Het verschil tussen Korach en On Ben-Pelet
Door Opperrabbijn Binyomin Jacobs -
1 juli 2022
Door Oekraïne, Zweden en Finland en nu de protesten van de boeren worden we afgeleid van de gewone problemen die blijven staan maar vanwege de actualiteit aan aandacht moeten inboeten. En dus breng ik het maar even te berde: het gezin als hoeksteen van de samenleving.
Uiteraard vind ik iedere vorm van discriminatie, ook als het geaardheid betreft, onacceptabel. Maar toch kunnen we niet heen om de Bijbelse visie op het gezin van een papa en een mama. Daarover wil ik iets laten horen gebaseerd op de Sidra van deze week die spreekt over de opstandeling Korach. Want ook een papa-mama gezin kent zijn beproevingen.
Over Korach, de opstandeling, wordt verteld dat hij stamde uit een familie die hoog in aanzien stond. Hij stond bekend als een groot geleerde, beschikte over een enorme kennis, was zeer intelligent en schatrijk. Ook had hij een bijzonder goede relatie met Moshe en Aharon, de leiders van het Joodse volk.
Daar tegenover stond On Ben-Pelet. Hij was er een van de Korach-groep, maar nergens in de Thora of andere heilige geschriften vinden we iets waarmee hij zou kunnen uitblinken. Hoe vergaat het Korach en On Ben-Pelet in het leven? Met Korach is het niet best afgelopen. Niet alleen zichzelf, maar hij heeft honderden meegesleept in zijn verkeerde levensvisie en zijn uiteindelijke val. Ben-Pelet echter, overleefde de opstand. Hij en zijn familie werd de Korach-misère bespaard.
Wat is de reden dat Korach’s einde slecht was en dat On Ben-Pelet het er uiteindelijk goed vanaf bracht? In de Midrasj, de verhalende literatuur, wordt op deze vraag een antwoord gegeven: de invloed van hun vrouwen. De echtgenote van On Ben-Pelet heeft op het laatst haar man tot inzicht weten te brengen dat hij fout zat. Zo heeft ze haar man en hun hele familie van een gewisse dood weten te redden. De vrouw van Korach echter, heeft haar man verkeerd beïnvloed met alle catastrofale gevolgen van dien.
De Joodse vrouw behoort de ‘akeret habajit’ te zijn, het fundament van het huis, het gezin. De vrouw van On Ben-Pelet was het prototype van een ‘akeret habajit’, het gezinsleven rustte op haar schouders en die positie gebruikte ze om haar man de juiste kant op te krijgen. De vrouw van Korach daarentegen was de ‘okeret habajit’.
De woorden ‘okeret’ en ‘akeret’ verschillen slechts één klinker, maar die ene klinker maakt wel het grote verschil. ‘Akeret’ betekent ‘een opbouwend en steunend fundament’. De vertaling van ‘okeret’ is ‘kapot maken’. De vrouw van Korach heeft haar gezin letterlijk kapot gemaakt, de afgrond in laten storten, door een verkeerde sturing te geven aan haar man.
Wat we hieruit leren is de zeer belangrijke positie en de invloed van de vrouw des huizes op het gezin. De vrouw, zo ziet het Jodendom dat, vormt de basis van het gezin. Vanuit die basis kan ze, G’d behoede, de hele familie te gronde richten. Maar ze kan ook juist met haar invloed het gezin (letterlijk) redden en behoeden door een goede basis aan te brengen. Of zoals koning Salomon het verwoordt: “De wijsheid van vrouwen bouwt het huis.”