Syrië

De aanwezigheid van Rusland in het Midden-Oosten kwam het duidelijkst naar voren in Israëls buurland Syrië. Daar steunde Rusland samen met Iran en Hezbollah jarenlang openlijk het regime van Bashar al-Assad door wapens en luchtaanvallen.

Poetin heeft Syrië voornamelijk gebruikt om zijn macht in de rest van de regio uit te breiden en daar is hij aardig succesvol in.

Hezbollah

Zo zag Poetin de samenwerking met Hezbollah in de Syrische burgeroorlog als een prachtige kans om ook zijn invloed in Libanon te vergroten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat zestig tot zeventig procent van de wapens die door Israël gevonden werden tijdens het grondoffensief in Zuid-Libanon van Russische makelij waren. Rusland heeft Hezbollah nooit als een terreurorganisatie bestempeld, maar noemde Hezbollah in 2015 zelfs een “legitieme socio-politieke kracht.”

Daarnaast gaan er geruchten dat Hezbollah strijders naar Rusland stuurt in de oorlog tegen Oekraïne, maar dat wordt door Hezbollah stellig ontkend. Niet alleen de militaire samenwerking tussen beide partijen is sterk, ook op economisch vlak probeert Rusland steeds meer grip te krijgen op Libanon. Zo bood Rusland Libanon afgelopen zomer 1,5 miljard dollar aan om te investeren in een olieraffinaderij in Zuid-Libanon.

Hamas

Met de andere Iraanse vooruitgeschoven post, Hamas, haalt Moskou ook volop de banden aan. Dat begon al toen Hamas in 2006 de verkiezingen in Gaza won, en dat is zelfs geïntensiveerd na 7 oktober 2023. Zo organiseerde Moskou in februari 2024 een ontmoeting met Fatah, Palestijnse Islamitische Jihad en Hamas om de samenwerking tussen deze partijen te bevorderen.

Het valt daarnaast niet te bewijzen dat Rusland Hamas rechtstreeks militaire hulp verleent, maar dit gebeurt waarschijnlijk wel via een omweg. Rusland voorziet Iran van wapens en die sluist ze weer door naar zijn vooruitgeschoven posten. In Gaza zijn namelijk ook veel wapens van Russische origine gevonden. Daarnaast gebruikt Hamas ook Russische cryptobeurzen om miljoenen dollars te innen om zijn terreurcampagne te financieren.

Jemen

Bovendien probeert Moskou ook steeds meer vaste voet aan de Jemenitische grond te krijgen. Hoewel Rusland zich lange tijd min of meer afzijdig heeft gehouden in de burgeroorlog, zien we dat het land steeds meer neigt naar de kant van de Houthi’s.

Naar verluidt zou Moskou overwegen de Houthi’s te bewapenen en ook doelgerichte gegevens met hen te delen om precisieaanvallen te kunnen uitvoeren op schepen in de Rode Zee. Ook bezocht een Houthi-delegatie vorig jaar Moskou om de situatie in het Midden-Oosten te bespreken.

Waarom?

De prangende vragen die nu opkomen zijn: Waarom probeert Rusland zijn invloed in het Midden-Oosten te vergroten? Wat betekent dit voor Israël? En is het toevallig dat Rusland precies die kant kiest van degenen die bestempeld worden als Iraanse marionetten? Laten we één ding vooropstellen: toeval bestaat niet en al helemaal niet in het Midden-Oosten, waar alle partijen doelgericht hun eigen (geheime) agenda volgen.

De toenemende Russische invloed in het Midden-Oosten valt eigenlijk terug te voeren op 1947, het begin van de Koude Oorlog. De VS en de Sovjet-Unie voeren dan jarenlang een strijd om de macht in de wereld. Officieel eindigt deze oorlog met de val van de Sovjet-Unie, maar eigenlijk wordt de machtsstrijd nog altijd voortgezet. Simpel gezegd: Rusland wil de invloed van de VS op het Midden-Oosten breken. Daarom framet Poetin de aanwezigheid van de VS in het Midden-Oosten als dé oorzaak van de langdurige conflicten.

Iran

Moskou werkt hierin nauw samen met Iran. De twee landen hebben een sterke militaire relatie. Iran levert wapens, zoals drones en korteafstandsraketten, aan Rusland voor de oorlog in Oekraïne en in ruil daarvoor krijgt Iran geavanceerde wapens van Rusland.

Omdat Rusland zo’n nauwe band heeft met Teheran, zien we dat het land ook Iraanse vooruitgeschoven posten in de regio steunt. In ruil hiervoor krijgt Rusland onder andere goedkeuring voor de oorlog in Oekraïne. Daarnaast zien we dat Rusland ook op economisch en diplomatiek gebied zich probeert te presenteren als dé perfecte partner.

Gevaar voor Israël

Israël bekijkt dit reilen en zeilen van Rusland in het Midden-Oosten met argusogen. Het feit dat Rusland Iran en zijn marionetten met geavanceerde wapens bewapent, vormt een groot gevaar voor de Joode staat. Rusland heeft jarenlang goede banden onderhouden met Israël, maar sinds 7 oktober 2023 is dat behoorlijk veranderd. Het duurde bijvoorbeeld een hele poos voordat Rusland steun betuigde aan Israël na de Hamas-aanval.

Daarnaast ontving Poetin op 26 oktober 2023 al een hoge Hamasdelegatie en heeft hij Israël regelmatig beschuldigd van oorlogsmisdaden. Als hij bovendien Israël kan afschilderen als een Amerikaanse proxy en zo de Arabische wereld kan opzetten tegen de VS is Poetins missie helemaal geslaagd.

Toekomst

Toch kan Poetin voor de komende jaren zijn borst alvast natmaken. De VS zullen niet zonder slag of stoot hun invloed in het Midden-Oosten opgeven. Daarnaast zijn er nog meer kapers op de kust: de Europese Unie, China en ook India zien volop mogelijkheden in deze regio. Er valt namelijk veel te halen.

Het Midden-Oosten zal waarschijnlijk altijd een speelbal blijven tussen verschillende buitenlandse mogendheden.