In gesprek met de Aramese christen Shadi Khalloul
Door Joanne Nihom -
17 september 2024
Als ik Shadi Khalloul bel om een afspraak te maken voor een interview, zegt hij me: “Laten we het maar gelijk vandaag doen.” En dat past ook bij de realiteit van dit moment in het noorden van Israël: je hebt geen idee wat er morgen, nee, wat er over vijf minuten kan gebeuren.
Shadi woont in Tish, vier kilometer van de grens met Libanon, een van de gebieden die dagelijks het hardst wordt getroffen door de aanvallen van Hezbollah. Daarom voeren we het gesprek via Teams (videobellen via de computer). Shadi praat rustig en vertelt duidelijk. Af en toe verheft hij zijn stem een beetje. Alsof hij extra wil benadrukken hoe belangrijk zijn achtergrond voor hem is.
Er wonen al decennialang Aramese – of Syrische – christenen in het Midden-Oosten. Van Irak, Iran en Turkije tot aan het noorden van Israël. Van de 170.000 christenen in Israël behoren er ongeveer 12.000 tot hun gemeenschap. Veel andere christenen in Israël hebben echter dezelfde Aramese achtergrond en hebben de afgelopen eeuwen ook onder de islam geleden.
“Mijn grootouders en overgrootouders komen uit een geslacht dat zijn wortels heeft in het dorp Baram, ooit een Aramees-Maronitisch dorp vlak bij de huidige Israëlische grens met Libanon. Het dorp werd na de Onafhankelijkheidsoorlog van 1948 verwoest en de vluchtelingen raakten verspreid en kwamen voor een deel in Tish terecht, dat niet ver van Baram lag. Ons dorp heeft een gemengde bevolking van moslims en Aramese christenen.”
Inzet voor erkenning
Shadi zet zich al vele jaren in voor de Aramese gemeenschap, een van de oudste kerkgemeenschappen ter wereld, en heeft daartoe de Israeli Christian Aramaic Association (ICAA), een non-profitorganisatie, opgezet. “Ons doel is om de Aramese taal, de taal die onze voorouders spraken en de taal van onze kerkelijke liturgie, nieuw leven in te blazen. Daarnaast willen wij het Aramese erfgoed, de wortels en de cultuur meer bekendheid geven in de wereld, en uiteraard ook in Israël.”
Een ander doel van Shadi was om de Aramese christenen in Israël als officiële bevolkingsgroep erkend te krijgen, zoals dat al het geval was bij de Arabische en druzenbevolking. Dankzij de stichting en Shadi’s tomeloze inzet is dit gelukt en worden de Aramese christenen sinds een aantal jaren nu officieel erkend.
Shadi: “Dit was een grote stap in de goede richting. Wij maken nu officieel deel uit van de bevolking. We horen erbij en willen samen met de Joodse bevolking bruggen bouwen. We willen Israël helpen om van het land een sterk en veilig land met een sterke democratie te maken. Radicale fanatici brengen het land al decennia in gevaar. Daarbij gaat het niet alleen om de Joodse maar ook om de christelijke bevolking.
Er is druk vanuit verschillende politieke partijen uit de Arabische en islamitische flank. Groeperingen die niet willen dat christenen en Joden met elkaar overweg kunnen en ertegen zijn dat we naast elkaar leven. Nou, ik heb een boodschap voor ze: net als de Joodse bevolking gaan wij hier niet weg. We zijn hier diepgeworteld en dit is ons thuis.”
De stichting krijgt haar donaties uit binnen- en buitenland, zoals Europa en Amerika. “Ook vanuit Nederland worden we geholpen, zoals door Christenen voor Israël. Wil je schrijven – en vergeet dat alsjeblieft niet – dat we daar zeer dankbaar voor zijn?”
Situatie Noord-Israël
Sinds 7 oktober heeft Tish te maken met de continue aanvallen van Hezbollah. “Zo’n zestigduizend inwoners van de dorpen en steden die tot op vijf kilometer van de grens met Libanon liggen, zijn sinds 7 oktober geëvacueerd. Het hele noorden ligt plat. Er zijn hier bijna geen sociale of zakelijke activiteiten meer. Vrijwel alle dorpen en steden om ons heen zijn leeg, onze Joodse buren zijn er niet meer.
Het is een afschuwelijke toestand. Daarnaast gijzelt Hezbollah de bewoners van Libanon. Iedereen wil vrede. Niemand wil deze oorlog. Maar we hebben hier te maken met een terreurorganisatie, en die geeft niets om burgers en gebruikt ze als menselijk schild. Daarnaast hebben we vrijwel dagelijks te maken met inslagen van raketten en drones vanuit Libanon. Het is op dit moment extreem warm en juist daarom veroorzaken de raketten en drones grote branden.”
Ondanks de afschuwelijke uitzichtloze toestand hebben de bewoners van Tish, zo’n drieduizend in het totaal, besloten om niet te evacueren. “Daarmee nemen we een groot risico, maar we vertrouwen op G’d. Natuurlijk zijn we bang, ik ook. Iedereen die beweert dat hij niet bang is, liegt. De situatie is ernstig en gevaarlijk.” Dan is het even stil. Shadi kijkt weg van het scherm en na een paar minuten vervolgt hij zijn verhaal.
“Ik heb mijn zoon, ons enige kind nog – onze dochter is anderhalf jaar geleden overleden –, weggestuurd naar Haifa. Ik wilde niet dat hij in ons dorp bleef. Ik wil hem niet ook verliezen.” Een oplossing voor de huidige problematiek heeft Shadi niet. “We zitten met alle andere Israëlische burgers in hetzelfde schuitje. We moeten terugvechten en ons land verdedigen. Ik vertrouw de democratisch gekozen regering en het leger. Ik heb ook geen keuze. Dit is mijn land.”
Shadi Khalloul is van 16 tot en met 19 september in Nederland en spreekt op verschillende plaatsen. Klik hier voor data en locaties.