Een veelvoorkomend probleem

Natuurlijk ging het reguliere (gezeur & niet-gezeur) ook gewoon door. De meeste e-mails heb ik even geparkeerd, maar gecompliceerde en eenvoudige vragen gewoon beantwoord. Daarbij heb ik een nieuw probleem dat op mijn weg kwam gepoogd op te lossen. En bij die poging werd ik onaangenaam geconfronteerd met een nare eigenschap. Niet iedereen heeft de moed om onderscheid te maken. Uitleg: ik krijg een telefoontje uit het buitenland. Een uiterst schrijnende kwestie, een drama in de privésfeer, dat zich in Nederland afspeelt. Hulp zou geboden kunnen worden door iemand met wie ik jaren geleden een conflict heb gehad dat er toentertijd nogal hard aan toe ging. Maar toen heeft niets met nu te maken. En dus neem ik contact op met mijn toenmalige tegenstander om een medemens in zeer grote nood te helpen. Geen reactie!  Menselijk drama nu mag kennelijk niet opgelost worden vanwege een al niet meer bestaand conflict toen. Zonder mezelf op de borst te slaan en zeker bewust van vele persoonlijke tekortkomingen die ik nog moet zien op te lossen in mezelf, zal ik nooit weigeren medemensen in nood te helpen met volle overgave. Ook als die medemens me ooit dwars zou hebben gezeten en mij pijn heeft gedaan. En zelfs als het conflict van toen zich ook nu afspeelt. Ik verwacht van mezelf als rabbijn en van een academisch geschoolde tegenstander onderscheid te kunnen maken en nimmer uit een soort gevoel van wraak een medemens hulp te weigeren en zelfs overleg te weigeren. Sic, maar helaas wel een veel voorkomend probleem!

Conflict in het klein en groot

Maar wat zich in mijn kleine wereldje afspeelt, zien we ook in het grote bestaan. De corruptie in de EU, de zwendel en ontucht in de sportwereld, het gemak dat Qatar geaccepteerd wordt, de rellen vanwege een buitenlandse voetbalploeg die geweldig presteert en Free Palestine (en dus antisemitisme) dat te pas en meestal te onpas te berde wordt gebracht. Overigens heb ik nog steeds geen reactie ontvangen van mijn wijkagent over het gesprek dat ik inmiddels een half jaar geleden heb aangevraagd met de ouders van een klein snotaapje dat meende mij op sjabbat te moeten toeroepen Free Palestine. Het conflict tussen Poetin en Zelenski zal zonder onderhandelingstafel niet opgelost kunnen worden. En hetzelfde geldt voor de ouders van het snotaapje en mij als Jood. Uiteraard ben ik ervan doordrongen dat mijn Free Palestine ruzie totaal qua ernst in het niet valt bij de oorlog in Oekraïne, maar oorlogen beginnen zeer kleinschalig en hebben alles te maken met piepkleine beginsituaties.

Niet generaliseren

Het moge duidelijk zijn dat ik me als zichtbare Jood verre zal moeten houden van voetbal-overwinningsfeestjes, in mijn eigen Nederland, waar ik al zeker tien generaties woonachtig ben. (Kijk maar naar de foto waar mijn kleinkinderen die voor de graven staan van de grootouders van mijn grootouders!)  En toch ben ik van mening dat Nederland zijn grenzen moet openstellen voor vluchtelingen die hun eigen land vanwege vervolging moeten ontvluchten en ben ik er trotst op dat ik, aan het begin van mijn werkzaamheden voor het Sinai Centrum, 36 jaar geleden, vele vrouwen uit Marokko mocht helpen. “Want in Marokko gingen ze ook naar de Rabbi.” Ja, de rellen rondom het WK deugen niet en zijn onaanvaardbaar. Maar generalisering deugt ook niet.

We gaan weg. Uitstapje naar de Zaanse Schans, bezoek aan de Snoge in Amsterdam en natuurlijk onze eigen sjoel bekijken met een rondleiding door Louk de Liever, mijn vriendje. Ik wil dat mijn kleinkinderen hun afkomst kennen, de plaats zien waar hun moeder of vader iedere sjabbat naar sjoel ging. En het zien van en luisteren naar een overlevende van drie concentratiekampen is in mijn optiek (mijn vader was opticien!) van grote educatieve waarde.

Binyomin Jacobs, 13 december. 2022