk al mee worstelt sinds we de geboden bij de Sinaï ontvingen. Aangezien Israël midden tussen twee heidense rijken vastzat, waardoor handel en oorlog onmogelijk waren tenzij door het Land Israël, had de Here G-d op zijn minst geografie in gedachten. Israël was perfect gelegen om onze unieke en heilige ethische normen ten toon te stellen. God wilde namelijk dat wij die zouden delen omdat Hij zoveel van de naties hield.

De Joodse geschiedenis is moeilijk geweest. Een verwoeste tempel, een diaspora, gedwongen bekeringen, verdrijvingen, de Holocaust en de oorlog die sinds de oprichting in 1948 tegen de staat Israël is gevoerd. Maar door dit alles heen heeft de vraag naar die opdracht ons nooit losgelaten.

Sommige Joden in de geschiedenis voelden zich ongemakkelijk bij die vraag en gaven er de voorkeur aan om te proberen erbij te horen. Een voorbeeld hiervan zijn sommige Joden in Hitlers Duitsland die zichzelf ervan overtuigden dat ze meer Duits dan Joods waren.

Hetzelfde kan gezegd worden van sommige Joden in de diaspora van vandaag. Vooral in de Verenigde Staten, waar Joden zich tot de gebeurtenissen na 7 oktober veilig voelden en zich op hun eigen unieke manier hadden geïntegreerd in de Amerikaanse cultuur.

Net zo zijn als anderen

Ook Israël, zo kan worden gesteld, heeft zichzelf in de schijnwerpers gezet door te proberen te laten zien hoezeer we net als iedereen zijn, omdat we iedereen graag helpen. Ondanks de vele voorvechters die opkomen voor de toonaangevende technologie en uitvindingen die de wereld ten goede zijn gekomen (waaronder de beroemde kerstomaat), is de reactie van velen die deze technologie gebruiken er niet een van dankbaarheid, maar van pesterijen, in elkaar geslagen worden, uitgesloten worden van openbare evenementen en onderwijsinstellingen en het in brand steken van onze synagogen in het Westen.

Dit gebeurt allemaal onder het mom van de zogenaamde genocide in Gaza, maar veel van deze Joodse slachtoffers van antisemitisme hebben geen tastbare associatie met Israël, hooguit dat ze er familieleden hebben.

De ongemakkelijke waarheid is, en één die Joodse mensen niet langer kunnen ontkennen, dat het niet uitmaakt wat een Jood doet om erbij te horen, aardig gevonden te worden of te bewijzen dat we net zo zijn als anderen. Hij of zij wordt altijd en alleen gezien als een Jood. De realiteit is dat het volk Israël nooit is gekozen om erbij te horen, maar door God is aangesteld om zich te onderscheiden. Dat is wat het betekent om een licht te zijn.

Eurovisiesongfestival

Een recent voorbeeld is het Eurovisiesongfestival. De meeste zichzelf respecterende Europeanen kunnen zich terecht niets aantrekken van een heidens festival dat doorgaat voor muziek, maar voor Israël is deze randstedelijke en flamboyante wat-het-ook-is wedstrijd, waar mannen en vrouwen meer moeite doen om een punt te maken van hun ontelbare geslachten dan om zelfs maar een semi-goed liedje ten gehore te brengen, toch belangrijk.

Niet voor de muziek, maar omdat het op een vreemde manier dient als graadmeter voor de houding van het publiek tegenover het Joodse volk en de Joodse staat. Sommigen zullen dit begrijpelijkerwijs zelfgeobsedeerd vinden, maar nu antisemitisme de westerse samenleving overspoelt, tot aan het Internationaal Strafhof in Den Haag toe, is het als je Joods of Israëlisch bent een must.

Voor niet-ingewijden zal ik het uitleggen: het dubbele stemsysteem, namelijk een jury uit elk land, gevolgd door het publiek dat per telefoon zijn stem uitbrengt, onthult de houding van het establishment en de realiteit van wat een gemiddelde Europeaan echt denkt.

De stemming ging nooit over de muziek. Een paar jaar geleden, toen Oekraïne won, brachten ze een lied uit dat zo verstoken was van enige muzikale vaardigheid dat een dove waarschijnlijk een beter lied had kunnen schrijven. Het maakte niet uit. Dit was Europa's kans om Poetin te laten weten wat ze van hem vonden, en een kleine stem in een wedstrijd die over een paar dagen alweer vergeten zou zijn, werd pathetisch genoeg gezien als een verpletterende steunbetuiging aan een onrechtvaardige invasie door Moeder Rusland.

Nu was Israël aan de beurt.

De officiële jury verbande de 20-jarige Israëlische zangeres Eden Golan, die op het podium stond en er heel erg uitzag als de vrouw zoals God haar had geschapen. Dit in tegenstelling tot de andere inzendingen met onder andere een echte duivelaanbidder, een man genaamd ‘Nemo’ die een tutu droeg en een stel Britse skinheads die homoseks simuleerden in een herentoilet.

Het stemgerechtigde publiek kwam echter in opstand door massaal voor de Joodse zangeres te stemmen.

Er valt veel te leren van deze bizarre wedstrijd. Ten eerste, de tirade van anti-Israël sentiment in de main stream media die mensen hersenspoelt over hoe wreed en slecht Israël is, vertegenwoordigt niet de mening van veel Europeanen - die, het moet gezegd worden, verontrustend stil zijn. Historisch gezien was het de zwijgende meerderheid tijdens de Holocaust, die aantoonbaar niets verkeerd deed, maar toen de as van de zes miljoen uit de grond kwam, bewees dat ze ook niets goeds hadden gedaan.

Bijzondere ontmoeting

Ik spreek vaak met het leger en cadetten op pre-militaire academies en geef ze kleine peptalks over wat je lichamelijk en geestelijk kunt verwachten als je onder extreme stress staat, maar ook over de belangrijke dingen in het leven; namelijk dat het niet gaat om wat je doet in het leven, maar om wie je bent in wat je doet. Het leven is onvoorspelbaar en het is goed om korte rekeningen te houden.

Als je ruzie hebt, maak het dan snel weer goed.  Als je van iemand houdt, vertel dan wat het is aan die persoon waar je van houdt. Als je op een evenement bent en iemand zit alleen in de hoek, ga dan naar hem toe en begin een gesprek. Dit zijn slechts voorbeelden van een basale morele gedragscode, om onszelf niet te hoog te hebben zitten en om aandacht te hebben voor anderen, wat allemaal in onze Heilige Torah staat.

Voor Dodenherdenking werd ik dit jaar uitgenodigd om te spreken voor legercadetten op een basis in de buurt van Gaza. De uitnodiging kwam van de 18-jarige Rotem die ik niet kende, maar die me de week ervoor een sms had gestuurd met de vraag of ik voor zijn groep wilde spreken. Ik ontmoet elk jaar honderden mensen via deze lezingen, dus ik was niet verbaasd om te horen dat hij me al eerder had ontmoet, maar ik was wel verrast door de omstandigheden.

Hij ontmoette mij namelijk voor het eerst in het bos toen hij 5 was, in 2010. Hij was met zijn broer en zijn ouders aan het picknicken. Toen hij in het park tegen een bal aan het trappen was, keek hij op en zag hij mij wankelend, gekneveld, vastgebonden en doodbloedend voor zich uit lopen. Het was zijn vader die me eerste hulpverleende en mijn leven redde.

Rotem werd door zijn moeder in de auto geduwd. Maar hij had me onder het bloed gezien en was sindsdien getraumatiseerd. Rotem wilde het afsluiten. Hij geloofde dat een ontmoeting met mij hem zou helpen om die vreselijke herinneringen aan die dag, die hem sindsdien altijd waren bijgebleven, te verwerken.

Deze 30 rekruten, jonge mannen en vrouwen, zijn slechts een paar van de duizenden die hun universitaire opleiding op de lange baan moesten schuiven en nog niet over een baan konden nadenken of plannen konden maken voor de populaire post-legertrip naar een exotisch land.  Zelfs het vinden van de liefde van hun leven is uitgesteld tot de oorlog voorbij is.

Onze kinderen

Ik keek hen lang en diep in de ogen. Vorige week bezorgden sommigen nog pizza's, nu leren ze hoe ze met een M16 moeten schieten. Dit zijn goede kinderen. Zoals alle kinderen hebben ze hun angsten, maar ze hebben ook een doel en een gezonde identiteit, het gevoel dat ze bij een oude en prachtige natie horen. En in tegenstelling tot de meeste kinderen zijn ze onbaatzuchtig, bereid om offers te brengen, hun leven te riskeren en soms de ultieme verschrikkelijke prijs te betalen.

In hen zag ik de belichaming van ‘normaal’. Een impopulaire boodschap in een verwarde wereld. Het was hetzelfde normale dat onze zangeres Eden Golan liet zien. Onze kinderen zijn niet rusteloos en onwetend, of geobsedeerd door zichzelf. Ze zijn er niet op uit om het geslacht opnieuw te definiëren en die agenda door te drukken. Onze kinderen weten dat de bescherming van zowel de natie als de familie de kern vormt van het voortbestaan van het volk Israël. Ze hoeven zich geen deel te voelen van een gemanipuleerde wereldwijde opstand om te voelen dat ze erbij horen. Onze kinderen horen erbij en zijn de voortzetting van onze 3000-jarige geschiedenis. Ze zijn tevreden met hun lot.

Rotem, zijn cadetten en Eden Golan herinnerden me eraan dat het deze generatie is die een licht is voor de naties. En dat is niet de uitvinding van de kerstomaat. Als oudere generatie Israëli's moeten we er alles aan doen om hun opdracht te beschermen door hen te koesteren, lief te hebben, aan te moedigen en te corrigeren wanneer dat nodig is, zodat ze zullen blijven stralen in een wereld waar velen hen liever zien verdwijnen.

Kay-Wilson_avatar

De auteur

Tal Hartuv

Tal Hartuv groeide op in het Verenigd Koninkrijk, maar maakte alija naar Israël waar ze onder meer werkte als gids. In 2010 overleefde ze een gruwelijke aanslag waarbij haar vriendin,...

Doneren
Abonneren
Agenda