Zomaar een ontmoeting

Met Mirjam Reijnen, zij en haar gezin maakte alia op 25 maart 2018 en kwamen te wonen in een kibboets aan de grens met Gaza.

‘Vanuit onze kibboets zien we Gazastad liggen, het is zo'n 600 meter verderop. Na bijna vijf jaar wonen aan de grens, doe je veel ongewenste ervaringen op. Het kibboetsleven, de saamhorigheid en de kracht en weerbaarheid van de mensen om je heen, leer je kennen onder moeilijke omstandigheden.

Waarom nog hier?

We hebben diverse invallen van het Israëlische leger meegemaakt. Vele keren moesten we het huis verlaten vanwege de aanhoudende raketbeschietingen vanuit Gaza. We hebben een oorlog meegemaakt en een mortierinslag in ons huis. Het zijn redenen genoeg om je af te vragen: "Waarom zijn we nog hier, willen we hier wel blijven wonen en hier, op deze plek,, een bestaan opbouwen?

Volmondig Ja

Het antwoord op deze vraag is altijd weer een volmondig Ja. Want hier is ons thuis. Wel vraag ik me regelmatig af wat het doel is van deze gewelddadigheden. Ik aarzelde dan ook geen moment toen ik las dat het Ministerie van Buitenlandse Zaken op zoek was naar sprekers die namens Israël hun verslag willen doen. Ik werd geselecteerd, volgde een cursus en ik ben nu officieel onderdeel van het sprekersteam van Israël. Niet veel later zag ik dat het bezoekerscentrum in Netiv HaSara medewerkers zocht. Ook hier aarzelde ik niet. Dit is wat ik wilde doen. Inmiddels ben ik een maand werkzaam bij The Path to Peace.

Het leven aan de grens met Gaza

Iedereen die hier werkt komt uit het gebied dat grenst aan de Gazastrook. Ik praat iedere dag met bezoekers over het leven aan de grens met Gaza, ik geef ze uitleg over de situatie waarin we verkeren en deel mijn persoonlijke ervaringen. Na de gesprekken mag men een stukje keramiek uitzoeken om daar een persoonlijke wens op te schrijven. Vervolgens plakken we dat op de muur bij de grens. De grote grijze muur die steeds mooier versierd wordt is voor mij een teken van hoop. Want ondanks de soms uitzichtloze situatie waarin we ons verkeren, weiger ik de hoop op een betere toekomst in vrede op te geven.’

Netiv HaAsara

‘… Ik was er al eerder. Netiv HaAsara, een van de dorpen aan de grens met Gaza. Het ligt aan de kant van Israël bij een immens hoge grijze, lelijke muur van beton, die de scheiding vormt tussen Israël en Gaza. Dit is een gebied van veel geweld. Een grensafsluiting van prikkeldraad was niet voldoende, vandaar deze muur. Waar je ook in het dorp staat, zie je het massale beton. Keramiste Tsameret ziet de muur zelfs vanuit de ramen van haar huis. “Het beschermt ons, maar het vormt tegelijkertijd ook een bedreiging. De muur herinnert ons continu aan de afschuwelijke spiraal van geweld”, aldus Tsameret. “Zelfs als het rustig is.

Pad naar Vrede

In 2010 besloot ik dat ik iets moest doen aan de muur. Ik wilde er iets maken vol optimisme, waar we, ondanks alles, graag willen zijn. Ik schilderde er een grote witte vredesduif op, met een olijftak in zijn snavel. Eronder schreef ik in het Ivriet, Engels en Arabisch: ‘Pad naar Vrede.’ Vanuit Gaza zie je deze muur ook. Hij scheidt onze grenzen, maar ook ons, de mensen aan beide zijden. Daarom schreef ik aan de kant van Gaza: ‘Shalom en Salaam’, wat in het Ivriet en Arabisch vrede betekent. Ik schreef het heel groot, om te laten zien dat we aan ze denken en geen oorlog willen. Maar ik wilde meer.”

Muur van hoop

In haar studio maakt ze kleine stukjes keramiek in een veelheid van vormen, zoals hartjes, vlinders en vogels. Ze beschildert ze in allerlei kleuren en schrijft er mooie woorden op. Haar idee is dat iedere bewoner van haar dorp naar de muur gaat, daar een steen uitzoekt en die op de muur lijmt. “Zodat we met zijn allen een muur van hoop creëren.” Nooit had ze gedacht dat het zo groots zou worden. Haar idee verspreidde zich. Inmiddels heeft ze een gedeelte van haar huis uitgebouwd tot ontvangstruimte, waar toeristen uit binnen- en buitenland het verhaal van het leven aan de grens horen en vervolgens met haar meelopen naar de muur om daar een stukje keramiek op de muur te plakken.

Van mens tot mens

“Soms komen ook Palestijnen uit Gaza. Samen met ons lijmen ze hun eigen stenen van hoop. Ik wil dat ze weten dat we vrede willen en dat we willen samenleven met elkaar. Van mens tot mens, van hart tot hart.” De keramieken figuurtjes maakt ze in haar atelier. De stenen zijn weerbestendig, de kleur zal door zon of regen niet veranderen. Iedere bezoeker wordt uitgenodigd een persoonlijke boodschap achterop te schrijven en die vervolgens met lijm op de muur aan te brengen. Kleur op kleur. “Vertel erover. Verspreid onze boodschap van hoop’

Ik sta bij de muur. Groots, angstaanjagend, maar ook zo vol hoop. Een muur van vrede en hoop.

U las een gedeelte uit het boek Over Grenzen door Joanne Nihom.