De staat van dienst van Shaul is moeilijk te overtreffen. Als je naar de beweeglijke en vrolijke gepensioneerde kijkt terwijl hij de finishlijn passeert, is het moeilijk te geloven dat hij onder de meest barre omstandigheden heeft getraind.

In 1941, toen Duitsland het voormalige Joegoslavië aanviel, vluchtten Shaul en zijn gezin naar Hongarije. Doodsbang verborgen ze zich in een klooster totdat de nazi’s hen op een dag inhaalden, naar buiten sleepten en naar het beruchte concentratiekamp Buchenwald stuurden. Shaul was pas acht jaar oud.

Hoewel een groot deel van zijn uitgebreide familie werd vermoord, slaagden Shaul en zijn naaste familie erin te overleven. Een paar maanden na de onafhankelijkheidsoorlog van 1948 emigreerden ze allemaal naar de pasgeboren Joodse staat.

Het leven in Buchenwald had zijn tol geëist. Zoals alle overlevenden had ook Shaul een paar jaar nodig om weer op krachten te komen. Maar hij geloofde dat als hij ooit weer sterk wilde worden, het niet zou helpen om de tijd te nemen om te rusten en zijn fysieke en fysiologische wonden te verzorgen. Shaul geloofde dat hij zichzelf tot het uiterste moest drijven om te genezen. En dat is precies wat hij deed.

Doorzettingskracht

Terwijl hij nog getraumatiseerd was, begon hij met hardlopen. Het duurde niet lang of hij schakelde al snel over op wedstrijdlopen. Tegen de tijd dat hij vijfentwintig was, had hij alle 28 Israëlische nationale titels gewonnen. Deze prestaties volgde hij op door ook in internationale wedstrijden het goud te pakken. En dit alles deed hij zonder trainer.

Shaul had geen trainer nodig. Buchenwald was zijn trainingsveld. In Buchenwald had hij veerkracht geleerd door straffen te ondergaan en met pijn te leven. Het was dit vreselijke lijden dat hem zou helpen om te gaan met de fysieke grenzen van groot ongemak op de baan.

Zijn toewijding bracht hem naar de Olympische Spelen van 1972 in München, waar bij de enige Israëlische atletiek atleet was die deelnam. Deze keer droeg hij in Duitsland zijn Davidster met trots in plaats van als nazi-badge van schaamte.

Een aantal dagen na de ceremonie bevond Shaul zich middenin de beruchte Palestijnse slachting van Israëlische atleten. Met verstand, sluwheid en moed slaagden hij en zijn kamergenoot erin onder de ogen van de terroristen te ontsnappen en de Duitse politie te waarschuwen.

De media wisten zeker dat Shaul was vermoord. De persberichten stelden ijzingwekkend: “Ladany kon zijn lot in Duitsland niet voor een tweede keer ontlopen”. Toen hij en de overlevenden uiteindelijk weer in Israël landden, konden de mensen hun ogen nauwelijks geloven. Ze dachten dat ze naar een geest keken. Pas toen enkele van zijn vrienden op hem afkwamen en hem omhelsden, drong de emotionele schok tot Shaul door. Want net als in Buchenwald, was hij er ook in München in geslaagd zijn trauma tijdelijk naar de achtergrond te verdringen waardoor hij had kunnen overleven.

Het zal niemand verbazen dat Shaul Ladany een levende legende is in Israël. Dat iemand de status van legende wordt toegekend, of hij nu levend of dood is, is een van de zeldzaamste complimenten die Israëli's ooit zullen geven. En wellicht verdient niemand het zo erg als Shaul.