Over afgoderij, bijgeloof, tovenarij en waarzeggerij

Hier werd ingegaan op het verbod van afgoderij. Hoewel misschien niet direct afgoderij worden toch allerlei vormen van ‘zwarte magie’, bijgeloof, waarzeggerij, glazenbol-kijkerij, tovenarij en voorspellerij, hier ook onder gevat en gezien als praktijken die voortvloeien uit afgodische opvattingen.

““Hun afgodenbeelden moeten jullie in vuur verbranden. Begeer niet het goud en zilver dat eraan zit en eigen je je dat niet toe; dat wordt jullie valstrik, want HaSjeem (G’d) heeft een afschuw van die dingen. U mag die afschuwelijke dingen niet in huis halen.” ”

— Deuteronomium 7:25-26

Wij moeten volledig geloof in Hasjeem (G’d) hebben en ons niet op dwaalsporen laten brengen. Een van die dwaalsporen is bijgeloof, dat grenst aan ongeloof of lichte afgoderij.

De concrete voorschriften staan in de Kitsoer Sjoelchan Aroech, de korte Joodse codex (uitgave NIK): “Er staat geschreven (Leviticus 19:26): “Houd je niet bezig met bijgeloof en doe geen voorspellingen”.

Wat is bijgeloof?

Wat is bijgeloof? Als iemand zegt: “Omdat mijn brood uit mijn mond gevallen is, doe ik dit of dat”, of: “Mijn stok is uit mijn hand gevallen en daarom …”, of: “Een raaf kraste tegen mij en dus …”; “Een hert kruiste mijn pad, daarom …”; “Een slang passeerde mij rechts daarom zal ik niet deze weg nemen, want dat brengt ongeluk”. Zo ook diegenen die een vogel horen tsjilpen en zeggen: “Dit of dat zal er gebeuren”, of die dit beschouwen als een goed of slecht voorteken voor iets”.

Toevalligheden zijn geen lotsbepalende factoren

De Thora verbiedt ons om toevalligheden tot leidraad van onze beslissingen en handelingen te maken. Waar het in essentie om gaat, is dat men toevalligheden niet als zelfstandige en lotsbepalende oorzaken mag zien. Toch mag men sommige omstandigheden als een goed teken beschouwen, zoals trouwen bij wassende maan als teken van een huwelijksleven vol groeiende voorspoed. Dit ziet men dan niet als zelfstandige oorzaken van geluk of ongeluk.

Verschil tussen een gelovige en niet-gelovige

Wat is het verschil tussen een vroom, gelovig mens en iemand die dat niet is? Een vroom gelovig mens volgt de Bijbelse ge- en verboden op en ziet overal de hand van G’d in. Het leven is geen reeks toevallige gebeurtenissen. Als men G’ds hand kan zien in opbouwende en positieve gebeurtenissen, is dit geoorloofd.

Het is verboden waarzeggers en tovenaars te raadplegen. De grote filosoof en rechtsgeleerde Maimonides schrijft hierover: “Dit is allemaal dwaasheid en wie daarin gelooft, is zwak van geest: “Vertrouw met volkomen vertrouwen op Hasjeem, je G-d” (Deuteronomium 18:13).

Het Jodendom erkent zwarte magie als kracht. Wij mogen deze krachten alleen niet raadplegen of er in geloven. Maar ze bestaan wel.