Om deze reden hebben we besloten om de knipbeurt te doen op de Joodse verjaardag van onze zoon. De datum waarop de meeste traditionele Joden, buiten Israël, de ‘upsherin’ maken. Gelukkig voor hem was dat dit deze week al en hoefde hij daarom niet zo lang te wachten.

Lees hier: 'De eerste knipbeurt van onze zoon in Meron'

Natuurlijk was het eerste instantie best zielig voor onze kleine, opgewonde jongen. Hij sprak namelijk al weken lang over zijn ‘chalakeh in Meron’ (de ceremonie waarin wij zijn peijes ‘maken’). Maar wij geloven dat er niets in deze wereld gebeurd zonder een reden. Alles is door G-d geleid. Zo dus ook het feit dat onze zoon opeens, voor het eerst in zijn jonge leven, zo’n hoge koorts kreeg.

En ook al duurt het meestal lang voordat wij maar kunnen denken te begrijpen, waarom G-d minder leuke dingen onze richting opstuurt; was dat deze keer niet het geval…

45 zielen teruggehaald

Helaas was dit jaar anders dan alle andere jaren, en ik schrijf deze woorden met een zwaar hart. Ja, het is waar dat wij niet lang hoefden te wachten om erachter te komen waarom onze zoon’s eerste knipbeurt afgelast moest worden; maar de waarheid is ik dit het liefste nooit geweten zou hebben. Dat dit allemaal nooit gebeurd zou zijn. Het vreugdevuur van Lag Ba'Omer werd ernstig verminderd toen 45 Joodse zielen werden gedoofd tijdens de tragische gebeurtenis in Meron. En ook al kon mijn zoon er niet aanwezig zijn, ben ik er wel geweest.

Rond de tijd dat de eerste slachtoffers vielen was ik, aan de andere kant van het dorpje, met onze chassidische Rebbe en vele honderden mensen in het midden van een feestmaaltijd toen wij plotseling -nonstop- ambulances hoorden. Na een snel telefoontje was het meteen duidelijk dat er iets flink mis was. Meteen begon men met het zeggen van Psalmen en andere gebeden. Op dit moment wist niemand nog wat er precies gaande was. Er waren vele geruchten: van terreur tot aan een omvergevallen tribune met kinderen. Opeens lagen alle telefoonnetwerken plat. Het was inmiddels bekend dat er op z’n minst 20 doden waren gevallen, en de hele Joodse wereld (van over de hele wereld) probeerden hun dierbaren tevergeefs te bellen.

Vrienden uit Engeland belden mijn vrouw op om te weten of wij veilig waren. Tot op dit moment wist zij nog van niets, en als het niet voor dit telefoontje was, zou ze een hele goede nachtrust hebben gehad. In plaats daarvan probeerde mijn vrouw mij nu de hele nacht te bellen, ik heb haar en anderen geprobeert te bellen, maar niets deed het. Ik was samen met een buurjongen, wiens ouders ik beloofd had dat ik op hem zou letten, maar in de grote chaos van de avond zijn we elkaar kwijt geraakt; en met de telefoonlijnen die plat lagen, was er geen mogelijkheid om elkaar te bereiken. Onze feestmaaltijd werd abrupt gestopt door dit zorgen en rouw.

Enorme chaos

Ik probeerde om de berg op te gaan om mijn buurjongen te zoeken, tussen de duizenden mensen die nu allemaal de berg af stroomden. Maar behalve dat de politie niemand meer omhoog liet gaan, was dit natuurlijk ook onmogelijk. Vele kinderen waren gescheiden van hun ouders en stonden hopeloos bij de hulpverleners. Ik hoorde al de meest vreselijkste verhalen van mensen die bij de ramp aanwezig waren. Wij waren niet de enigen die elkaar kwijt waren geraakt, en we kwamen er zelfs goed vanaf – rond een uur of 3 s’nachts kreeg ik een telefoontje van een onbekend nummer. Het was mijn buurjongen die mij eindelijk heeft weten te bereiken met iemand ander’s telefoon. Alles was goed met hem. Een heel pak van mijn hart. Het volgende ‘wonder’ was dat, ook al waren er vele tien-duizenden mensen die de hele nacht vast waren in Meron, ik een van de weinigen was die -om 3.15 ‘s nachts- gelukkig genoeg waren om een van de enige bussen terug naar Jeruzalem te kunnen nemen.

Maar vele andere families waren niet zo gelukkig. Er zijn zelfs families waarvan twee broers (12 en 18 jaar, en een andere, 9 en 14 jaar) nooit meer terug zouden keren; of de 19-jarige jongen met wie ik een bus deelde op weg naar Meron. Families die hun vaders verloren; zoals een 26-jarige vriend van mij, die vier kleine kinderen achterlaat. Opa’s en broers die nooit meer terug zullen komen. Dan is er de jonge vrouw uit Lakewood (NY) die haar 22-jarige verloofde verloor; of de jonge koppels zoals onze buren… waarvan mijn 24-jarige buurman nooit meer thuis zal komen. Aan de ingang van onze flat hangt nog steeds een snel geschreven briefje met de gegevens van zijn last-minute begrafenis afgelopen vrijdag, voor het ingaan van de Sjabbat. Behalve de overlijdensdag van rabbi Sjimon bar Jochai, zullen vele ouders, kinderen en weduwen Lag Ba'Omer nu ook herdenken als de dag waarop hun dierbaren stierven.

Wat is Lag BaOmer?

Voor een ‘buitenstaander’ kan het hele idee van het Lag BaOmer-feest in Meron wel erg vreemd zijn. De intense gebeden, het dansen en het zingen, en alle blijdschap erom heen… is misschien moeilijk te begrijpen voor iemand die onze achtergrond en tradities niet kent.

Lag Ba'Omer is altijd op de 18e dag van de maand Iyar. Het woord ‘lag’ is opgemaakt van de Hebreeuwse letters ‘lamed’ en ‘gimel’, die samen de numerieke waarde 33 hebben. "Ba'Omer" betekent ‘van de Omer.’ De Omer is de Bijbelse telperiode (opgedragen in Lev. 23:9-21, Deut. 16:9-12) die begint op de tweede dag van Pesach, en eindigt met de feestdag Sjawoe’ot, waarop onze voorouders de Thora hebben ontvangen bij de berg Sinai. Lag Ba'Omer is dus de 33ste dag van de Omer-telling, dat altijd valt op 18 Iyar.

De Talmoed vertelt dat in de weken tussen Pesach en Sjawoe’ot 24.000 leerlingen van rabbi Akiwa stierven in een plaag. Dit waren allemaal grote Thora-geleerden, en daarom is dit zelfs vandaag nog steeds een rouwperiode op de Joodse kalender. Deze plaag stopte op Lag Ba'Omer. Nu moest rabbi Akiwa nieuwe leerlingen zoeken zodat de Thora, en het Jodendom, niet verloren zou gaan. Hij vond vijf nieuwe leerlingen; die allen hielpen om de Thora te behouden onder het Joodse volk, en hier zwaar voor werden vervolgd door de Romeinen. Een van deze leerlingen was rabbi Sjimon bar Jochai, die jaren later ook zou sterven op Lag Ba'Omer.

Rabbi Sjimon bar Jochai

Rabbi Sjimon, die begraven ligt in Meron, was de eerste leraar die de diepere geheimen -de mystieke betekenis- van de Thora onderwees aan het volk. Op de dag van zijn overlijden droeg Rabbi Sjimon zijn leerlingen op om de datum te markeren als "de dag van mijn vreugde".

Op de dag van zijn sterven zei rabbi Sjimon bar Jochai: "Nu is het mijn verlangen om [de] geheimen te onthullen... Deze dag zal niet voorbij gaan zoals alle anderen [totdat ik de mystieke Thora heb onthuld]" Daglicht werd op wonderbaarlijke wijze verlengd totdat rabbi Sjimon klaar was met zijn laatste lessen, en stierf. Dit laat zien dat al het ‘wereldse licht’ ondergeschikt is aan het ‘licht van de Thora’. De vlam van G-ds woord en de verborgen betekenissen hiervan die rabbi Sjimon ons heeft onthuld, zal altijd blijven branden. Dit is ook een van de redenen waarom we vuren aansteken op de overlijdensdag van rabbi Sjimon. Als symbool voor het altijd-brandende ‘geestelijke vuur’ dat hij heeft aangestoken.

In tegenstelling tot wat sommige mensen denken is het Lag Ba'Omer-feest natuurlijk geen verering van rabbi Sjimon. We vereren hem niet, en bidden natuurlijk niet tot hem. Iets wat de Thora ons ten strengste verbied. Op Lag Ba'Omer vieren we het leven van rabbi Sjimon, en vooral de openbaring van de verborgen betekenissen van de Thora. Behalve de al bestaande manieren om de Thora te begrijpen, en om G-d te dienen, leerde rabbi Sjimon ons nog andere manieren om de Koning der Koningen nog beter te kunnen begrijpen. En het is precies deze openbaring dat het deze feestdag zo’n vrolijke dag maakt.

Niet hulpeloos

Ook al is het soms moeilijk te begrijpen, geloven wij dat we overal iets uit kunnen leren. Toen rabbi Akiwa 24.000 leerlingen verloor werd hij niet hopeloos, hij gaf niet op. Hij gaf niet toe aan zijn eigen - en het Joodse volk’s – zwakke staat. Toen de laatste begrafenis over was, nadat de laatste sjiwa (rouw-week) voorbij was, vondt hij op Lag Ba'Omer vijf nieuwe leerlingen, en begon hij opnieuw; en verzekerde hij de overleving van het Jodendom. Volgens rabbijn Chaim Josef David Azulai (1724–1806), ook bekend als ‘de Chida’, leert het vieren van Lag Ba'Omer ons, om nooit hopeloos te worden. Het is een dag van vasthoudendheid, veerkracht en een toewijding om onze eeuwige erfenis (de Thora), en om onze heilige taak in deze wereld voort te zetten.

Lag Ba'Omer viel dit jaar aan de vooravond van de Sjabbat. Dus net als de vreugdevuren vorige week uitbranden, en de feestdag tot een einde kwam, kwam ook de tijd eraan om de Sjabbat-kaarsen aan te steken. Misschien kunnen wij hier een les in zien: “houd het vuur brandend. Houd de passie, vrijmoedigheid en enthousiasme gaande. Leef de erfenis van rabbi Akiwa, rabbi Sjimon Bar Jochai, en de vijfenveertig slachtoffers die dat niet meer kunnen doen in deze wereld. Wanneer wij deze week Sjabbat kaarsen aansteken; laten wij het dan niet alleen voor onszelf, en onze gezinnen doen, maar ook voor al diegenen die deze Sjabbat zullen doorbrengen zonder hun geliefden.

Voelen voor anderen

Als mijn vrouw dat telefoontje niet had gekregen, zou zij door de hele tragedie heen geslapen hebben, en er pas 's ochtends achtergekomen zijn. Ze zou uren van emotioneel leed bespaard zijn gebleven. En toch had ze deze uren niet willen missen.

De uren van intens gebed voor onze dierbaren. Voor alle dierbaren van ons volk; voor alle gewonden in Meron, is niet iets om weg te wensen. Wanneer er ons volk een tragedie overkomt, dan behoren wij dat te voelen. Die uren dat wij allemaal persoonlijk bezorgd waren om onze dierbaren, waren uren van een persoonlijk rouwgevoel voor elke familie, en elke rouwende ouder. Elk van deze 45 geliefden had een van ons kunnen zijn. En hoe moeilijk het ook is, dit is hoe wij de pijn van onze medemens zouden moeten voelen.

Moge het zijn dat we nooit meer in elkaars rouw hoeven te delen – alleen maar in blijdschap.