Hoog overlevingspercentage

Toch waren er ook duizenden die zich inzetten om hun Joodse medemens te beschermen. Een persoon, of eigenlijk moet ik zeggen, een natie springt hierbij in het oog: Denemarken. Het unieke aan het verhaal van Denemarken is dat dit land een van de hoogste percentages heeft van Joden die de Holocaust hebben overleefd, namelijk meer dan 95 (!) procent.

Denemarken werd op 9 april 1940 onder de voet gelopen door nazi-Duitsland. Toch behield het land een grote mate van zelfstandigheid. Het bijzondere was, dat Joden in Denemarken geen gele ster hoefden te dragen. Ze werden niet geweerd uit restaurants, bioscopen en theaters, en ook hun eigendommen werden niet in beslag genomen. Met andere woorden: Deense Joden werden niet gerekend tot ‘de ander’, maar het merendeel van de Denen zag de Joden als familie, als buren, als naasten.

Grote reddingsactie

Helaas liet Hitler de Joden in Denemarken niet ongemoeid. Ook hier wilde hij de ‘Endlösung’ doorvoeren, maar dit mislukte. Op 28 september 1943 werd de Duitse Georg Ferdinand Duckwitz – hij verbleef op dat moment in de Duitse ambassade in Kopenhagen – getipt over de deportatie van de Deense Joden. Hij informeerde zijn Deense vrienden hierover, die op hun beurt de Joodse gemeenschap waarschuwden. De Denen voerden een grote reddingsoperatie uit,  waarbij meer dan 7000 Joden ’s nachts in schepen en boten werden vervoerd naar Zweden. Toen de Gestapo hun plannen wilde uitvoeren, waren de meeste Joden al verdwenen.

Een voorbeeld

In deze tijd van toenemend antisemitisme is Denemarken voor ons een voorbeeld. Het is nu niet het moment om antisemitisme (oogluikend) toe te staan, maar het is de tijd om op te staan en het kwaad te bestrijden. Zoals de beroemde Albert Einstein eens zei: “De wereld zal niet vernietigd worden door hen die kwaad doen, maar door hen die toekijken zonder iets te doen.”