Gino Bartali

Een van de grootste wielrenners op dat moment is Gino Bartali. Hij werd geboren in 1914 en woonde in Florence. Als kind was hij zeer bevriend met Giorgio Goldenberg, een Joodse jongen. Toen de nazi’s Italië bezetten in 1943, begon de Jodenvervolging. Giorgio en zijn familie waren niet meer veilig en moesten onderduiken. Niemand durfde een Joodse familie in huis te nemen. De straf die daarop stond was verschrikkelijk. Na verscheidene omzwervingen vonden ze uiteindelijk onderdak in de kelder van het huis van Bartali.

Bartali bleef tijdens de oorlog trainen, want hij wilde na de oorlog weer wedstrijden gaan rijden. Een Rooms-Katholieke kardinaal, die bij het verzet betrokken was, zag in Batali een ideale koerier en haalde hem over om bij het verzet betrokken te raken. Hij zou vanwege zijn kampioenstatus minder snel worden aangehouden. Hij smokkelde in zijn fietsframe en onder zijn zadel van zijn fiets vervalste persoonsbewijzen en bezorgde ze aan Joodse onderduikers in diverse kloosters.

Als hij werd aangehouden, dan maande hij de nazi's om toch vooral van zijn fiets af te blijven, omdat deze speciaal was afgestemd op zijn manier van rijden. Zo kon hij, als bekende wielrenner, verder rijden, duizenden kilometers door heel Italië.

Op deze manier redde hij zijn vriend Giorgio en diens familie en ongeveer 800 anderen. Hij is een held in Italië en in Israël geëerd als Rechtvaardige onder Volkeren door Yad Vashem. ’Hij heeft zijn leven en dat van zijn gezin op het spel gezet om dat van ons en van honderden anderen te redden. Hij is een held en heeft recht op deze titel’, zei zijn vriend Giorgio later.

De laatste etappe

Bartali was een gelovig mens. Hij stierf op 5 mei 2000. ‘Het leven is als een wielerwedstrijd’, zei hij in de laatste dagen voor zijn dood. Er lijkt geen eind aan te komen, maar op een gegeven moment komt de laatste etappe. Misschien had je er niet op gerekend, maar ik nu wel. Over een tijdje word ik geroepen en ga ik daarheen, naar boven… mijn laatste klim. De hemel is vast een heerlijke plek, net als de groene toppen van de Dolomieten nadat je honderd bochten hebt gedraaid en al die tijd hebt doorgetrapt.’

Bartali stond op de bres toen onschuldige mensen vervolgd werden. Bent u ook bereid om het op te nemen voor Joodse mensen, als ze beschimpt, aangevallen, uitscholden worden, ook hier in Nederland?