Het offensief kreeg de naam Chomat Barzel (IJzeren Muur), een combinatie van Chomat Magen (Beschermende Muur) en Charavot Barzel (IJzeren Zwaarden). Chomat Magen verwijst naar de operaties van de IDF die de Tweede Intifada beëindigden, terwijl Charavot Barzel de naam is van de huidige oorlog tegen Hamas.

Volgens bronnen in de Knesset zal Chomat Barzel worden uitgebreid naar heel Judea en Samaria, met als doel een harde slag toe te brengen aan de terreurbewegingen in deze gebieden.

De IDF-operatie wordt gezien als één van de belangrijkste offensieven tegen de ‘Iraanse octopus’ – de term die in Israël wordt gebruikt voor de coalitie van door Iran gesteunde milities en terreurgroepen. Iran slaagt er al langere tijd in om deze groepen in Israëls hartland te voorzien van geavanceerdere en zwaardere wapens.

Daarnaast krijgen Palestijnse terroristen in Judea en Samaria training in tactieken die ook kenmerkend zijn voor organisaties als Hezbollah. Een treffend voorbeeld hiervan is de introductie van zogenaamde IED’s (Improvised Explosive Devices), of bermbommen, die inmiddels regelmatig tegen de IDF worden ingezet in het gebied.

Timing

De timing van het begin van de operatie wijst erop dat Israël bewust heeft gewacht tot de nieuwe Amerikaanse regering was aangetreden. President Trump biedt Israël, in tegenstelling tot zijn voorganger, meer ruimte in de strijd tegen Palestijnse terreurbewegingen en hanteert een andere benadering ten aanzien van de Israëlische aanwezigheid in Judea en Samaria.

Trump heeft reeds beslissingen teruggedraaid die tijdens de vorige regering werden genomen, waaronder sancties tegen enkele Joden in Judea en Samaria. Leiders van de Joodse gemeenschappen in het gebied verwachten bovendien dat de Amerikaanse president een andere koers zal varen met betrekking tot het idee van Israëlische soevereiniteit over het hartland.

Er lijkt nu al sprake te zijn van een duidelijke koerswijziging in het Amerikaanse beleid ten opzichte van Israël in de meervoudige frontenoorlog. Zo heeft Trump de ban op de levering van zware bunkerpenetrerende bommen aan Israël opgeheven. Dit kan erop duiden dat hij een mogelijke aanval van de Israëlische luchtmacht (IAF) op het nucleaire programma van Iran wil faciliteren.

'Gazanisatie'

Operatie Chomat Barzel werd noodzakelijk nadat het aantal terreuraanslagen, met name in Samaria, sinds 7 oktober 2023 aanzienlijk toenam. Tegelijkertijd werd duidelijk dat Iran actief probeert steden in dit gebied te transformeren tot vooruitgeschoven bases. Jenin is, samen met de stad Tulkarm, het duidelijkste voorbeeld van deze pogingen, die door Israël worden omschreven als de ‘Gazanisatie’ van het hartland.

Onder de vorige Amerikaanse regering werd tevergeefs geprobeerd de Palestijnse Autoriteit ertoe te bewegen de controle over de stad Jenin terug te winnen van door Iran gesteunde terreurgroepen. Ongeveer twee weken geleden kondigde de Israëlische regering een ingrijpende koerswijziging aan. Zoals vermeld, werd gewacht met de uitvoering daarvan totdat Trump was aangetreden en er een bestand in Gaza was bereikt.

Laat op dinsdagmiddag trok de IDF Kfir Brigade Jenin binnen met de opdracht te blijven totdat de terreurinfrastructuur volledig is vernietigd. De brigade krijgt steun van de Israëlische luchtmacht, die voor het eerst sinds de Tweede Intifada gevechtsvliegtuigen inzet in de strijd om Jenin.

Gewijzigd veiligheidsconcept

Defensieminister Yisrael Katz verklaarde woensdagochtend dat operatie Chomat Barzel “het veiligheidsconcept” in Judea en Samaria fundamenteel zal veranderen. Hij benadrukte dat de operatie gebaseerd is op “de lessen uit Gaza” en stelde dat Israël niet zal toestaan dat de Iraanse octopus en radicale soennitische islamisten het leven van de inwoners van Judea en Samaria bedreigen of een oostelijk front tegen de staat Israël openen. "We zullen de tentakels van de octopus aanvallen totdat ze volledig zijn afgesneden”, aldus Katz.

De woorden van Katz maken duidelijk dat de Israëlische regering de IDF-operaties in Judea en Samaria niet langer ziet als louter tactische acties om de situatie onder controle te houden. Hoewel de IDF regelmatig invallen uitvoerde in Jenin en andere Palestijnse steden, met name in Samaria, hebben deze geen einde gemaakt aan de aanhoudende terreur vanuit deze gebieden.

De regering in Jeruzalem heeft nu een overwinning op de Palestijnse terreurgroepen in het hartland van Israël toegevoegd aan haar oorlogsdoelen. Dit besluit kwam nadat er voldoende bewijs was verzameld dat het gebied een kruitvat was dat op ontploffing stond.

Leiders van de Joodse gemeenschappen in Judea en Samaria waarschuwden herhaaldelijk voor het risico van een herhaling van de massamoord op 7 oktober, maar dan gericht tegen dorpen in het hartland. Premier Benjamin Netanyahu nam deze waarschuwingen steeds serieuzer en verklaarde dinsdag dat de IDF “methodisch en vastberaden zal optreden tegen de Iraanse as, of dit nu in Gaza, Libanon, Syrië, Jemen, of Judea en Samaria is.”

IDF-stafchef Herzi Halevi, die dinsdag zijn aftreden aankondigde, benadrukte het verband tussen de IDF-operaties in Judea en Samaria en die in Gaza. Hij verklaarde dat grootschalige anti-terreuroperaties in het gebied noodzakelijk waren geworden om te voorkomen dat terroristen “onze burgers bereiken.” Halevi kondigde ook aan dat troepen vanuit Gaza naar het hartland worden overgebracht. Dit betreft de religieuze IDF Nahal Brigade en de 162e divisie van de IDF, die tot nu toe in het noorden van de Gazastrook waren gestationeerd.

Als onderdeel van operatie Homat Barzel werd op dinsdagavond ook een inval gedaan in de Arabische wijk Shuafat in het noordoosten van Jeruzalem. Dit voormalige vluchtelingenkamp was sinds het begin van de oorlog regelmatig het toneel van geweld en wordt gedomineerd door radicalen en leden van de Palestijnse terreurgroepen. Bij de acties in Shuafat werden drie Arabieren gedood die met molotovcocktails en andere wapens de Israëlische grenspolitie aanvielen.

200 schietaanslagen in 2024

Operatie Chomat Barzel wordt een complexe uitdaging voor de IDF, aangezien de terreurinfrastructuur zich heeft uitgebreid naar vrijwel alle Palestijnse dorpen en steden in Samaria en de Jordaanvallei. Met de aanstaande vrijlating van honderden terroristen uit Israëlische gevangenissen als onderdeel van de deal met Hamas, wordt verwacht dat de terreur in het hartland de komende tijd verder zal toenemen.

Om een beeld te schetsen van de ernst van de situatie: vorig jaar alleen al werden in Judea en Samaria tweehonderd schietaanvallen gepleegd, gemiddeld meer dan één elke twee dagen. Bij een van de meest recente aanvallen, gericht op een bus en twee auto's nabij het dorp al-Funduq, kwamen twee weken geleden drie Israëli’s om het leven. Sinds 7 oktober zijn 46 Israëli’s, waaronder 19 IDF-soldaten, in het hartland van Israël gedood door Palestijnse terroristen.