Die onwankelbare veiligheid, het idee dat Israël altijd standhoudt, dat het hier veilig is, is voor velen, ook voor mij, verdwenen. Vroeger deed ik de deur van mijn huis nooit op slot als ik thuis was, maar sinds die verschrikkelijke dag doe ik dat wel. Mijn schoenen staan altijd klaar, mijn telefoon is altijd opgeladen en een fles water is binnen handbereik. Voor het geval dat… Ik ben overdag gewoon in mijn eigen huis, waar ik weet dat de schuilkelder maar een minuut hollen is. Toch slaap ik ’s avonds nog steeds bij een vriend die een veilige kamer in zijn huis heeft, een schuilkelder. Ik voel me daar ’s nachts rustiger. Bij ieder onverwacht geluid slaat mijn hart een slag over. Zoals het geluid van een motorfiets of een klap van een deur. Vóór 7 oktober 2023 deed ik mijn telefoon nog weleens een paar uur uit. Zomaar, voor wat rust. Maar nu durf ik dat niet. Want stel dat het alarm op mijn telefoon opeens afgaat en er gevaar dreigt en ik dat dan mis.

Hoop en kracht

Het is goed om te zien dat de winkelcentra en de hoofdwegen steeds meer mobiele schuilkelders krijgen. Het geeft een gevoel van veiligheid, maar het heeft ook iets enorm akeligs: wat leven we toch in een vreselijke wereld. Het nieuws voelt als een onophoudelijke stroom van verdriet en agressie. Zoals de verhalen van de gegijzelden die zijn vrijgelaten. Wat hen is aangedaan, is nauwelijks te bevatten. Ik wil luisteren, maar het is moeilijk om het te verwerken. Ik heb een constante drang om het nieuws uit te zetten, maar dat lukt me niet. Het is onmogelijk om je af te sluiten van de wereld om je heen. De protesten om de gegijzelden vrij te laten, gaan altijd door. Israël is geel gekleurd van de linten en vlaggen – de kleur die symbool is geworden voor het protest. Ik dacht altijd dat demonstreren weinig zin had. Maar de verhalen van de vrijgelatenen laten zien dat het wel van belang is: zij vertelden dat ze, zelfs in gevangenschap, af en toe iets meekregen van die demonstraties. Het gaf hen hoop en kracht om vol te houden.

Kleurig onkruid

De omvang van het menselijk leed na anderhalf jaar oorlog is onvoorstelbaar, en dan is er ook de schade aan de natuur. Ik wandel weer door de avocadoboomgaarden – iets wat bijna het hele jaar niet veilig was – en geniet intens van het groen en van het prachtige landschap. Maar ik zie ook de schaduwen van wat is verloren. In ons dorp is er een groot stuk bos verbrand nadat het door raketten was geraakt. De zwartverbrande bomen zijn de stille getuigen. Een pijnlijke herinnering aan wat was. Het zal jaren duren voordat de natuur zich volledig herstelt. En dat geldt voor vrijwel alle geraakte bossen in het noorden. Toch is er hoop – de natuur geeft nooit op en geef tekens van herstel. De combinatie van regen met zon en warmte zorgt ervoor dat de aarde overal bedekt is met kleurig onkruid. Alsof het wil zeggen: het komt goed!

65.000 vluchtelingen

Hier in het noorden, ooit een plek voor Israëli’s uit het hele land om een weekendje door te brengen voor rust en ontspanning, komt weer wat roering. Anderhalf jaar was het er stil. Door het gevaar. De drukte op de wegen neemt weer toe. Maar veel van de 65.000 vluchtelingen aan de noordelijke grens die hun huizen na 7 oktober 2023 moesten verlaten, zijn nog niet terug. Zij wonen verspreid over het land. Veel van hun huizen en bezittingen zijn verwoest.

Opbloeien

Als ik dit verhaal schrijf is het precies zeventien maanden geleden dat alles veranderde. 7 oktober 2023. De dag die een afschuwelijke, onuitwisbare indruk achterliet en waaruit een vreselijke oorlog volgde. En nog steeds wordt er een groot aantal mensen gegijzeld door Hamas. Hoe ingewikkeld de situatie ook is, ik probeer positief te zijn. Ik word blij als ik de jonge kinderen in ons dorp hoor. Maandenlang mochten ze nauwelijks buiten spelen of alleen in de buurt van een schuilkelder. Nu zie ik ze weer door de straten rennen, hun gelach klinkt als muziek in mijn oren. Het is een teken van hoop, van vernieuwing, van herstel. Ondanks alles, ondanks de pijn en de verwoesting, begint het leven weer een beetje op te bloeien. Omdat er geen keuze is, omdat we maar één eigen land hebben.

Dit artikel verscheen eerder in onze maandkrant Israël Aktueel. Klik hier om gratis abonnee te worden!