Aanstaande woensdagavond begint Pesach, het Joodse Pasen. Acht dagen lang - in Israël is dit zeven dagen - mogen we geen producten eten of drinken die gist bevatten. Zoals bijvoorbeeld brood, koekjes en bier. Het gist mag ook niet in huis zijn, en voor Pesach wordt het huis dan ook grondig schoongemaakt.
Net zoals iedere Joodse feestdag, is ook tijdens Pesach het eten een belangrijk onderdeel. Mijn moeder, zij overleed ruim twee jaar geleden, was een ster in de keuken. Met Pesach maakte zij altijd gremsjelies, een heerlijke lekkernij van matses, rozijnen, geschaafde amandelen, geraspte citroen en allerlei kruiden. Ook haar matseballen voor in de soep waren niet te versmaden. Niemand kon haar evenaren, zij maakte de beste, de lekkerste.
Ik vier dit jaar Pesach in Nederland en ben voor de seider, de eerste avond van Pesach, uitgenodigd bij vrienden. Zij hebben me gevraagd om de viskoekjes te verzorgen. Als ik aan viskoekjes denk, dan ruik ik de keuken zoals die vroeger bij ons was. Ik ben geen held in de keuken en mijn moeder heeft me vele malen haar recept gegeven. Ik heb er alleen nu niets aan, want het ligt ergens in mijn huis in Israël. Ook eet ik al een paar jaar veganistisch en dus geen vis. Veel ervaring heb ik er niet in. Ik nam een kijkje op internet, maar eigenlijk kan dat niet.
Dit soort recepten gaan van generatie op generatie, Ledor Vador, het zit in de genen en is niet te vinden op welke receptenwebsite dan ook. Ook hadden de meeste recepten op internet paneermeel als basis en dat is verboden met Pesach.
Ik lag er van wakker, hoe ging ik dit oplossen? De enige manier was om in mijn geheugen te gaan ‘vissen’.
Ik zie haar voor me, mijn moeder. Eerst kookte ze de kabeljauw en de aardappel in aparte pannen. Dan hakte ze de peterselie klein. De uitjes werden gebakken en dan voegde ze matsemeel toe als bindmiddel. Ze hutselde vervolgens alles door elkaar. Met haar blote handen, er kwam geen machine aan te pas. Nog wat zout en peper en dan draaide ze van het mengsel ovaal gevormde balletjes. Die gingen dan in de pan om gaar te bakken, waardoor de keuken, en de rest van het huis, gevuld met een heerlijke, ook vieze, onvergetelijke lucht.
Zo was het... zo herinner ik het me. En zo ging ik aan de slag. Heel stiekem, proefde ik een klein stukje. De viskoekjes zagen eruit zoals die van mijn moeder, maar de smaak was niet hetzelfde. De smaak zal ook nooit hetzelfde zijn. Hoe zij het klaarmaakte met heel veel liefde en het Jodendom van ooit. Het is niet te evenaren. Mijn vrienden moeten het er mee doen!
Ik wens u mooie dagen en een goede Pesach!