In 15 punten neemt Petra van der Zande u mee in de emotionele rollercoaster in Israël sinds het bloedbad op 7 oktober.

1. Israël in shock - de eerste drie dagen

Hoewel Israël zich al jarenlang voorbereidde op een oorlog, waren we er niet op voorbereid. Mensen brachten de hele dag door aan de telefoon of voor de televisie. Iedereen was in shock door de beelden en de informatie die begon binnen te druppelen. Er lage een hele zware deken van verdriet, angst en zorgen over het hele land.

2. Toeristen die het land willen verlaten

Chaos, onzekerheid en paniek onder groepen (Nederlandse) toeristen die gestrand waren, omdat hun vluchten waren geannuleerd. In het Abraham hostel maakten ze elkaar gek met allerlei tegenstrijdige berichten over mogelijke evacuatievluchten. Als dat lukte, moesten ze meestal binnen twee uur op Ben Goerion zijn en zelf maar zien hoe ze daar kwamen.

Een van onze gasten, die voelde dat ze moest blijven, stond onder grote druk van haar familie in Nederland. Ze bleef en was tot grote zegen en bemoediging voor het Joodse volk in de weken die volgden.

3. Nederlanders die in Israël wonen, willen weg

Oorlog of geen oorlog, de Israëlische vliegtuigmaatschappij El Al blijft altijd vliegen. In de rij voor de El Al-Schiphol incheckbalie stonden geen toeristen, alleen bedrukte Nederlandse Israëli's. Terug in Israël hoorde een Nederlandse vrouw dat er in Netiv Ha’asara, waar zij veel vrienden had wonen, vijftien inwoners door Hamas vermoord waren.

4. Sedativa of Psalmen

Corrie, werkzaam in de thuiszorg, kwam bij een religieuze vrouw die vroeg of ze aan rustgevende pillen (Sedativa) kon komen. “Ik denk dat je beter Psalmen kunt lezen in plaats van tien uur per dag naar het nieuws te kijken,” adviseerde Corrie.

5. Bloed doneren

Tijdens een crisis vormen Israëli's altijd een verenigd front. Honderden mensen, uit alle lagen van de samenleving, stonden soms 11 uur lang in de rij van voor de Pais Arena in Jeruzalem om bloed te doneren. In Tel Aviv werden een heleboel mensen weggestuurd omdat de bloedbank de aanloop niet aan kon.

6. Soldaten, reservisten en hun families

Meer dan 300.000 reservisten kregen die zevende oktober een oproep om zich bij hun eenheden te voegen. “Wat pak je in als je oorlog gaat voeren?”, vroeg een bezorgde moeder zich af. Veel te snel reed haar man hun jongen, in een stroom van duizenden, richting Gaza. En alle angsten van moeders en vaders, zussen en broers, vrienden en relaties gingen met hen mee. Sommige reservisten hadden niet eens tijd om hun tassen te pakken en afscheid van hun familie te nemen.

Shoshie heeft zeven kinderen. Eén was net uit dienst, twee waren in actieve dienst en een vierde werd binnenkort opgeroepen. De oudste zoon dient in een tankeenheid. “Zijn beëdigingsceremonie was op de 10e jahrzeit van mijn grootvader Alfred Menaker.” Als jonge soldaat hielp Menaker het concentratiekamp Mauthausen in Oostenrijk te bevrijden. “Wat me op de been houdt,” zei ze, “is dat ik daven (bid) dat, net zoals mijn grootvader gevangenen mocht bevrijden, mijn zoon Joodse levens mag te redden… en veilig thuiskomen, net als zijn grootvader. Maar het is ook goed om te huilen,” voegde zij eraan toe.

Mannen tussen de 20 en 40 +, waren uit de buurten verdwenen. Moeders met kinderen trokken of elkaar of bij hun ouders in. Iedereen probeerde elkaar zo veel mogelijk te helpen.

“Als er vrede komt, zullen we misschien de Arabieren kunnen vergeven voor het doden van onze zonen, maar het zal voor ons moeilijker zijn om hen te vergeven dat ze ons hebben gedwongen hun zonen te doden.” Golda Meir

7. Opluchting, schuldgevoel en Godsvertrouwen

Mensen slaakten een zucht van verlichting als het luchtalarm stil bleef en voelden zich dan weer schuldig omdat anderen soms de hele dag in de schuilkelders zaten. Ondanks de angst en bezorgdheid probeerde de bevolking de dag ‘gewoon’ door te komen met begrafenissen bijwonen, vrijwilligerswerk, shiva-oproepen en checken bij vrienden en buren. Er moesten boodschappen worden gedaan, gekookt voor het gezin, en kinderen, die zoom-les kregen, hadden ook ondersteuning en aandacht nodig.

Voor velen, was de wetenschap dat de HEERE God erbij was, verweven met de non-stop gedachten over wat ieder zou moeten en kunnen doen om een verschil te maken. De bevolking probeerde het fysiek, mentaal, emotioneel, religieus, ethisch en moreel bij elkaar te houden. Natuurlijk waren er momenten waarop men instortte omdat het allemaal te veel werd. Maar de bevolking had geen keus – ze moesten doorgaan, staande blijven, hun kinderen hoop te geven en de dappere soldaten moed in te spreken.  En vertrouwen op Gods hulp, bescherming en kracht om staande te blijven.

8. Vrijwilligers

Een groot deel van de bevolking kon niet stil in een hoekje blijven zitten, terwijl de soldaten voor het land op de bres stonden. Wat op kleine schaal begon, groeide uit tot een landelijk netwerk van grote en kleine groepen mensen uit alle lagen van de samenleving, van jong tot oud.

Zij verzamelden voedsel, kleding, speelgoed, toiletartikelen en andere zaken voor de soldaten en mensen in nood. Anderen hielpen met de groente en fruit oogst, omdat de Arabische werkers niet konden komen.

9. De gruwelijke taak van 200 Abu Kabir pathologen

200 pathologen van Abu Kabir moesten autopsie uitvoeren op de (restanten van de) lichamen van slachtoffers.

“Als je dit werk doet, moet je je gevoelens uitschakelen. Maar als je dan de vreselijke verhalen hoort van wat met die verkoolde lichamen is gebeurd, is het bijna onmogelijk om afstandelijk te blijven. Ik heb veel dingen gezien in mijn 31-jarige carrière, maar de omvang en de wreedheid is verschrikkelijk.” Dr. Chen Kugel, hoofd Abu Kabir.

Het personeel en de vrijwilligers kreeg psychologische hulp om met de situatie om te gaan.

10. De heilige missie van de ZAKA vrijwilligers

In de eerste week vonden 65 ZAKA vrijwilligers meer dan 670 lichamen, waarvan velen op de meest gruwelijke manier gemarteld waren. Het was meer dan ze emotioneel aankonden. Ondanks de psychologische hulp moesten een aantal mannen toch naar huis worden gestuurd omdat ze het emotioneel niet meer aankonden.

Lees het uitgebreide artikel over ZAKA hier

11. Leraren en leerlingen

“We zullen dit samen doorstaan" was de titel van een speciaal samengesteld educatief programma dat zowel de leraren als de leerlingen hielp tijdens deze oorlog. Scholen die voldoende schuilkelders hadden gingen open, anderen moesten het met zoomlessen doen.

12. Ouders en familie van gegijzelde Israëli's

Avital en Nahum wonen in kibboets Magen, vlak bij de Gazastrook. Hun 36-jarige dochter Rimon en haar man Yagev bevonden zich onder de vier mensen die uit Nirim werden ontvoerd. Omdat Magen te gevaarlijk was, ‘woonde’ Avital bij haar man in een Tel Aviv ziekenhuis waar hij was opgenomen.

Tijdens de aanval van 7 oktober werden ook zes bedoeïenen gegijzeld en 21 gedood, onder andere door raketten uit Gaza. Ook deze gemeenschap heeft hun belangrijkste inkomstenbron verloren omdat velen in de landbouw langs de Gazastrook werkten. De HAMAS moordenaars maakten geen onderscheid tussen Joods- en Arabisch bloed, en de raketten ook niet.

13. Medische behandelingen voor terroristen

Door de jaren heen heeft Israël altijd medische zorg verleend aan Palestijnse terroristen. Tijdens de Intifada moest medisch personeel zowel moordenaars als hun slachtoffers, vaak op dezelfde afdeling, verplegen.

“Als een vijand eenmaal gewond, ziek of wat dan ook is, is het niet de taak van de arts om hem te beoordelen. Dat is aan rechtbanken, politie, et cetera.” - prof. Shimon Glick

Er ontstond een rel toen gewonde terroristen aanvankelijk naar de spoedeisende hulp waren gebracht. De regering besloot toen de terroristen te behandelen in één medisch centrum — civiel, militair of strafrechtelijk — om het gespannen gezondheidszorgsysteem niet te verstoren.

“Hoe dan ook, het zijn en blijven Israëlische artsen die terroristen behandelen die zojuist hun vrienden of familie hebben vermoord,” zei professor Glick.

14. Vreugde (en jaloezie) om vrijgelaten gijzelaars

Nooit eerder werden zoveel gijzelaars, zo lang door terroristen vastgehouden. De vrijgelatenen moeten met behulp van professionele begeleiding weer opnieuw moeten ‘leren lopen’. Niet alleen zij, maar ook hun familieleden hebben nog een hele lange weg te gaan. Het zal nooit meer ‘zoals vroeger’ worden.

Een vrouw, wiens gegijzelde zoon nog steeds ergens in Gaza vastzit, gaf toe dat ze gemengde emoties had. Aan de ene kant was zij blij voor de families die hun vrijgelaten dierbaren weer mochten omhelzen. Aan de andere kant was ze jaloers en verdrietig omdat ze niet wist wanneer haar zoon zou vrijkomen.

15. Psychologische oorlogsvoering

De dochter van Nathan Sharansky was ook blij de beelden van de vrijgelaten gijzelaars te zien. Tegelijkertijd ervoer zij innerlijk een knipperend “waarschuwingsteken”. Luchtalarm betekent dat mensen een veilig heenkomen moeten zoeken voor Hamas-raketten. De psychologische Hamas-aanvallen geven echter geen waarschuwingsgeluid.

Het hele land gaat nog steeds gebukt onder de mantel van verdriet en zorgen; iedereen hongert naar een lichtpuntje van hoop en een goed einde. Zal de deze hoop opnieuw de bodem worden ingeslagen door geschonden vijandelijke beloften? Waardoor de vrijlating van de rest van de gijzelaars weer op losse schroeven komt te staan?

Hamas richt zich nu op de psychologische arena, door zich op onze emoties te richten. Eerst hanteerden ze angst als wapen. Nu is het onze vreugde. En hoop.

Rachel Sharansky besloot haar vaders lessen van zijn KGB-gevangenschap op de huidige situatie toe te passen. Door het vermijden van langdurige nieuwsgebruik en minder tijd op sociale media probeert zij zich ‘ongevoelig’ te maken voor de vijandelijke ‘denkspelletjes’. Door middel van lange termijn projecten en zichzelf geestelijk te versterken probeert zij te voorkomen dat de vijand haar emoties op bevel kunnen kapen.

Ten slotte

Shayna Goldberg: “In “Ethiek van der Vaderen” staat: “Wie is wijs? Hij die van iedereen leert.”

Zelfs dit oorlogstrauma kan leraar worden. Het heeft ons onze eenheid getoond. Maar het heeft ook veel mensen over de hele wereld geleerd over de aard van de vijanden waarmee wij worden geconfronteerd… Het heeft ons geleerd dat we, althans voorlopig, niet alleen zijn.”