Tot aan afgelopen woensdag was het een erg druk trouwseizoen in de orthodox-Joodse wereld. Drie weken geleden waren er twee grote bruiloften hier in Jeruzalem. Een kleinkind van de Gerrer Rebbe, rabbijn Yaakov Aryeh Alter, trouwde en tienduizenden Gerrer chassidim kwamen dit samen met hem vieren. Diezelfde avond trouwde ook een kleindochter van de Belzer Rebbe, rabbijn Yissachar Dov Rokeach; een gebeurtenis die ook tienduizenden mensen naar Jeruzalem bracht. Om nog maar te zwijgen van de talloze andere bruiloften die sinds die bruiloften elke doordeweekse dag hebben plaatsgevonden.
Al gaat dit artikel niet over deze bruiloften. Deze keer wil schrijven over wat er plaatsvond na een andere bruiloft in de Israëlische stad Bnee Brak. Enige tijd geleden was er daar een man wiens kind trouwde. Hij was de buurman van een grote rabbijn waarmee onze generatie gezegend is: de Rebbe van de Chassidische groepering Viznitz, rabbijn Yisrael Hager. Voor de bruiloft van zijn laatste kind kwam deze buurman van de Rebbe naar hem toe om een zegen te ontvangen.
Dansen voor de bruid
Binnen chassidische kringen wordt een typische bruiloft altijd afgesloten met wat de ‘mitswa tantz’ wordt genoemd. Dit is het gebruik van bepaalde mannen die, na de bruilofts-maaltijd, dansen voor de bruid. Gewoonlijk houdt de bruid het ene uiteinde van een lange sjerp of een gartel vast, terwijl degene die voor haar danst het andere uiteinde vasthoudt. Deze dans is meestal een zeer geladen emotioneel moment, wanneer de danser in stilte bidt voor het succes van het paar in hun nieuwe leven samen. Dit deel van de bruiloft duurt over het algemeen tot diep in de nacht.
Dit wetende, vroeg de Viznitzer Rebbe zijn buurman hoe laat de bruiloft zou eindigen. "Nou, waarschijnlijk erg laat!" antwoordde de man hem. "Hoe laat?" vroeg de Viznitzer Rebbe. "Ik heb geen idee. Er komt een gramer [een zanger die in rijmen zingt] en er is badchoenes [komiek]. Misschien rond 3 uur ‘s nachts? Misschien zelfs iets later.” "Oké," antwoordde de Rebbe hem, "na de bruiloft zou ik graag willen dat je bij mij komt."
Onnodig te zeggen dat de buurman behoorlijk verward was. “Maar Rebbe, het wordt erg laat! Ik wil de nachtrust van de Rebbe niet verstoren.” "Dat maakt niet uit", glimlachte de Rebbe nu en stond erop dat de man hem direct na de bruiloft zou bezoeken. Normaal gesproken slaapt de Viznitzer Rebbe nauwelijks. Elke nacht slaapt hij in swifts van een zeer korte tijd om vervolgens weer wakker te worden om Thora te leren. En nu stond hij erop dat zijn buurman hem zelfs tijdens deze korte swifts zou bezoeken.
De grote dag
Een paar dagen later was de dag van de grote bruiloft aangebroken. En zoals de buurman al had ingeschat, was het rond 3 uur 's nachts afgelopen. Tegen de tijd dat hij bij het huis van zijn vooraanstaande buurman aankwam, was het rond 4 uur 's ochtends. Een beetje aarzelend belde hij toch maar aan en wachtte gespannen af. Toen de deur eindelijk opende was het echter niet de Rebbe. Het was de hoiz-boecher, jesjiewa-jongen die de Rebbe assisteert. Maar toen hij hoorde dat de man de Rebbe wilde zien, was het antwoord een dat nogal te verwachten was: “Zeer zeker niet! Weet je wel hoe laat het is!"
"Maar de Rebbe zei dat ik bij hem moest komen", beklaagde de buurman nu, en legde het hele gesprek tussen hem en de Rebbe uit. Toen de Rebbes assistent dit hoorde begreep hij dat er iets aan de hand was, dus ging hij weer naar binnen om met de Rebbe te overleggen. Kort daarna kwam de jongen terug en liet hij de man binnen.
De Viznitzer Rebbe verwelkomde hem met een grote glimlach en open armen, en zegende hem rijkelijk. “Mazel tov! Hoe was de bruiloft?" De Rebbe vroeg hoe de man zich voelde; hoe het verder met hem ging, hoe de bruiloft was, enzovoort. Hij haalde wat te drinken voor hem en stelde zijn buurman zo op zijn gemak dat hij de Rebbe elk detail van die feestelijke avond begon te vertellen. "Alles verliep perfect. In het begin waren er een paar problemen. Een van de getuigen kwam te laat, toen gebeurde dit en dat; de zanger dit, en dat… Maar Baroech Hasjem (dank aan G-d), alles was goed gekomen. De badchen (komediant) was hilarisch en de zanger was geweldig!” Tegen de tijd dat de buurman vertrok, was het ongeveer anderhalf uur later. Toen de buurman eenmaal het huis van de Rebbe had verlaten, kon de assistent het niet laten en vroeg hij waarom de Rebbe zoveel moeite deed om op zo'n moment met de man te spreken? Het uithuwelijken van een kind is tenslotte iets groots, maar er zijn elke dag zoveel bruiloften!
Naastenliefde
Legde de Viznitzer Rebbe uit: “Deze man is een weduwnaar. Zijn vrouw is nog niet zo lang geleden overleden. De bruiloft die hij zojuist heeft gemaakt, was voor zijn laatste kind. Nadat een ouder een bruiloft voor een kind heeft gehouden, is hij er helemaal enthousiast over; vooral als het zijn laatste kind is. Meestal komen de ouders samen thuis en bespreken ze alles wat er die avond is gebeurd. Kun je je voorstellen dat deze man thuiskomt na zo'n geweldige avond... in een leeg huis? Niemand hebbende om mee te spreken en zijn blijdschap mee te delen? Daarom nodigde ik hem uit bij mij thuis om hier toch over te kunnen praten.”
We zien hier hoe de naastenliefde van de Viznitzer Rebbe zich naar iedereen uitstrekt; op elk moment van de dag - 24/7. Mogen we allemaal leren van zijn mooie voorbeeld.