In het verre verleden had het Joodse volk profeten die onder ons rondliepen. Het lijkt daarom moeilijk te begrijpen waarom onze voorouders zo vaak problemen hadden om naar G-d terug te keren. Onze profeten hielden zichzelf namelijk niet tegen om G-ds waarschuwingen door te geven. Rabbijn Wasserman (1874-1941) schreef dat dit lag aan hun tegenhangers: de valse profeten van Baäl. Voor elke waarschuwing van de profeten van G-d, bestempelden de valse profeten hen als ‘boodschappers van onheil’.
"G-d is liefde, Hij houdt van jullie. G-d is inclusief. Ga zo door”, zouden ze dan zeggen. Om deze reden was het moeilijk voor de echte profeten, zoals Jesaja en Jeremia, om G-ds boodschap over te brengen. Net zoals in onze tijd wilde men ook in oude tijden liever alleen maar ‘goed nieuws’ horen... en geloven.
Regering van verandering
Zoals bekend hebben wij hier in Israël nu een nieuwe ‘regering van verandering’ dat recent een nieuw begrotingsbudget heeft doorgevoerd. Maar helaas zijn veel van deze begrotingen voor de Thora-liefhebbende gemeenschappen geen aangename veranderingen. De minister van Financiën, Avigdor Lieberman, maakt al vele jaren geen geheim van zijn afschuw van de Joodse wet en de Thora-houdende gemeenschappen. Zo heeft hij, onder andere, de kinderopvangvergoedingen afgenomen van families van getrouwde mannen die in een Joods-religieus leerhuis leren. Een kinderopvang zonder vergoeding is vrijwel onbetaalbaar. Dit is iets wat zelfs andere ministers in de coalitie verbaasd heeft laten staan.
Een andere nieuwe regeling is dat de prijzen van plastic wegwerpartikelen (zoals borden, bestek, bekers, enzovoort) met bijna 200% zijn verhoogd. Voor grote families met gemiddeld zes kinderen, die noch het geld of de plaats voor een vaatwasmachine hebben, is dit erg zorgwekkend. Volgens een rapport opgesteld voor Knessetlid Uri Maklev zal een gemiddeld ultraorthodox Joods gezin met de nieuwe begroting nu meer dan 1500,- Sjekel per jaar betalen alleen voor de wegwerpartikelen-belasting. Volgens het onderzoek zullen alle Israëlische ultraorthodoxe huishoudens samen, alleen voor het gebruik in eigen huis, per jaar al meer dan tweehonderdnegentig miljoen Sjekel betalen voor deze nieuwe belasting.
Hier komt nog eens bij dat per januari 2022 alle suikerhoudende dranken aanzienlijk in prijs verhoogd zullen worden. Dit is inclusief het natuurlijke druivensap dat elke Sjabbat, Joodse feestdag, en bij elke Joods-religieuze ceremonie wordt gebruikt voor kidoesj en andere zegenspreuken. Deze nieuwe belastingheffing dwingt de religieus-Joodse Israëlische gemeenschap -waarvan velen al worstelen om aan het eind van de maand rond te komen- om nog meer geld uit te geven.
Seculiere politici - de nieuwe rabbijnen?
Andere hervormingen van ‘verandering’ zijn dat seculiere mensen zijn aangesteld om over Joods-religieuze kwesties te oordelen waar normaal gesproken alleen geleerde rabbijnen over kunnen beslissen. Een van deze wetten zal ervoor zorgen dat de selectiecommissie voor rabbinale rechters een meerderheid moet hebben van modern-orthodoxe en seculiere vertegenwoordigers. Wat betekent dat iemand die zich niet aan de Thora houdt, noch erin gelooft, aan wordt gesteld om te beslissen welke mensen zullen beslissen over alle religieuze kwesties in het Joodse leven.
Ongelovige mensen die geen aandacht hebben voor de Thora, de Joodse wet en de Joodse tradities willen nu besluiten hoe het bekeringsproces tot het Jodendom gedaan kan worden in de staat Israël. Een proces dat al sinds de tijd van Mozes op een bepaalde manier gedaan wordt. En inmiddels heeft het kabinet inderdaad een nieuwe wet aangenomen om het kasjroet-systeem (Joodse spijswetten) van het rabbinaat op de kop te zetten. De voorzitter van het comité dat deze hervorming leidde is een atheïstisch Knessetlid van Liebermans eigen partij: Yulia Malinovsky. Zij houdt zich voortdurend bezig met aanvallen op religie, kasjroet en het rabbinaat.
Ongelovige mensen die geen aandacht hebben voor de Thora, de Joodse wet en de Joodse tradities willen nu besluiten hoe het bekeringsproces tot het Jodendom gedaan kan worden in de staat Israël.
Joden die zich aan de Joodse spijswetten houden vertrouwen op een betrouwbaar systeem dat deze wetten strikt controleert. Met de huidige hervormingen zullen deze consumenten een hoge en pijnlijke prijs gaan betalen voor de ernstige schade aan het koosjer toezicht-systeem. Dit nieuwe systeem -wat officieel gezien geld zou moeten besparen- zal het niveau van koosjer-toezicht drastisch ondermijnen en de kosten van levensonderhoud juist verhogen. Het is dan ook hierom dat toezichthouders in de afgelopen weken tegen dovenmansoren hebben geprotesteerd.
Een aantal van de seculiere ministers die voor al deze hervormingen verantwoordelijk zijn hebben de afgelopen weken nog een storm veroorzaakt. Via hun social media dreven ze openlijk de spot met de Joodse wet en de duizenden koosjer-toezichthouders die hierdoor hun levensonderhoud zullen verliezen.
Hulp uit onverwachte hoek
Ironisch genoeg zien we dat van de huidige coalitie de enige ‘compassie’ voor de Thora-gemeenschappen juist komt van Mansour Abbas, de lijstrekker van de Arabisch Islamitische Ra’am partij. Hij had aangeboden om 100 miljoen Sjekel van hun eigen toegewezen budget toe te wijzen aan het goed van de ultraorthodox Joodse gemeenschappen in Israël.
Afgezien van de reden achter Abbas zijn aanbod is het nog steeds triest dat Liebermans ministerie 30 miljard Sjekel heeft toegewezen aan de Arabisch-Israëlische gemeenschap, 40 miljoen aan liberaal-Joodse doelen en 12 miljoen aan de bevordering van het leven van Israëls straatkatten. Dit terwijl de groeiende vrome Joodse gemeenschappen alleen maar extra belastingen en bezuinigingen toegewezen krijgen; en de enige van ‘de regering van verandering’ die hier het onrecht van in zegt te zien… is de Palestijnse Abbas.
Ironisch genoeg zien we dat van de huidige coalitie de enige ‘compassie’ voor de Thora-gemeenschappen juist komt van de Palestijnse Mansour Abbas.
Oppositie knessetlid Moshe Gafni van Verenigd Thora Jodendom sprak de coalitie hierover aan en zei: “Waarom vielen jullie ons aan toen wij voor onze ideologische behoeften zorgden? Maar jullie zijn wel toegestaan om voor straatkatten te zorgen? Waarom zorgen jullie niet voor de kinderen? Maak je op z’n minst net zoveel zorgen om hen als om katten.”
We zien steeds meer hoe vreemde invloeden worden genormaliseerd en alles wat volgens de Thora is wordt bestempelt als ‘extreem’ en ‘niet van deze tijd’. De Joodse geleerden zeggen cryptisch dat in de dagen voordat de Messias zal komen “het gezicht van het volk zal zijn als het gezicht van een hond”. Rabbijn Wasserman legt uit dat hoewel er geen profeten meer zijn, de leiders van de laatste generaties als honden zullen zijn: zelfs al lopen ze voorop, gaan ze alleen maar in de richting waar het volk wilt dat ze gaan.
Wie is schuldig?
Maar aan de andere kant willen mensen er ook zo zeker van zijn dat we perfect zijn in G-ds ogen. Zo perfect dat er niets is waaraan wij onszelf moeten verbeteren. Problemen in Israël? Dan hoor je de volgende uitspraken:
- ‘Natuurlijk is dat alleen maar door de Arabische leiders die hun volk ophitsen’;
- ‘Het zijn de tactische fouten die gemaakt zijn door onze politieke leiders’;
- ‘Het is de schuld van de internationale gemeenschap die het probleem niet adequaat begrijpt en aanpakt’;
- ‘Buiten Israël zijn het de antisemieten die de problemen veroorzaken’;
- ‘Binnen Israël zijn het de antireligieuze Joodse politici’.
Om een lang verhaal kort te maken is het de schuld van iedereen, behalve die van onszelf. In plaats van het echte probleem op te lossen, besteden we onze tijd aan het bespreken van de beste ‘oplossingen’ voor elk van de problemen die we tegenkomen.
Een andere uitleg van de bovengenoemde gelijkenis is dat in de dagen voor de komst van de Messias, mensen zich zonder geloof - en zo ‘dom’ als honden zullen gedragen. Wanneer je een hond met een stok slaat, zal de hond instinctief de stok aanvallen en niet denken aan de persoon die de stok vasthoudt. Zo is het ook met ons. Vaak kijken we naar het probleem en vergeten we dat G-d degene is die de ‘stok’ vasthoudt.
Terug naar de profeten
Rabbijn Wasserman was haast als een profeet voor de generatie die naar de afgrond van de Holocaust werd geleid; tevergeefs predikend en smekend om terug te keren naar G-d en Zijn Thora om de eventuele ramp af te wenden. Hij vocht als een leeuw tegen de heersende liberale en seculiere opvattingen van zijn tijd; die de Thora afwezen als irrelevant en een voorwerp uit het verleden; als iets wat veranderd en aangepast kon worden aan het moderne tijdperk.
Rabbijn Wasserman was haast als een profeet voor de generatie die naar de afgrond van de Holocaust werd geleid.
Tijdens de gebeurtenissen van Kristallnacht en het uitbreken van de oorlog was hij in Amerika om geld in te zamelen voor zijn jesjiwa in Litouwen. Maar ondanks zijn onheilspellende waarschuwingen en kennis van de naderende ramp, stond rabbijn Wasserman erop om terug te keren naar zijn geliefde leerlingen in Europa. Daar werd hij vermoord door Litouwse collaborateurs, maar voordat hij werd afgevoerd sprak hij zijn leerlingen mede-rabbijnen toe:
"Het ziet er naar uit dat ze ons in de hemel als rechtvaardig beschouwen, omdat onze lichamen zijn gekozen om te boeten voor het Joodse volk. Daarom moeten we nu onmiddellijk terugkeren naar G-d. Er is niet veel tijd. We moeten in gedachten houden dat we betere ‘offergaven’ zullen worden als we terugkeren naar G-d. Op deze manier zullen we de levens van onze broeders in Amerika redden. Laat geen slechte gedachte in ons opkomen, G-d verhoede, en die een offer ongeschikt maakt. We vervullen nu de grootste mitswa (gebod). ‘Met vuur werd Jeruzalem verwoest en met vuur zal ze worden herbouwd’. Het vuur dat onze lichamen verteert, zal op een dag het Joodse volk herbouwen". De nazi’s en hun bondgenoten zijn verleden tijd, maar de stem van rabbijn Wasserman blijft hangen en is zelfs vandaag nog steeds zo relevant voor onze generatie.
Welke stem?
De Talmoed zegt dat rabban Jochanan ben Zakai riep: "Gelukkig ben jij Israël! Wanneer je de wil van G-d doet, kan geen enkel volk tegen jou op. Wanneer we dat niet doen dan zullen we worden overgegeven aan een laag volk”. Rabbijn Wasserman zei dat het woord ‘gelukkig’ slaat op het feit dat we zullen worden overgegeven aan een ‘laag volk’. Hij legde uit dat als we worden overgegeven aan een machtig volk, we het zouden zien als "de natuurlijke manier van de wereld". De sterken overwinnen de zwakkeren. Dan zouden de profeten van Baäl een stem hebben. Maar wanneer het land Israël wordt gegijzeld door een groep machteloze bandieten, is het duidelijk dat dit de hand van G-d is.
Als we om ons heen kijken zien we dat de stem die roept om terug te keren naar G-d, vandaag de enige stem is die wordt uitgezonden. Gelukkig leven we in een tijd waarin de omstandigheden zo bizar zijn dat de roep van de ‘echte profeten’ overduidelijk luider is dan het lawaai van de ‘valse profeten’.