Shavei Israel is mede betrokken bij het helpen van de Chinese Joden van Kai Feng. Deze organisatie wordt ook gesteund door Christenen voor Israël. Het wordt voor hen steeds moeilijker om vanuit Kai Feng hun weg naar Israël te vinden. Echter, ondanks die moeilijke omstandigheden van de Chinese surveillance-staat, blijft het dunne contactlijntje van Shavei intact. Met mondjesmaat blijven de Chinees-Joodse mensen komen.

De Joden van Kai Feng worden officieel niet aangemerkt als Joden, noch in China, noch in Israël. Als zij al de gelegenheid hebben om naar Israël te reizen om er zich te vestigen, moeten zij uitkomen, oftewel het Joodse geloof aannemen. Als zij eenmaal hun Israëlisch burgerschap hebben gekregen, dan kunnen zij weer naar China reizen. Wat hun wel urenlange ondervragingsproblemen oplevert en ook mogelijke gevolgen voor hun familieleden kan hebben!

Deze Chinese ´Youtai´ worden net als de Chinese christenen flink in de gaten gehouden en vervolgd. Het is bekend geworden dat ook hun samenkomsten wreed worden verstoord. Ondanks de modernisering van China zijn de opvoedingskampen van de Mao-tijd terug. Helaas wordt daar weinig tot geen aandacht aan geschonken in de westerse media.

Wie zijn de Youtai van Kai Feng?

Volgens de Chinese historische denkwijze van rond de laatste eeuwwisseling zijn er zo’n 600 Chinese Joden naar de mannelijke lijn. Een andere denkwijze meldt dat er wel 5.000 Chinese Joden zijn naar zowel de mannelijke als de vrouwelijk lijn. Na de communistische machtsovername in 1949 gaf Mao Zedong hen de status van een minderheidsgroep. (Net als bijvoorbeeld Mongolen, Koreanen, Hui’s, Kazakken en Oeigoeren, 56 in getal). Na de Koreaanse Oorlog van 1950-1953 veranderde Mao’s houding naar het Westen en werd hij ook vijandig naar de Joden. Zij werden toen van Youtai tot Han verklaard, de grootste Chinese meerderheidsgroep.

Op een zogeheten stèle - een enorme stenen tablet dat eruit ziet als een zerk - gedateerd 1512, staat geschreven dat de Joden al tijdens de Han-dynastie (206 v.Chr. - 220 n.Chr.) via de Zijderoute uit Perzië naar China zijn gekomen. Deze stèle is nu te vinden op de Joodse afdeling van het befaamde Quing Ming Shang He Park in het Joods-Historisch Museum te Kai Feng.

Op de andere kant van die stèle, gedateerd 1489, staat verhaald dat de Joden tijdens de regering van keizer Hsiao van de Sung-dynastie (960-1279) zijn aangekomen vanuit India. De keizer, zo staat er, verwelkomt hen met de woorden: “kom naar ons China, eer en bewaar de gewoonten van jullie voorvaderen… , blijf in Pien-liang” (dat is Kai Feng). De keizer gaf hen namen als Li, An, Zhao, Chin, Shih, Huang, etc. Sommige van die namen bestaan nu nog steeds onder de Joden van Kai Feng. Eveneens staat vermeld dat zij ook resideerden in steden als Ningpo, Ningsia en Yangchou.

Op weer een ander stèle, gedateerd 1663, staat dat de Joden al tijdens de Tsjow-dynastie (1050 - 256 v.Chr.) in China arriveerden. Zij stonden bekend als de ‘dyed-in-the-wool-Chinese’, daar hun handen vanwege het wol-verven altijd verfsporen droegen. De Israëlitische handel met China via de Zijderoute wordt als het ware bevestigd in Bijbelteksten als Richteren 5:30 of 2 Samuël 1:24.

Groei van het Jodendom

Tijdens de Sung-dynastie was Kai Feng als hoofdstad een belangrijk cultureel en wetenschappelijk handelscentrum. Het lag centraal aan de Zijderoute aan de Gele Rivier in de huidige provincie Henan. Het had ook een Verboden Stad als regeringscentrum en stond bekend om de kwaliteit van textiel, borduurwerk en gedrukte boeken. Bekend geworden is dat het Chinese Jodendom grote bloei heeft gekend. Men leerde uit en leefde naar de Thora. Thorarollen en gebedenboeken werden nauwkeurig bewaard en de Joden weerstonden de bekeringsdrang van missionarissen en zendelingen en hielden hun interesse voor de Joodse literatuur op afstand. Met name Jezuïeten kregen in de 17^e eeuw de opdracht vanuit Rome om een onderzoek in te stellen naar de zuiverheid van hun Hebreeuwse bijbel. De (Middeleeuwse) opvatting was dat de Hebreeuwse Bijbel vervalst moest zijn.

In de tweede helft van de 19^e eeuw kwam de Joodse gemeenschap tot verval. Erediensten en het vieren van de Bijbelse feesten stopten. Sommige Thorarollen en gebedenboeken zijn (gelukkig?) in westerse musea terechtgekomen.

Tussen 1194 en 1882 is de Gele Rivier ter plekke vijftig keer buiten haar oevers getreden. In 1624 werden de dijken van de Gele Rivier doorgestoken als verdediging tegen de invasie van de Mantsjoes uit het noorden. (Denk aan de Hollandse Waterlinie in 1672.) Er verdronken toen wel 300.000 mensen. Men denkt dat de synagoge, waarvan tekeningen bewaard zijn, door een overstroming is verwoest. In Israël bestaat er zelfs een postzegeluitgifte van.

Er is onder de Joden van Kai Feng opnieuw een bewustwording van hun Jood-zijn op gang gekomen. In het geheim probeert men zich aan de Thora te houden en de Joodse feesten te vieren. Er is ook een aliyah-denken op gang gekomen. Men kent de beloften voor het volk Israël uit de Schriften. Tijdens de Chinese open-deur-politiek van na 1979 is er meer vrijheid gekomen. Zendelingen en ook de Chabad mochten er actief zijn. Dat is nu weer verleden tijd. Kai Feng was altijd al en is dat nu weer een streng-communistisch bestuurde stad. Ook voor het reeds in China ingevoerde sociaal-krediet-systeem kon men er niet ongemerkt reizen. Het is eigenlijk een groot wonder dat de Joden toch nog Israël kunnen binnenkomen. Het is opmerkelijk dat de deur toch openblijft voor Shavei Israel.

Actualiteit

Persoonlijk ben ik ervan overtuigd dat de Chinese overheid met haar ambities voor haar New Belt and Road Initiative, de vernieuwing van de aloude Zijderoute, toch teveel interesse heeft in het onderhouden van de handelsrelaties met Israël. De (aankoop van de) ‘high tech’ van Israël als ‘start-up nation’ is voor hen te belangrijk. Immers is de Israëlische Silicon Wadi, gelegen tussen Tel Aviv en de zogeheten Westbank, een stevige geopolitieke werkelijkheid geworden. Aldus kunnen Joden uit de diaspora als het ware worden gekocht! Bid ervoor naar de Schriften! Gods Woorden zijn Waarheid.

De bekende zendelingendochter Pearl Buck die in China haar jeugd doorbracht en veel romans over het Chinese leven publiceerde, schreef de prachtige roman ‘Pioenroos’ over het Joodse leven in Kai Feng. Voor meer informatie over de Joden van Kai Feng verwijs ik naar mijn publicatie: “Van Oosten en Westen, de Zijderoute in profetisch perspectief”. Wilt u meer weten? Mail dan naar jvc@hotmail.com.

Shalom uit Amersfoort, 2-5-2023

Jacobijne van Campen heeft dit artikel geschreven. Ze is getrouwd, heeft vijf kinderen en tien kleinkinderen. Jacobijne heeft een achtergrond in verpleging, onderwijs en zending in het verre Azië tot het Midden-Oosten en is afgestudeerd in de theoretische andragologie met een aantekening in de psychologie.