We lezen deze week in alle synagogen over de Tien Geboden. Deze zijn uniek omdat ze het speciale gevoel van nabijheid bij G’ds Openbaring 3328 jaar geleden op de berg Sinaï in herinnering roepen.
Maar onze Geleerden waren tegen de opvatting dat de Tien Geboden alleenzaligmakend waren. In de Tempel las men de Tien Geboden elke dag. Waarom werd dat afgeschaft? Omdat de mensen gingen geloven, dat alleen de Tien Geboden telden en de rest niet zo belangrijk was. Anders dan de filosoof Philo van Alexandrië weigerden onze Wijzen om in de Tien Geboden tien hoofdprincipes of tien bronnen voor de rest van de Thora te zien.
Je eigen beperkingen leren ontstijgen, daar gaat het om in het leven. Dit is de functie van de Tien Geboden
Keuze
”Ik ben HaSjeem, uw G’d” leert ons, dat wij met hulp van Boven in staat zijn om onze laagste driften te sublimeren. De Thora en Geboden zijn gegeven om de mensheid op een hoger niveau te tillen. Hierbij kan het menselijk denken een belangrijke rol vervullen maar ook de emoties mogen niet onderschat worden als instrument om contact te maken met het Hogere. Voordat we ons gevoel of intellect inschakelen om “in te klikken” op Hemelse sferen moeten we dit wel willen. De Thora eist een keuze van de mens om zich een levensdoel te stellen.
Omgaan met tegenslagen
Als we geen tegenslag zouden ervaren, zouden we ons blijven wentelen in onze jeugdige genoegens. Maar doorlopend botsen wij tegen de grenzen van de maatschappij aan. Hierdoor leren we de beperkingen van het aardse plezierzoeken te ontstijgen, leren we langzamerhand te geven. Wanneer wij alleen maar willen nemen, staat ons lichaam centraal. Wanneer wij ons intellect alleen maar gebruiken om materiële verlangens te bevredigen, vormt dit in de terminologie van de Kabbala een `spirituele dood’ (Zohar), het tegendeel van het werkelijke leven.
Hoe ouder men wordt, hoe meer men afstand weet te nemen van het lichaam. Wanneer wij onze aardse heb- en genotzucht weten te vervangen door verlangen naar spiritualiteit, worden wij steeds meer beschenen door het licht van onze G’ddelijke mensaspecten.
Zelfcorrectie
Ondanks de G’dsverduistering moeten wij onszelf corrigeren. Egypte heet in het Hebreeuws Mitsrajiem: dit betekent grenzen. Het aardse leven stelt grenzen aan onze G’dsbeleving. G’d heeft ons uitgevoerd uit die beperkingen. Waar een wil is, is een weg: ”Ik ben G’d, die u uit Egypte heeft geleid” (20:2). Egypte is in het Hebreeuws `Mitsrajiem’ en dat betekent letterlijk: beperkingen. Je eigen beperkingen leren ontstijgen, daar gaat het om in het leven. Dit is de functie van de Tien Geboden, die voor iedereen gelden.
De Tien Geboden ontlenen hun betekenis aan wat wij ervan realiseren, praktiseren en ermee bereiken. Zonder actie blijven de meest verheven geboden een dode letter. En dat was niet de bedoeling van de Thora. Onze materiele begrenzingen leren ontstijgen, is de echte Exodus. Daarvoor hebben we een G’dgericht ego nodig: ”Ik ben G’d, die u heeft uitgevoerd uit Mitsrajiem”.
Religie en gezondheid
Maar er bestaat ook zoiets als psychosomatiek. `Mens sana in corpore sano’: een gezonde geest huist in een gezond lichaam. Religie lijkt ook onze lichamelijke gezondheid goed te doen. Dit klinkt misschien onwaarschijnlijk maar is inmiddels wetenschappelijk bewezen aan de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem. November 2005 stonden de Israelische kranten er bol van: 141.683 mensen tussen de 45 en 89 jaar werden tien jaar lang gevolgd. Er bleek een directe relatie te bestaan tussen religie en gezondheid.
Hersengolven veranderen tijdens het gebed. Dit stimuleert optimistische gedachten en creativiteit. Men raakt ontspannen. Dit is kalmerend en herstellend. Het dagelijks aanleggen van de gebedsriemen heeft een heilzaam effect. De religieuze praktijk geeft een algemeen gevoel van welbehagen en verminderde stress. Een collectieve religieuze ervaring, een samenhangend wereldbeeld, het gevoel ergens bij te horen, gereguleerd ritueel gedrag, een stabiel huwelijk en geloof in een externe G’ddelijke bron verlengen het leven.