Wist u dat: Israël wereldleider is in altruïstische (onbaatzuchtige) nier donaties per hoofd van de bevolking?

De 7 oktoberoorlog heeft nog meer potentiële donoren aangemoedigd. “Mensen willen goede dingen doen als er slechte dingen gebeuren,” zegt Judy Singer van Matnat Chaim, de Israëlische liefdadigheidsinstelling die elk jaar meer dan 200 nier donaties regelt.

De levende, altruïstische donor geeft zijn nier aan een vreemde, (geen familielid), zonder financieel voordeel. Ziekenhuizen accepteren alleen nier donoren die eerstegraads verwanten zijn van de patiënt of van mensen met een donorcodicil.

Matnat Chaim (Hebreeuws voor Gift of Life-Levensgeschenk) werd in 2009 opgericht door rabbijn Yeshayahu Heber, die nierfalen had gehad. Hij kende een jonge dialyse patiënt die overleed voordat er een transplantatie nier beschikbaar was.

Sindsdien zijn er 1.775 nier donaties mogelijk gemaakt. Tussen de 900 en 1000 dialyse patiënten staan op de wachtlijst terwijl, als er niet snel een donor gevonden wordt, zo'n 300 – 400 nieuwe dialyse patiënten bij zullen komen. Het bloed van dialyse patiënten wordt door een machine gefilterd en weer teruggepompt. Na afloop voelen ze zich alsof ze een marathon hebben gelopen.

Het verhaal van kapitein Avihai Mola

Danny Newman uit Ra'anana las het verhaal van kapitein Avihai Mola, een jonge infanterieofficier in de Givati-brigade. Op 7 oktober redde Avihai een aantal soldaten van zijn eenheid door "granaat!" te roepen. Zelf werd hij getroffen, verloor zijn nierfunctie en moest aan de dialyse.

Een aantal medesoldaten die nier donoren waren werden gedood tijdens gevechten in Gaza. Danny had tijdens de Eerste Libanonoorlog gevochten. Avihai's verhaal ontroerde de 61-jarige, die te oud was voor reservedienst. Aan het einde van het artikel stond: 'Als je wilt helpen, bel dan dit nummer'.

"De Heere God zei toen tegen mij," vertelde Danny: "Jij, Danny, en niemand anders van de acht miljard mensen op deze planeet, kan dit doen."

Matnat Chaim koppelde Danny aan Amir Cohen, die een nier nodig had. De 57-jarige man is vader van twee kinderen die als reservist in het leger dienen. Totdat Danny's nier een 'match' bleek te zijn moest Amir drie jaar lang, iedere avond aan de dialyse. Er volgde een lang voorbereidingsproces van medische onderzoeken. Een panel van maatschappelijk werkers, psychologen en advocaten ondervroegen Danny waarom hij dit wilde doen.

De laparoscopische (kijkoperatie) vond plaats in het Sheba Medical Center in Ramat Gan. Alles verliep voorspoedig en zowel Danny als de donor voelen zich prima.

“Als je de kans krijgt om een mitswa als deze te doen, is het eerste wat je moet doen is dankbaar zijn dat je aan de gevende kant staat in plaats van aan de ontvangende”, zei hij.

Danny vond het niet nodig om Amir te ontmoeten, maar zijn vrouw overtuigde hem dat het voor de ontvanger belangrijk zou zijn om hem te kunnen bedanken. En dat had ze heel goed aangevoeld.

Amir's 'nieuwe' nier deed het geweldig totdat hij een terugslag kreeg toen hij tijdens een val zijn dijbeen brak.

En Kapitein Mola? Twee maanden nadat zijn verhaal geplaatst was, kreeg hij een nieuwe nier.

Het verhaal van Rony Zigler

De 60-jarige Rony Zigler, is CEO van Kolhei Golan, een bedrijf dat alle rioolwaterzuiveringsinstallaties in de Golan Heights Regional Council beheert. Een van deze zuiveringsinstallaties behandelde het afvalwater van 6000 mensen en 6000 koeien, maar deed zijn werk niet goed, aangezien de mestproductie van een koe gelijk is aan die van 150 mensen en moeilijk te behandelen is.

Hun nieuwe, efficiënte zuiveringsinstallatie is gebaseerd op technologie van NUFiltration in Caesarea. Het bedrijf werkt in veel landen en voert vaak humanitaire noodprojecten uit op afgelegen plekken waar geen schoon water is.

Rony ontdekte dat de door NUFiltration in Israël gebruikte waterfilters gesteriliseerde, hergebruikte filters van Israëlische nierdialyse-eenheden waren. Deze geüpcyclede filters redden twee keer levens: één keer door bloed te reinigen als kunstnieren en een tweede keer door water te zuiveren van ziekteverwekkers, bacteriën, virussen en organisch materiaal. Per jaar gebruiken Israëlische ziekenhuizen bijna 1 miljoen nierdialyse filters.

Rony Zigler meldde zich aan als donor (zijn vrouw vond het in eerste instantie maar niets) en hoorde dat hij een mogelijke match was voor iemand uit de omgeving van Haifa. In 2021 vond de operatie plaats en zowel donor als ontvanger maken het goed. Ze hebben nog regelmatig contact met elkaar.

Meer dan een dozijn mensen uit Hispin, een religieuze zionistische gemeenschap in de Golan – hebben inmiddels via Matnat Chaim Rony's voorbeeld gevolgd. Ook Rony's zwager en zijn volwassen kinderen willen doneren.

Matnat Chaim heeft een wachtlijst van ontvangers gegroepeerd volgens bloedgroep en geprioriteerd volgens een systeem dat bepaald is door de ethische commissie van de organisatie.

“Rony's verhaal is een beetje ongewoon,” zegt Singer, ”maar mensen komen op verschillende manieren achter nier donatie. Er was een vrouw die tijdens een wandeling een ernstig ongeluk kreeg.  Nadat ze wonderbaarlijk was hersteld, besloot ze een nier te doneren om iets terug te doen. En dan was er een man wiens jonge zoon zelfmoord pleegde en hij besloot andermans leven te redden.”

Een paar wetenswaardigheden:

1. Familie en vriendensteun voor en na de operatie is van vitaal belang.
2. Een altruïstische donor moet ten minste 27 jaar oud zijn, gezond, geen hoge bloeddruk of diabetes, geen overgewicht en uiteraard zonder nierproblemen.
3. Tijdsduur screeningsproces tot aan de operatie: tussen de drie tot vier maanden. Onderzoek van bloed en urine en echografieën van de nieren.
4. Meestal wordt de linker nier verwijderd omdat de bloedvaten daarvan langer zijn.
5. Ziekenhuisopname - normaal gesproken vier dagen. Herstel - één tot twee maanden. Ziekteverlof een maand tot zes weken.
6. Postoperatieve pijn is te vergelijken met een blindedarmoperatie.
7. Een donornier weegt rond de 200 gram en functioneert ongeveer 18 jaar.