Maar als je daaraan begint, ben je met niets anders meer bezig dan met het kijken naar allerlei video’s en het lezen van een tsunami aan artikelen. Voeg daaraan toe dat zeker tien procent van de e-mails die me willen informeren wat er gaande is in deze wereld, voorzien zijn van een bijna dwangmatige oproep of noodkreet dat ik deze video echt moet zien of dit artikel echt moet lezen. En het resultaat zou zo maar kunnen zijn dat ik fulltime achter de computer zit. Daar doe ik dus niet aan mee!

Waarmee ik mezelf wel occupeer, is de vraag hoe mijn opstelling dient te zijn naar Joods Nederland, de brede samenleving en ook naar mezelf. Alles zwart zien? Gewoon negeren? Relativeren? Een positieve boodschap uitzenden over de situatie in de wereld, terwijl ik zelf niet goed weet wat ik ervan moeten denken en mezelf ernstig afvraag of momenteel een positieve boodschap realistisch is? Of valt het allemaal wel mee?

Chanoekagedachten

Intussen ben ik nu al gevraagd een artikel over Chanoeka te schrijven voor een blad dat een keer per kwartaal uitkomt. Op het moment dat ik dat verzoek ontving, schoten er twee Chanoekagedachten door mijn hoofd. De eerste gedachte betrof het vlammetje en de tweede de naam Chanoeka: Inwijdingsfeest. De Tempel in Jeruzalem werd opnieuw ingewijd, na een periode van geestelijke vervolging.

Zoals alles in Thora en Traditie, zit er ook hier meer achter de eenvoudige historische betekenis. Het woord Chanoeka betekent letterlijk dus inwijding. Maar in het Hebreeuws betekent inwijding ook opvoeding. En daar ligt wellicht de basis van veel misère: het gebrek aan opvoeding. Hoe wordt onze jeugd opgevoed met feitenkennis en met, en dat is nog veel essentiëler, met waarden en normen! En hoe gaat het met de opvoeding/voorlichting van onze volwassenen? Door wat en door wie laten de media zich beïnvloeden?

‘Man bijt hond’ haalt de voorpagina. ‘Hond bijt man’ is geen nieuws, hoewel er ongetwijfeld meer honden mannen zullen bijten dan andersom. Maar uiteindelijk gaat het de krant helaas vaak niet om de realiteit, maar om de verkoopcijfers.

Uiteindelijk gaat het de krant helaas vaak niet om de realiteit, maar om de verkoopcijfers

Medeleven

Maar er is nog een probleem. Binnen Joods Nederland zal 99,9% Hamas zwaar afkeuren, maar ten aanzien van de politiek van Netanyahu was en is er discussie. Ik ben er (bijna) van overtuigd dat binnen de Nederlandse moslimgemeenschap verreweg de meerderheid pontificaal Hamas zal afkeuren. Maar, en dat stoort mij, waar is het geluid van deze afkeuring? Waarom stond mijn huis sjabbat jongstleden vol met prachtige bossen bloemen uit de christelijke gemeenschap?

Waarom ontving ik tot op heden geen enkel teken van medeleven uit de moslimgemeenschap in Nederland, maar wel uit Bosnië-Herzegovina van mijn vriend, de voormalige grootmoefti? Waarom ontvangt een gelovige moslim die met een Nederlandse Jood zichtbaar contact heeft, de meest schunnige bedreigingen en beledigingen vanuit zijn eigen gemeenschap?

Toen jaren geleden mij als rabbijn van het Joods Psychiatrische Sinai Centrum gevraagd werd of ik het accepteer dat we ook moslims behandelen, heb ik over het antwoord geen seconde hoeven nadenken! Natuurlijk! En ik herinner me erg goed dat regelmatig Marokkaanse vrouwen met hun huwelijksproblemen bij mij kwamen, omdat ze ook in Marokko naar de rabbi gingen. Waarom horen we vanuit de moslimgemeenschap geen stellingname tegen Hamas? Waarom hoor ik geen nuance ten aanzien van de oplossing van het Palestijnse conflict dat verre van zwart-wit is?

Geen oplossing zonder kennis

Ja, er is een probleem en ja, er moet een oplossing komen. Maar zonder kennis van feiten, zonder besef dat datzelfde Hamas in 2006 de aanhangers van Fatah vermoordde en de lijken door de straat sleepte zoals ze nu hebben gedaan met gevangengenomen Israëliërs, zonder bredere kennis van zaken, zonder de wetenschap dat de ouders en grootouders van de meerderheid van de inwoners van Israël verdreven waren uit hun huizen in Arabische en Islamitische landen.

Het is niet voor niets dat Elsevier vijftien jaar na publicatie van het informatieve stuk van journalist Ronit Palache over deze vergeten Joden kwam. De cijfers onderaan het stuk vertellen het hallucinante verhaal van een miljoen Joden die hun huizen moesten verlaten, maar voor wie de publieke opinie nooit op hun hand is geweest en voor wie de Verenigde Naties geen enkele resolutie aannam:  zonder feitenkennis kan er nooit enige vorm van wederzijds begrip zijn!

Op Chanoeka steken we dus de menora aan en we zien dat een heel klein vlammetje een gigantische hoeveelheid duisternis kan verdrijven. Maar het vlammetje is alleen koosjer als het wordt gevoed door zuivere en oprechte olie. En daar ligt een probleem. Want vele media zijn uitsluitend geïnteresseerd in kijkdichtheid, verkoopcijfers en opbrengst van reclame. Dat de waarheid daarbij sneuvelt is een bijkomstigheid.

Ik ga mijn dagelijkse snelwandeling weer maken nadat die de laatste weken er bijna bij ingeschoten was vanwege de ‘sjoestand’ in Israël.