Moeilijk te bereiken

Na zoveel jaren staat het graf van Aaron er nog steeds. Het is echter niet zo gemakkelijk te bezoeken. Het graf bevindt zich namelijk in de buurt van de beroemde ruines van de stad Petra, in Jordanië. Het staat bovenop een hoge steile berg, 1329 meter boven zeeniveau en is alleen toegankelijk met ezels en een lange tocht te voet.

Bekijk deze video over het graf van Aaron:

Aarons sterven

Aaron stierf tegen het einde van de veertig jaar durende reis van onze voorouders door de woestijn. Hij en zijn zoon Elazar werden door Mozes naar de berg Hor begeleid, naar de grot dat zijn laatste rustplaats zou worden. Daar kleedde Mozes Aaron uit en gaf de priesterlijke kleding aan Elazar. In de grot was een bed waarop Aaron vredig uitgestrekt ging liggen, zijn ogen sloot en vredig stierf.

De Midrasj, de samenstelling van Joodse overleveringen, vertelt ons dat toen Mozes zonder Aaron van de berg terugkeerde, het volk niet geloofde dat hij was gestorven. Ze waren er zeker van dat een man zo heilig en groots als Aaron niet door de Engel des Doods kon worden meegenomen. Dus bad Mozes tot G-d en er verscheen een visioen van Aaron die op een bed lag en door de engelen naar de hemel werd gedragen. Pas toen accepteerden het volk dat hun geliefde Hogepriester inderdaad was overleden. Daarom zegt de Thora dat: "de hele gemeenschap zag dat Aaron de geest had gegeven" (Numeri 20:23), ook al waren alleen Mozes en Elazar bij hem op de berg toen hij stierf.

Aarons erfenis

Het hele volk Israël huilde om Aaron en rouwde dertig dagen om hem. Onze geleerden beschrijven Aaron als een oheev sjalom veRodef sjalom - Hij hield van vrede en rende er achteraan. Het Joodse volk betreurde het feit dat deze grote vredestichter hen had verlaten.

Aaron had een specifieke manier om de vrede te herstellen en conflicten te beëindigen. De Joodse overlevering vertelt ons dat hij elke ruziemaker altijd afzonderlijk benaderde en hem vertelde dat hij een boodschap van ‘de andere kant’ had. Hij zou vervolgens uitleggen hoe deze kant verlangde om hun ruzie op te lossen en hem had gestuurd om te bemiddelen. Na geslaagd te hebben bij deze ene kant, deed hij hetzelde bij ‘de andere kant’. Wanneer de twee elkaar dan hierna zouden ontmoeten, zou elk ervan uitgaan dat de ander eerst vrede wilde en de confrontatie zou op deze manier vervolgens vreedzaam eindigen.

Daarnaast gebruikte Aaron schaamte als een middel om tot berouw te komen. Zo zou hij bijvoorbeeld iemand die had gezondigd benaderen en hem beginnen te prijzen voor zijn deugden en goede karakter. Het gevoel van schaamte voor deze onverdiende lof bracht vaak een verandering van hart in veel mensen; die hierdoor besloten om te werken om het respect te verdienen dat Aaron hun gaf.

Aaron was de belichaming van vriendelijkheid. Zijn levenswerk was de eindeloze en onmisbare bevordering van vrede tussen iedereen. Daarom zei Hillel haZaken (gestorven rond het jaar 10): “Wees van de leerlingen van Aaron; heb vrede lief en streef vrede na, heb je medemensen lief en breng hen dichter bij de Thora”.

Er zijn talloze commentaren die Aarons obsessie met vrede bespreken. De Joodse Bijbel- en Talmoedverklaarders halen nog vele andere voorbeelden en verhalen aan van hoe Aaron verder ging dan alle normale sociale verwachtingen ter wille van het bevorderen van vrede tussen buren, man en vrouw en de hele mensheid.

De les

Deze houding ten opzichte van vrede is zeker opmerkelijk en prijzenswaardig, maar toch lijkt dit niet de bedoeling van Hillels woorden te zijn. De misjna die deze woorden van Hillel brengt, vertelt ons niet alleen om vrede na te streven en om mensen dichter bij de Thora te brengen. Het zegt ons ook: “Hou van vrede en hou van de mensheid als aanvulling op het nastreven van vrede, en het dichter bij de Thora brengen van de mensheid”. Wat is dus de boodschap dat Hillel ons hier geeft?

De mens die aan zijn eigen lot wordt overgelaten, zal waarschijnlijk zijn aardse gevoelens, emoties en passies volgen. Dit komt omdat men gewoonlijk geen energie steekt in iets tenzij hij het zelf echt wilt. Met andere woorden: zonder een ‘duw van buitenaf’, blijft men eenvoudigweg inert. Om verandering in houding teweeg te brengen, is hulp van buitenaf nodig. Over het algemeen streeft men namelijk niet zomaar naar vrede, simpelweg omdat het een deugd is. Deugdzaam handelen is een beproeving. Het vereist een inspanning. Men zal zich niet inzetten om anderen dichter bij de Thora te brengen zonder op de een of andere manier voortgestuwd te worden door een of andere drijvende kracht.

Liefde voor vrede

De definitie van een leerling is om leiding te krijgen van een leraar. Als wij goed kijken naar Hillels uitspraak, dan zien we het geen lof is naar Aaron toe. Nee, hij vertelt ons hoe wij ons moeten gedragen. Zijn algemene boodschap is om vrede en kennis van de Thora te verspreiden. Maar zonder instructies hoe wij dit kunnen doen, zouden zijn woorden slechts tevergeefs zijn. Hillel vertelt ons daarom hoe wij deze deugden kunnen behalen, namelijk door Aaron HaKohen als voorbeeld te nemen. Wat dreef hem ertoe om vrede te sluiten tussen mensen en de Thora te verspreiden? Het antwoord is dat het zijn grenzeloze waardering voor vrede en zijn grenzeloze liefde voor de mensheid was.

Aaron was vol liefde voor vrede en de mensheid. Dat is waarom hij altijd naar vrede zocht; waarom hij de leringen van de Thora verspreidde waar, wanneer en hoe dan ook mogelijk. En hiernaast was hij ook een man die volledig bereid was om zijn jongere broer -zonder maar enige tegenzin- als leider van het Joodse volk te volgen en te steunen.

Aarons erfenis en voorbeeld leven tot op de dag van vandaag voort. Als wij de vrede van Aaron echt waarderen, dan behoren wij deze te zoeken. En als we de mensheid echt liefhebben, dan zullen wij de G-ddelijke Woorden van de Thora ook met hen delen; net zoals Aaron HaKohen.