De prijzen zijn vijftien keer hoger geworden. Door stijgende energieprijzen, vervoerskosten en meststofprijzen en de slechte oogsten in Australië en Zuid-Amerika, was alles al veel duurder. Door klimaatverandering zullen schommelende oogsten veel vaker voorkomen. Daar komt het conflict Rusland en Oekraïne nog bovenop. Beide staten nemen dertig procent van de wereldexport van tarwe, gerst en mais voor hun rekening. Is graan nu een geopolitiek wapen geworden?

Geen toeval

Het is geen toeval dat dit allemaal in de Bijbelse Omertijd speelt. De Omertijd speelt zich af tussen de gerst- en de tarweoogst. Een teken uit de hemel? We worden weer even wakker geschud door de actualiteit, die weer eens naadloos aansluit bij de gegevens uit de Thora.

Wat is de Omertijd? Omer betekent – in psychische zin - verantwoordelijkheid nemen voor onze relaties met anderen. Door ons mondkapje en het afstand houden in de coronatijd was het gemakkelijk om het menselijke en het maatschappelijke aan onze laars te lappen en een tijd lang alleen op onszelf geconcentreerd te blijven. Lekker in je eigen bubbeltje.

Nu moeten we er weer uitkruipen. Maar hoe? De Omertijd biedt ons een stevige houvast en oriënteringspunt. Het is zeer binnenkort Pesach.

49 dagen tellen

In Leviticus 23 vanaf vers 15 staat dat we met Pesach (Pasen) een Omeroffer moeten brengen in de Tempel en 49 dagen moeten tellen tussen Pesach en Sjawoe’ot (Wekenfeest), toen we de Thora op de berg Sinai kregen.

Omer is een gerstoffer. Het wordt in de Thora een ‘bewegingsoffer’ genoemd. We trekken weg uit onze traagheid en passiviteit naar een hogere vorm van leven, betrokkenheid en naastenliefde. Gerst is voornamelijk dierenvoedsel.

Bij de Exodus (uittocht uit Egypte) stonden we op een laag niveau. Met Sjawoe’ot brengen we een tarweoffer, omdat we in die zeven weken alle 49 menselijke eigenschappen gezuiverd en gereinigd hebben en op een hoger, menswaardiger niveau beland zijn.

Van gerst naar tarwe

Op de vijftigste dag moesten we een meeloffer van tarwe offeren, twee broden met gist. Deze twee broden waren een van de weinige offers die van gerezen meel gebracht werden. Bijna alle andere meeloffers waren namelijk van matze – plat, niet gerezen deeg. Wat betekent dit gerezen offer?

Ook ons opgeblazen ego moesten we in bescheidenheid offeren op het altaar van G’ds aanwezigheid. Ons opgeblazen ‘ik’ verdraagt zich heel slecht met liefde voor G’d en de medemens. Lees er de media maar op na.

Na de Uittocht uit Egypte begon het Joodse volk met 49 dagen te tellen. Het pas bevrijde volk toonde hiermee dat de Thora het einddoel van de Exodus vormde. Pas daarna konden zij zichzelf echt een Joods volk noemen. De Joden zouden de Thora overal meenemen waar ze zouden wonen in de Diaspora, de verstrooiing over de hele wereld

Geen vrolijke periode

De periode van de telling richting Sjawoe’ot en de ontvangst van de Thora zou een vrolijke periode kunnen zijn. We tellen naar het moment toe waarop we de Thora mochten ontvangen! Het is het helaas toch niet. Dat kwam doordat voor en na de verwoesting van de Tweede Tempel (1952 jaar geleden) er veel onderlinge onverdraagzaamheid heerste. Er heerste veel haat en nijd. Dit kostte veel mensenlevens.

We treuren nog steeds in de Omertijd. We zijn helaas niet veel opgeschoten. We zijn nog steeds negatief en onaardig voor elkaar. In de Omertijd moeten we juist op het terrein van onze relaties met elkaar veel verbeteren.

Prachtig initiatief

Vanaf Pesach gaan we richting onze grote volksopdracht: het aannemen, bestuderen en uitdragen van de Thora. We kregen deze Thora pas nadat we elkaar sympathiek en tolerant hadden bejegend. Een prachtig initiatief op dit vlak maakte ik onlangs mee in Londen.

Ik was daar op familiebezoek. In de Engelse hoofdstad hebben ze een nieuw initiatief ontwikkeld: GIFT (geschenk). Bij alle aankopen voor jezelf koop je iets kleins extra voor iemand anders. GIFT zorgt er dan voor dat jouw kleine geschenk voor een ander iemand bereikt, die dit ook werkelijk nodig heeft. In de coronatijd heeft de wereld zijn ware gezicht getoond door dit gezicht te bedekken. Bedekken betekent verdwijnen uit het publieke zicht. We vluchten in de anonimiteit. Dat is goed als het over Tsedaka (liefdadigheid) gaat. Niet iedereen hoeft te weten dat we regelmatig aan anderen denken, die het minder goed hebben.

Maar we moeten ons wel realiseren, dat we af en toe even uit onze ‘bubbel’ moeten kruipen om weer geconfronteerd te worden met onze oorsprong. In onze overgeïntellectualiseerde stadswereld moeten we af en toe eens terug naar onze roots op het platteland. Dat doen we met Pesach en de Omer.

En als wij erin slagen de medemenselijkheid weer op een hoger niveau te tillen zullen – met G’ds hulp uiteraard – alle internationale conflicten en dreigende tekorten als sneeuw voor de zon verdwijnen.

Wij blijven hopen op een stralende toekomst, waarin G’d alleen over de wereld zal heersen en de mensen elkaar als broeders en vrienden zullen bejegenen. Het moet kunnen. Het moet eens realiteit worden.