Niets nieuws

Maar dit is geen nieuw fenomeen. Dit is een ‘gebruik’ dat al eeuwenlang gaande is. De Apta Rebbe, rabbijn Avraham Yehoshua Heschel (1748-1825) uit Oekraïne zei daarom ooit op een bepaalde nieuwjaarsdag (op de niet-Joodse kalender), dat hij zeker wist dat het een ‘goed jaar’ zou worden voor het Joodse volk. Hij wenste zijn volgelingen daarom ook ‘een gelukkig nieuwjaar’. Men zegt ook dat, om dezelfde reden, Rebbe Levi Jitschak van Berditchev (1740-1810) elk jaar naar de cafés van het stadje Berditchev ging om de dronken feestvierders een ‘gelukkig nieuwjaar’ toe te wensen.

Veel Joden komen alleen maar op Rosj Hasjana (Joods Nieuwjaar) en Jom Kippoer (Grote Verzoendag) in de synagoge om te bidden. Dit noemen we ook wel de ‘Hoge feestdag-Jood’. In dit geval kan het zijn dat er voor het Hemelse Gerechtshof een beklag ontstaat tegen hen: "Deze persoon bidt alleen maar op de Hoge feestdagen. Hoe zit het met de rest van het jaar?!”

Nu kwamen deze twee chassidische rabbijnen, die worden gezien als twee van de grootste rabbijnen van hun tijd. Zij sprongen ze op de bres voor het Joodse volk. “Ja, het kan zijn dat deze Joden alleen maar op het Joods Nieuwjaar en Jom Kippoer de hele dag in gebed zijn, samen met de rest van het Joodse volk. Maar G-d, kijk naar de manier waarop de rest van de wereld hun nieuwe jaar viert. In dat geval verdient het Joodse volk zeker een goed nieuw jaar.”

Goed zijn voor elkaar

Ook al hebben jullie, beste lezers, en ik niet dezelfde feestdagen, hebben we wel gezamenlijke Bijbelse normen en waarden. En daarom weet ik, zoals ik al eerder zei, dat de lezers van deze website deze avond niet zoals de rest van de wereld zullen vieren. Wat op zichzelf ook weer een reden is om ervan verzekerd te zijn dat U ook, zo G-d het wil, een goed nieuw jaar zult hebben.

Een van deze waarden is om altijd goed te zijn voor onze medemens. Dit ‘goed zijn’ hoeft niet eens iets groots te zijn, zoals bijvoorbeeld het openen van gaarkeukens voor de armen. Goed zijn voor onze medemens kunnen we zelfs al doen met de kleinste van onze daden. Een goedkeurende knik met het hoofd, een glimlach of een ‘goedemorgen’ kan in het grootste geval een leven redden, en in het kleinste geval iemands dag zoveel beter maken. Een voorbeeld hiervan is van de chassidische Rebbe van Sudilkov uit Beit Shemesh, Israël.

Enkele jaren geleden bevond hij zich op oudejaarsavond in New York. Die avond vroeg hij aan zijn assistent om hem naar een bepaalde winkel te brengen, omdat dat de enige plek was die hij kende waar hij zeker wist dat hij niet-Joodse mensen zou kunnen vinden. In deze winkel wenste hij een aantal niet-Joden die hij daar ontmoette ‘een gelukkig nieuwjaar’ toe. Eenmaal buitengekomen zag hij net na middernacht, een erg ongelukkig persoon langslopen. En natuurlijk wenste de rabbijn hem meteen vrolijk een "Gelukkig nieuwjaar!" toe. Een paar minuten later kwam deze man terug om de rabbijn te zoeken. Na hem gevonden te hebben, vroeg hij de Sudilkover Rebbe of hij een rabbijn was. Toen de Rebbe bevestigend antwoordde, vroeg hij of hij met de rabbijn op de foto mocht. De waarheid is dat deze rebbe er helemaal niet van hield om foto’s te nemen. Maar de niet-Joodse man vertelde hem dat de Rebbe de eerste was -in het hele jaar- die hem "Gelukkig nieuwjaar" heeft toegewenst, en dat maakte hem erg gelukkig. Daar komt bij dat hij wist dat dit niet het Joodse Nieuwjaar was en dat Joden dit nieuwjaar niet eens vieren. Uiteraard ging de Rebbe hierna akkoord om met de man op de foto te gaan.

De Lubavitcher Rebbe, rabbijn Menachem Mendel Schneerson (1902-1994), wenste iemand op nieuwjaarsavond ooit een gelukkig nieuwjaar toe, en legde uit dat Psalm 87:6 zegt: “G-d telt op de manier waarop de volkeren schrijven”. En daarom wil ik, ook al vier ik deze dag persoonlijk niet, alle lezers toch al mijn beste wensen toewensen.

Een gelukkig nieuwjaar!