Het geringste volk

Dit is een Bijbelse uitspraak die nooit zal veranderen (Deut. 7:6-7):” Want u bent een heilig volk voor uw G‘d. Uw G‘d, heeft ú uitgekozen uit alle volken op de aardbodem om voor Hem tot een volk te zijn dat Zijn persoonlijk eigendom is. Niet omdat u groter was dan al de andere volken heeft G’d liefde voor u opgevat en u uitgekozen, want u was het kleinste van al de volken“.

Het lijstje volkeren dat ons wilde vernietigen, is indrukwekkend. Het begon met het oude Egypte, de Filistijnen, Assyrië, Babylonië, het rijk der Perzen, Griekenland, het Romeinse rijk, de Byzantijnen, de Kruisvaarders, de Spanjaarden en de inquisitie, Nazi Duitsland etc. etc. tot en met Iran. Al deze wereldmachten zijn verdwenen. Alleen het Joodse volk is gebleven en volgens het onderschrift kwam dit omdat we een ‘Vriend’ in de hoogste regionen hebben. Baroech HaSjeem – G’dzijdank!

Is het Joodse volk iets bijzonders?

De profeet Amos heeft hier zo zijn eigen gedachten over (9:7): “Zijn jullie voor mij soms meer dan de Ethiopiërs, o Israël? – spreekt G’d. Ik heb jullie uit Egypte weggeleid, maar ook de Filistijnen uit Kreta en de Arameeërs uit Kir“.

De vergelijking van Israël met Ethiopiërs kan op verschillende manieren begrepen worden:

1. Net zoals Ethiopiërs afstammen van Noach, stammen jullie af van Noach. Jullie zijn niets bijzonders wanneer jullie je niet bewijzen door bijzondere daden waardoor jullie je onderscheiden van de rest van de wereld. G‘d spoort het Joodse volk in deze uitleg aan tot religieus beter gedrag dan de rest van de mensheid. Pas dan verdienen ze de titel van het uitverkoren volk. Beroemen jullie je er niet op, dat speciaal jullie weggevoerd zijn door G’d uit Egypte: ook de Filistijnen zijn bevrijd uit Kreta en de Arameeërs uit Kir!

2. Ethiopiers vallen door hun huidskleur op. Zo ook moet het Joodse volk door zijn goede gedrag, zijn G’dsvrezendheid en menslievendheid opvallen.

Het blijft een uitdaging

Ook de bekende filosoof Rabbi Jehoeda Hallevi (12^e eeuw, Tudela en Jeruzalem) wijst zijn joodse medemens op zijn verantwoordelijkheid voor de wereld als geheel. G‘ds uitverkoren volk zijn heeft grote consequenties. Het was een uitdaging in de Oudheid, in de Middeleeuwen en het blijft een uitdaging tot op de dag van vandaag. Onze gehechtheid aan de enige, levende G-d was de bron van ons overleven. Geen enkel ander volk is het gelukt om een ballingschap van tweeduizend jaar te overleven zonder assimilatie.

Maar Amos gaat verder (ibid 9:8): “G’ds ogen zijn gericht op dit zondige koninkrijk. Ik zal het van de aardbodem wegvagen, maar ik zal niet het hele volk van Ja’akov vernietigen – spreekt G’d”. De zondige koninklijke elite verdwijnt. Het volk zal echter altijd blijven bestaan. Maar is G’ds verbond met het volk Israël niet ooit opgeheven?

Ook het verbond is voor eeuwig

Ik denk het niet, want Amos belooft een toekomst, die op dit moment aan het uitkomen is (ibid 14-15): “Zie, er komen dagen, spreekt G’d (…) Ik zal een omkeer brengen in de gevangenschap van Mijn volk Israël. Zij zullen de verwoeste steden herbouwen en bewonen, zij zullen wijngaarden planten en de wijn ervan drinken, zij zullen tuinen aanleggen en de vrucht ervan eten. Ik zal hen in hun land planten, en zij zullen nooit meer weggerukt worden uit hun land, dat Ik aan hen gegeven heb, zegt uw G’d”. Het verbond is nog steeds intact en Am Jisraeel springlevend.