De vrijlating van de drie vrouwen is onderdeel van een akkoord dat vorige week onder leiding van de Amerikaanse bemiddelaar Steve Witkoff in de Qatari hoofdstad Doha tot stand kwam. Het voorziet in de vrijlating van 33 Israëlische gijzelaars in ruil voor 1.904 Palestijnse gevangen.

Het bestand had oorspronkelijk op zondagochtend half negen in moeten gaan maar dat werd uiteindelijk rond het middaguur. Dit kwam doordat Hamas eerst niet voldeed aan de verplichting om een lijstje met de namen van de eerste drie vrij te laten gijzelaars aan Israël te geven.

De terreurgroep verschool zich achter het excuus dat er “technische problemen” waren bij het opstellen van de ‘lijst’. Het was echter voor iedereen duidelijk dat dit een nieuwe actie was in de voortdurende psychologische oorlog die Hamas tegen Israël voert.

Hamas laat Israël verder in het duister over de toestand van de 33 vrij te laten gijzelaars. Volgens het tv-station Fox News zouden tien tot elf gijzelaars die zullen worden vrijgelaten niet meer in leven zijn.

In ieder geval zijn de drie vrouwen die op zondagavond werden vrijgelaten in redelijk goede gezondheid. Slechts Emily Damari, een Israëli die tevens de Britse nationaliteit heeft, was gewond. Zij verloor twee vingers toen zij op 7/10 werd ontvoerd op het terrein van het NOVA-muziekfestival.

Pallywood show

Hamas veranderde de vrijlating van de drie vrouwen in een klassiek Pallywood drama dat de walging opriep van het Israëlische publiek.

Ten eerste bracht Hamas een uitzinnige menigte van honderden mensen op de been. Deze menigte omsingelde de auto's waarin de drie gijzelaars naar het Rode Kruis werden gebracht en scandeerde luidkeels pro-Hamas leuzen.

Gemaskerde Hamas-terroristen in camouflagekleding verdrongen zich rondom de voertuigen, klommen op de daken van de Rode Kruis-wagens en scheurden met terreinwagens door de menigte terwijl ze in de lucht schoten. Het hele tafereel straalde chaos en intimidatie uit."

U kunt een deel van deze ‘voorstelling’ via deze link op telegram bekijken.

Een 'cadeau' van Hamas

Later bleek dat Roni, Emily en Doron een 'cadeau' van Hamas hadden gekregen. De terroristen overhandigden hen een papieren tas met daarin een ‘ontslagcertificaat’ en een foto van Hamas-strijders. Het certificaat was zelfs ondertekend door vertegenwoordigers van het Rode Kruis.

Dit veroorzaakte opnieuw grote verontwaardiging in Israël. De hele show rond de vrijlating van de drie vrouwen was bedoeld om de wereld te laten zien dat Hamas onaangetast uit de strijd was gekomen en nog altijd de controle in Gaza in handen heeft.

Reacties in Israël

Bij aankomst in Israël werden Roni, Emily en Doron begroet door IDF-soldaten, die hen warm onthaalden met bemoedigende woorden. Vervolgens werden ze naar een speciaal ingerichte faciliteit gebracht, waar een hartelijke sfeer heerste en ze werden herenigd met hun moeders.

De IDF-soldaten overhandigden hen ook cadeaus. Daarna werden de drie per helikopter overgevlogen naar het Tel HaShomer-ziekenhuis (Sheba Medical Center) in Ramat Gan. Daar ontmoetten ze andere familieleden en ondergingen ze een medisch onderzoek.

Ondertussen werd op verschillende plekken in Israël, en vooral in Tel Aviv, feest gevierd. Mensen zongen bekende liederen over thuiskomen en familiebanden. Burgers en IDF-soldaten dansten samen terwijl ze het religieuze lied ‘Od Yoter Tov’ (Nog beter) zongen, dat de liefde van God voor het volk van Israël beschrijft.

De sfeer in Jeruzalem was anders. Een groep activisten plaatste voor de ingang van de Knesset nep-lijkkisten, gedrapeerd met de Israëlische vlag. Met deze actie protesteerden ze tegen de deal met Hamas en vestigden ze de aandacht op de meer dan vierhonderd IDF-soldaten die in Gaza zijn omgekomen.

De volgende vrijlating van gegijzelde Israëlische burgers is gepland voor aanstaande zaterdag. Er zullen vier gijzelaars worden vrijgelaten in ruil voor 120 Palestijnse terroristen.

Slechte deal

De emotionele hereniging van de ex-gijzelaars met hun families raakte veel Israëli’s diep en zal waarschijnlijk de steun voor het volledige Doha-akkoord vergroten. Op dit moment steunt meer dan de helft van de Israëli’s ook de uitvoering van de tweede en derde fase van het akkoord, waarin een permanent staakt-het-vuren is opgenomen.

Premier Benjamin Netanyahu heeft zijn ministers verzekerd dat de IDF de strijd tegen Hamas zal hervatten na het zes weken durende bestand, zoals vastgelegd in de eerste fase van het akkoord. In een televisieboodschap die zaterdagavond werd uitgezonden, bleef de premier echter vaag over deze belofte.

Hij sprak over een tijdelijk bestand, maar benadrukte ook vastbesloten te zijn om de resterende gijzelaars naar huis te brengen. Om dit te bereiken heeft Netanyahu echter de tweede en derde fase van het akkoord met Hamas nodig.

Hamas blijft oorlog zoeken

Het is duidelijk dat dit akkoord vanuit militair oogpunt een slechte deal is. Eén van de drie oorlogsdoelen was om een definitief einde te brengen aan het bestuur van Hamas over Gaza en de militaire capaciteiten van de terreurbeweging.

Zoals zichtbaar was op de eerste dag van het staakt-het-vuren is Hamas ervan overtuigd dat het een comeback kan maken en nam het al stappen om dat te realiseren.

Daarnaast houdt het bestand in dat Israël de controle opgeeft over de zogenaamde Philadelphi-corridor, de grens tussen Gaza en Egypte, en dat de EU opnieuw toezicht krijgt over de grensovergang bij Rafah. Dit blijkt een herhaling van een mislukt concept.

Eerder droeg de IDF de controle over de grens met Egypte al over, waarna de EU zich snel terugtrok toen Hamas een aanval uitvoerde op de Rafah-grensovergang. Hamas-leiders hebben in het verleden aangegeven dat zodra de IDF zich terugtrekt uit delen van Gaza, duizenden nieuwe rekruten klaarstaan om het ontstane machtsvacuüm op te vullen.

De rol van president Trump

U vraagt zich misschien af waarom Netanyahu plotseling voor deze koers heeft gekozen en zijn eerdere verzet tegen een akkoord met Hamas heeft laten varen. Het antwoord daarop is vrij simpel. Sinds de nieuwe president van de Verenigde Staten Donald Trump dreigde dat de hel zou losbreken als op 20 januari er nog altijd geen gijzelaars zouden zijn vrijgelaten dacht iedereen dat hij het over Hamas had.

Een bezoek van gezant Steve Witkoff aan Netanyahu meer dan een week geleden maakte echter duidelijk dat Trump zijn bedreiging vooral richtte op Israël. Witkoff vertelde de Israëlische leider tijdens een verhit gesprek dat Trump weliswaar de grootste vriend van Israël was, maar dat het tijd werd dat Netanyahu liet zien dat de vriendschap wederkerig is.

Hij doelde daarmee op het beëindigen van de oorlog in Gaza. De nieuwe Amerikaanse president heeft tijdens de verkiezingscampagne duidelijk gemaakt dat zijn politiek gericht zal zijn op het beëindigen van oorlogen, niet op het beginnen daarvan.

Netanyahu lijkt nu dus te hebben gekozen voor het vermijden van een confrontatie met Trump en zou daarmee zijn coalitie kunnen opblazen. De ultra-rechtse partij Otzma Yehudit is al uit de regering gestapt vanwege het bestand met Hamas en de partij Religieus Zionisme van de minister van financiën Betzalel Smotrich zal volgen indien de oorlog tegen Hamas niet wordt hervat.