Rebekka, de ideale vrouw voor Izak

Na de dood van Sara gaf Abraham zijn dienaar Eliezer opdracht om met tien kamelen naar Haran, het tegenwoordige Syrië, te reizen. Daar moest hij voor zijn zoon Izak een vrouw zoeken. Eliezer moest van Abraham zweren dat hij een vrouw zou zoeken uit de familie van Abraham. Eliezer vroeg G’d een hemelse aanwijzing. Hij wilde weten hoe hij de juiste huwelijkskandidate kon opsporen. Het teken werd ‘onbeperkte naastenliefde voor iedereen en alles’. Bij een bron in Haran vroeg Eliezer alleen om zelf wat te mogen drinken. Rebekka was direct bereid om ook alle kamelen van Abraham te drinken te geven (Gen. 24).

Meer dan duizend liter

Onvoorstelbaar! Hoeveel drinkt een kameel? Al gauw 100 liter, zeker na een woestijnreis. Abraham stuurde 10 kamelen mee en een aantal mensen, die ook allemaal te drinken kregen van Rebekka. Ik schat dat ze voor een wildvreemde man meer dan 1000 liter water heeft geschept uit de bron. Dit duidt op een totale bereidheid om goed te doen voor de medemens en de dieren, ook al kennen wij deze medemensen en dieren niet. Ik vind dit een enorme opsteker in onze tijd, waarin wij worstelen met bijvoorbeeld de vluchtelingenproblematiek.

Rebekka toonde liefde (chessed in het Hebreeuws) voor alles in G’ds wereld. Eliezer begreep direct dat zij de geschikte vrouw was voor Izak. Rebekka daalde zelf naar de bron af om enorm veel water te scheppen. Rebekka’s chessed was de beslissende factor voor de keuze om haar als toekomstige aartsmoeder voor Izak te bestemmen. Abraham was deze trend van ‘liefde om niets’ begonnen en had op deze wijze veel mensen dichter bij het monotheïsme gebracht door zijn onbeperkte gastvrijheid. Izak zou deze trend op zijn manier voortzetten. Rebekka paste perfect in dit huishouden met haar ongebreidelde naastenliefde.

Liever geven dan nemen

Chessed, naastenliefde, heeft uiteraard ook iets met de persoonlijkheid te maken. Er zijn altijd gevers en nemers op de wereld. Gevers zijn mensen die liever geven dan nemen. Nemers hebben het omgekeerde gevoel: ze nemen liever dan dat ze geven. Bovendien menen nemers vaak dat ze overal recht op hebben.

“

Rebekka’s naastenliefde was de beslissende factor om haar als toekomstige vrouw voor Izak te bestemmen.

Maar er zijn ook mensen die nemend kunnen geven. Allereerst zijn deze mensen in staat om voortdurend dankbaar te zijn voor alles wat ze krijgen. Als er geen ontvangers zijn, kan er ook nooit iets gegeven worden. Vaak willen mensen hun dankbaarheid uitdrukken door hun weldoeners iets te geven. Moeten we dit altijd weigeren? Wat heeft Abraham gedaan? In principe nam hij nooit geschenken aan. Abraham wilde van de koning van Sodom niets aannemen, omdat deze er alleen maar op uit was om aan te tonen dat hij Abraham rijk had gemaakt. Abraham wilde zijn aardse bezittingen niet van de mensen krijgen, maar direct van G’d.

Nemend geven

Vaak kan ontvangen om door te geven werken. Ik kan iets aannemen om daarmee anderen te bevoordelen. Een `chessed’-persoonlijkheid neemt dingen of geld aan om anderen daarmee blij te maken. Aan het begin van Abrahams carrière in Israël moest hij uitwijken naar Egypte.

“

Als er geen ontvangers zijn, kan er ook nooit iets gegeven worden.

Farao schaakte direct bij aankomst zijn vrouw Sara. Abraham nam de gaven van Farao aan toen hij Sara teruggaf. Abraham had veel financiële middelen nodig om zijn missie goed te kunnen uitvoeren. Hij wilde er alleen maar voor zorgen dat de mensen dichter bij het geloof in één G’d zouden komen. Hij startte een herberg waar iedereen gratis te eten en drinken kreeg en ook zonder betaling kon logeren. Wanneer de mensen hem wilden bedanken riep hij hen op om de Enige ware G’d te danken. Zo verspreidde hij het monotheïsme.

Er bestaat nog een andere manier van nemend geven. Ook dit kwam op Abrahams pad. Na de strijd tegen de vier koningen (Gen. 14) wilde Noachs zoon Sem, die ook Malchizedek heette en koning van Jeruzalem was, hem brood en wijn geven. Hij eerde hiermee Abraham, omdat die zijn leven gewaagd had om zijn neef Lot uit krijgsgevangenschap te bevrijden. Abraham nam het voedsel aan. Niet omdat hij dat nodig had, maar omdat hij hiermee Malchizedek wilde tonen dat hij zijn eerbetuiging op prijs stelde. Voor Malchizedek was het een hele eer dat Abraham zijn gaven wilde aannemen.

In ere herstellen

Ook Abimelech, koning van de Filistijnen, schaakte onze aartsmoeder Sara. G’d wees hem terecht dat hij gezondigd had door Abraham niet gastvrij in zijn land op te nemen. Hij liet alleen vragen of Sara getrouwd was. Abimelech moest Sara teruggeven. Hij wilde dat Abraham geschenken van hem zou aannemen om zijn misdaad te bedekken met de mantel der liefde. Op die wijze zou Abimelech zijn aanzien herstellen. Daarom nam Abraham zijn geschenken aan als daad van liefde. Hiermee was Abimelech in ere hersteld.

In Abrahams familie werd alleen genomen om te geven. Daarom was Rebekka zeer op haar plaats.