Een aantal jaren geleden kwam mijn boek Over Grenzen uit. Met verhalen over Israëli’s en Palestijnen die samen het verschil maken. Sinds 7 oktober 2023 krijg ik regelmatig de vraag of deze samenwerkingsverbanden stand hebben gehouden. Want uit de media lijkt het alsof Israël een en al verdeeldheid is.
Ja, ze zijn er nog allemaal en zijn sterker en volhardender in hun strijd dan ooit. Ondanks het feit dat veel van deze bijzondere mensen zijn gedood op die afschuwelijke 7 oktober. Zij streden juist voor samenwerking aan de grens met Gaza.
Elkaar leren begrijpen en zien
Een van de bijzondere organisaties is de Interfaith Encounter Association (IEA). Hun uitgangspunt klinkt heel simpel: elkaar leren begrijpen en zien. De essentie voor een betere wereld. IEA organiseert maandelijks groepen die bestaan uit Israëli’s en Palestijnen die met elkaar spreken over een willekeurig onderwerp.
Deze interreligieuze dialoog werd opgestart in de vijftiger jaren door een groep visionairs, waaronder Martin Buber. De beweging was toen nog beperkt tot een klein aantal mensen. Pas jaren later brak hun gedachte door bij grotere groepen.
Oprichter van het IEA, dr. Yehuda Stolov, legde het me ooit uit: ‘Het kan over het leven gaan, de kinderen of bijvoorbeeld een vakantie. Als je over dit soort onderwerpen met elkaar praat, dan leer je elkaar kennen en ontstaat er een vertrouwen. En hopelijk kan je dan op een dag ook met elkaar praten over politieke kwesties. Doe je dit laatste gelijk, dan krijg je ruzie en luister je niet meer naar elkaar. Door te praten over iets wat je bindt in plaats van wat je scheidt, raak je elkaar op een ander niveau aan. Het gaat van hart tot hart. Dit zorgt voor openheid en vriendschappen. Er zijn veel vooroordelen over elkaar. Wanneer mensen elkaar binnen een discussiegroep ontmoeten, ontdekken ze dat ze veel meer gemeen hebben dan ze dachten. Dat ze bijvoorbeeld allemaal in het Midden-Oosten wonen met een Midden-Oosten-mentaliteit.’
Iedereen is welkom
IEA zorgt voor een tafel met stoelen waar iedereen kan aanschuiven. Iedereen is welkom, achtergrond of religie is niet belangrijk. Sinds 7 oktober 2023 en de daaropvolgende oorlog is het niet altijd mogelijk elkaar live te ontmoeten. De bijeenkomsten vinden dan via zoom plaats. De organisatie heeft ongeveer vijfendertig praatgroepen in het hele land.
De organisatie is ook actief bij de jeugd. Avi geeft in Jeruzalem les aan Palestijnse en Israëlische kinderen over Palestijnse en Israëlische kunst en theater. Hij is ook actief bij IEA.
‘Voor mij was dit een nieuwe wereld,’ zegt Avi, geboren in Jeruzalem. ‘Kinderen hebben nog geen vooroordelen als ze jong zijn en staan open voor alles.’ Over een oplossing voor het conflict is hij heel duidelijk: ‘Palestijnen en Israëli’s vormen samen een prachtige mix, we zijn dat alleen vergeten door het al zo lang voortdurende conflict.’
Yehuda: ‘Onze organisatie is ook door UNESCO geaccepteerd, daar zijn we trots op. Voor ons zijn alle levensbeschouwingen en alle mensen gelijk. We hoeven niet hetzelfde te doen of in hetzelfde te geloven. We geloven dat religie ons bindt in plaats van dat die ons scheidt.’
En terwijl het weer, eigenlijk nog steeds, moeilijke en uitdagende tijden zijn in Israël, houd ik me vast aan dit soort initiatieven, zoals die van IEA. Eens, op een dag, wordt het weer licht. We blijven bidden.