Bestaat er een ’christelijke gemeenschap’ in het enkelvoud of dienen we te spreken over ‘christelijke gemeenschappen’ in het meervoud? Vanwege mijn goede en hechte contacten met de brede christelijke gemeenschap is het mij duidelijk dat er een scala aan gemeenschappen is, de christelijke gemeenschap is niet zwart-wit. Dat geldt natuurlijk ook voor de Joodse gemeenschap, met dien verstande dat het traditionele Jodendom weliswaar bestaat uit stromingen, maar die stromingen hebben wel allen dezelfde Thora en dezelfde Halaga, Joodse wetgeving.

Je kunt het vergelijken met een gezin waarin alle kinderen hetzelfde doen. Allen eten, drinken, spelen, gaan naar school… maar de een vindt de school leuker en de ander sport. Maar allen doen ze al dat verlangd wordt. In het christendom ligt dat gecompliceerder, de diverse stromingen hebben verschillende dogma’s en zij die de kerk hebben verlaten beschouwen zichzelf veelal niet meer als christen en worden ook niet meer meegeteld als leden. Bij de Joodse gemeenschap is dat anders. Want ook de Jood die de synagoge nooit bezoekt en zichzelf als niet-religieus beschouwt: de Jood blijft altijd Jood, voor zichzelf en voor zijn omgeving.

De gemiddelde Jood heeft echter weinig inzicht in het christendom: katholiek, protestant, gereformeerd, baptisten, evangelischen… voor hem is het allemaal een christelijke pot nat en de christelijke grote gemene deler is dat ze allemaal Joden willen bekeren. En bekering , dat wil geen enkele Jood. Zeker niet terugdenkend aan de Kruistochten en aan de Inquisitie. Ook de Jood die zijn eigen Jodendom als onzin beschouwt en een fanatieke aanhanger is geworden van de secularisatie, de nieuwe religie, zal zeggen dat als hij zich ooit zal bekeren, dat hij dan tot het Jodendom wil overgaan. Want: de Jood blijft Jood en tolereert geen bekering en is de geschiedenis van eeuwenlange vervolging vanuit het christendom niet vergeten.

En juist daarom was de Joodse gemeenschap zo verheugd dat op 9 november 2020 er een verklaring kwam waarin de PKN en enkele organisaties uit de gereformeerde gezindte duidelijk en onomwonden afstand namen van een vaak pijnlijk verleden. Maar een zwemdiploma dat wordt uitgereikt voordat de zwemmer in het water is gesprongen, krijgt pas zijn waarde als het zichtbaar is dat de zwemmer kan zwemmen.

Nog nauwelijks enkele jaren zijn verstreken en 7 oktober trof Israël en de Joodse gemeenschap in haar volle breedte in Israël en waar ook ter wereld. Waar waren de protesten van de feministische bewegingen tegen de gruwelijke beestachtige verkrachtingen van Joodse vrouwen? Als nazaat van dr. Aletta Jacobs voel ik me gemachtigd deze vraag te stellen. En waar waren de keiharde veroordelingen van de ondertekenaars van de schuldbelijdenis van 9 november 2020 ten aanzien van de Joden? Ja, de Rooms Katholieke Kerk gaf meteen een duidelijke veroordeling, maar de PKN veroordeelde met een ‘maar’.

En nu, een jaar na 7 oktober, zien we interne overleggen, interne discussies, ook begrip voor, maar…maar… En vooral niet duidelijk uiten: wij christenen veroordelen iedere vorm van antisemitisme en van antizionisme, want antizionisme en antisemitisme zijn, al dan niet terecht, geworden tot synoniemen. Ja, in Israël is vijftig procent van de populatie tegen Netanyahu en vijftig procent pro. Maar over het bestaansrecht van Israël bestaat geen discussie. Het af en toe felle meningsverschil gaat niet over de vraag of Israël moet overleven, maar hoe het voortbestaan te garanderen.

Helaas is buiten Israël een anti-Netanyahu een voor de vernietiging van het Joodse Land dat G’d ons heeft gegeven. De tegenstanders van de Staat Israël roepen op om alle Joden te vermoorden, niet vanuit antizionistische gevoelens, maar vanuit een diepgewortelde Jodenhaat. Joden zijn vogelvrij, waar ook ter wereld.

De Joodse gemeenschap in Nederland, ik ook persoonlijk, weet zich bemoedigd door de vele blijken van medeleven. Kaarten met wensen, bloemen aan de deur, kisten met sinaasappels. Ik weet dat de meesten van ons Joden innig dankbaar zijn voor deze blijken van medeleven, maar zich blauw (en wit) ergeren aan een duidelijk uitblijven van de veroordeling van antisemitisme en antizionisme vanuit de kerkelijke organisaties en kerkleiders. Binnen de kerken intern discussie na discussie. Die discussies waren er ook in de jaren ’40-’45, hoe wel of niet zich op te stellen ten aanzien van de Jodenvervolging. Maar weet dat zij die discussieerden het uiteindelijk hebben zien en laten gebeuren.

Nog nooit heb ik zulke dierbare vrienden gehad binnen de christelijke wereld als nu, juist door 7 oktober. Maar het verdriet van het uitblijven van een duidelijke positie zonder het te koppelen aan wat dan ook, ontbreekt. Ja, er vallen burgerslachtoffers en ieder slachtoffer is er een teveel. Ongeacht of dit een kind, een vrouw, een man of zelfs een soldaat is. De Talmoed leert ons: 'Hij die één mensenleven redt, redt de hele wereld' En dus stort met ieder slachtoffer ook een hele wereld in…

Wij Nederlanders danken onze huidige vrijheid aan de geallieerden die Europa bevrijdden van de nazi’s. Maar met die bevrijding kwamen, als een onafwendbaar nevenproduct van iedere oorlog, tienduizenden en tienduizenden weerloze onschuldige burgers om het leven. En toen Amerika na 9/11 in de strijd tegen terrorisme (war on terror) Irak binnenviel omdat ze ten onrechte dachten dat Saddam Hoessein over massavernietigingswapens beschikte, maakte die oorlog geen burgerslachtoffers?

Israël wil geen oorlog, geen slachtoffers en zal nooit gebruik maken van menselijke schilden. Israël wil blijven bestaan omdat G’d ons dat kleine stukje land heeft toegewezen. Am Jisraeel Chaj, het Joodse Volk leeft en overleeft, mede dankzij christelijke vrienden die niet lopen te maren…

Dit artikel verscheen eerder op de website van Cvandaag en is met toestemming overgenomen.