“Mijn ouders hebben de Tweede Wereldoorlog overleefd. Ik ben zionistisch opgegroeid met veel liefde voor Israël. Zodoende heb ik aliyah gemaakt. De huidige situatie in Israël ervaar ik als heel erg ingewikkeld en traumatisch. Sinds 7 oktober heb ik met enige regelmaat een onveilig gevoel en dat heb ik hier nooit eerder gehad”.

Je hebt weleens gezegd:  'In Israël heb ik geleerd genuanceerder te denken'. Je hebt er zelfs een boek overgeschreven, getiteld: 'Over Grenzen'. Is dat denken veranderd na 7 oktober?

“7 oktober is een afschuwelijk, niet voor te stellen dag geweest met bijna niet te bevatten gevolgen. Toch is mijn denken niet veranderd en is het een uitdaging om deze gedachte vast te houden. Het is te groot, te erg, wat er is gebeurd. Ook velen, van beide kanten, die heel actief waren op gebied van co-existentie zijn op die dag vermoord. Toch moeten we verder, hoe moeilijk dat ook is. Er is geen keuze”.

Co-existentie tussen Joden en Arabieren is er al sinds lange tijd in Israël, doordat ze in een aantal sectoren samenwerken, zoals ziekenhuizen en bedrijven. Zou dat onderlinge vertrouwen na 7 oktober nog hetzelfde blijven?

Deze samenwerkingen blijven overal in de Israëlische gemeenschap, ook en vooral op plekken als ziekenhuizen. Er is niets veranderd aan dat onderlinge vertrouwen. Ik ben na 7 oktober een aantal malen - niet voor mezelf-  bijvoorbeeld in het ziekenhuis in Naharia geweest. Er is daar absoluut niets veranderd. Ik blijf me vasthouden aan  al die ontelbare prachtige co-existentie projecten.

Jij hebt de laatste maanden ook in de schuilkelder gezeten; hoe heb je dat ervaren?

Ik woon in het noorden van Israël, op zo'n 10-11 kilometer van de Libanese grens. Wij vallen net buiten het gebied dat na 7 oktober is geëvacueerd. Ik woon in een Joods dorp, te midden van Arabische- en Druzen dorpen.

Sinds 7 oktober heb ik een paar keer in de schuilkelder gezeten. We horen dag en nacht alarmen, bombardementen en straaljagers in de omgeving. In 2006 tijdens de Tweede Libanonoorlog heb ik ook een aantal weken in de schuilkelder doorgebracht, dus ik heb een beetje ‘ervaring’. Maar het blijft bizar en is een akelig gevoel.

Hoe zie jij de reactie van Nederland en andere landen op Israël sinds 7 oktober?

Alles wat op dit moment met Israel te maken heeft, is moeizaam. Je wordt bijna in een hoek geduwd om een mening te hebben. De reactie van velen wordt bepaald door wat zij horen en lezen in de media en die is vaak eenzijdig of behoorlijk gekleurd. Maar dat zeg ik vanuit mijn mening en gedachten. Zij zullen dat omgekeerd ook van mij vinden.

Heb jij nog hoop dat het goed komt met de gijzelaars en met Israël?

Het is een ernstige, vreselijke situatie. Maar we moeten hoop houden anders kan je niet leven.

Hoe is het op dit moment in jouw omgeving?

Sinds 7 oktober is het hier aan de noordelijke grens behoorlijk onrustig. Zo heb ik vannacht weer niet geslapen van het overvliegen van de vele straaljagers. Dagelijks zijn er bombardementen over en weer.  Er is hier continu wat aan de hand. In de media wordt al maanden gesproken over een eventuele oorlog in het noorden, maar voor ons is die sinds 7 oktober al aan de gang. Het komt alleen niet prominent in de media.

Ik ben hier in 2005 gekomen. Niet veel later brak de tweede Libanonoorlig uit. Toen was er nog geen Iron Dome, het raketafweer-systeem. Het was hier toen echt een hel op aarde. Daarna waren er door de jaren heen hier en daar wat incidenten aan de grens. Maar sinds 7 oktober is dat in alle hevigheid toegenomen.

Het is een afschuwelijk politiek conflict, maar niet van de bevolking onderling.

Zie je een oplossing?

Het is ingewikkeld. Ik wil niet in een land wonen waar ik bang moet zijn dat er elk moment een raket kan neerkomen. Maar ik wil ook niet vertrekken. Israël en het Jodendom zitten in mijn genen. Ik ben voor een dialoog, hoe ingewikkeld dat ook is. Mijn boek 'Over Grenzen' gaat hierover. Vooruitkijken en niet achterom. Maar voor generaties die hier oorlogen hebben meegemaakt en hebben gevochten is dat anders. En dat begrijp ik. Zij dragen meer emotionele ballast mee.

Ik merk dat ik in de war ben van het hele conflict. Het is zo gecompliceerd. Ik ben ook boos dat we het met z'n allen zover hebben laten komen. We zijn als wereld niet in staat geweest om te voorkomen dat terroristische organisaties ontstaan en wortel schieten. Het is een ongelooflijke uitdaging waar we voor staan. De huidige situatie is: dood en verderf, geen winnaars, maar alleen verliezers.  Ik ben en blijf een optimistisch mens. Ik blijf in het goede geloven en hopen en bidden voor vrede.