Regen in Jeruzalem

Tranen van vreugde

Tranen van verdriet

Het verleden, heden en morgen

Onze eeuwige stad

Regen in Israël, in Jeruzalem. Ik zocht erover op internet en stuitte op een interessante uiteenzetting van Theologie.nl. Hierbij een samenvatting, met aan het eind een link naar het complete artikel.

Regen

In het Midden-Oosten van de Oudheid staat of valt het leven met het komen dan wel ontbreken van regen. Regen doet het zaad ontkiemen, zaad leidt tot gewas, gewas brengt vrucht, vrucht betekent inkomen en inkomen houdt leven in stand. Regen staat gelijk met zegen. Mits de regen in de juiste hoeveelheden in de juiste periode valt.

Begrijpelijk dat dit weersverschijnsel dikwijls in de Bijbel wordt genoemd, vooral als beeld van en gelijkenis van het goede leven. De Joodse traditie bouwt op het Bijbelse gedachtegoed voort, als zij aan het eind van het Loofhuttenfeest het zogenaamde Regengebed bidt. Dit gebed om regen is een uiting van afhankelijkheid van de Eeuwige. Hij is de God van het leven. Water is leven en regen is water. Bidden om water is bidden om leven.

Het artikel gaat onder de slider door:

Regen in de Bijbel

Het Oude Testament kent meerdere woorden voor regen, soms met duidelijke nuance-verschillen. De meest frequente zijn matar, ‘regen’ (38x), en gèsjèm, ‘regen’ (35x). De meervoudsvorm van het laatstgenoemde woord betekent ‘stortregen’ of ‘fikse regenbui’ (Ezra 10:9), ook wel ‘regentijd’ (Ezra 10:13).

Dat in de bijbel, en ook in latere Joodse geschriften, vaak over regen geschreven wordt, wijst op het belang van dit klimatologisch verschijnsel. Regen wordt meer dan eens voorgesteld in samenhang met wolken, storm en soms hagel. Voor het welslagen van de landbouw was een juiste hoeveelheid regen op het juiste moment nodig (Lev. 26:4; Deut. 28:12; Ez. 34:26).

Nog belangrijker dan de hoeveelheid is de periode waarin de regen valt; de bepaling van de tijd heeft de Heer in zijn hand (Jer. 5:24). Wat de noodzaak van regen voor de landbouw betreft, wijkt Israël af van bijvoorbeeld Egypte en Mesopotamië, waar kanalen en rivieren zorgden voor bevochtiging (Deut. 11:10-11). Door de sterk wisselende frequenties van de winterstormen en de verschillende routes die deze stormen volgen, is de regenval niet regelmatig. De komst van regen is daarom niet vanzelfsprekend in de beleving van de Israëliet.

Regen als theologisch begrip

Regen staat voor vruchtbaarheid. De rabbijnen hebben zich afgevraagd, waarom de Heer regen geeft uit de hemel en de aarde niet bevochtigt door rivieren en kanalen, zoals in Egypte en Babylonië het geval is. Zij noemen verschillende redenen, maar de hoofdreden is, dat alle ogen zich wenden tot de hemel (Midrasj Rabbah Gen. XIII,9). Dat wil zeggen, dat de mens steeds de gever van de vruchtbaarheid voor ogen moet houden. Achter de regen staat een werkelijkheid die ons het leven schenkt en die onze toekomst in handen heeft. Regen is daarom ook een theologisch begrip. Het draagt een ‘boodschap’ van boven in zich. Maar het zegt tevens dat de aarde afhankelijk is van de hemel.

De komst van de juiste hoeveelheid regen op het juiste moment is een teken van zegen en de zegen is een teken van Gods genade (Hand. 14:17). De profeet Ezechiël spreekt van regen die op zijn tijd komt; dit is het optimale moment voor het welzijn van de aarde. Zulke regens brengen zegen (Ez. 34:26).

De Joodse traditie duidt de vroege regen ook wel als ‘leraar’ aan, waarbij het de vraag is of de ‘leraar der gerechtigheid’ als ‘regen der gerechtigheid’ gelezen moet worden. Het leeraspect blijkt hieruit: regen leert de mensen hun koren op tijd binnen te halen en hun daken waterdicht te maken (volksetymologie).