Onder de slachtoffers waren veel leden van de grote orthodox-Joodse gemeenschap van Miami, de zus van Paraguays first lady, haar familie en hun au-pair, samen met een heel gezin van vier personen; waaronder een vader, moeder, en hun twee jonge dochters van 4 en 11, die in dezelfde kist werden begraven.

Rouw komt voor vreugde

Zoals ik al eerder schreef zou ik op dit moment eigenlijk in Miami zijn voor een bruiloft. En omdat koning Salomo zegt: “Het is beter te gaan naar een huis van rouw dan naar een huis van feestgelag (Prediker 7:2), zou een van de eerste dingen op mijn agenda, het bezoeken van Surfside zijn; de plaats waar de ramp had plaatsgevonden, om mijn medeleven te betonen aan de rouwende gemeenschap.

Een tijdje geleden schreef ik dat we misschien kunnen zeggen dat we meer inspiratie voor persoonlijke groei opnemen in een ‘huis van rouw’ dan in een feestzaal. Daarom zeggen de Joodse geleerden dat hoewel het veel beter voelt om aan een vreugdevol feest deel te nemen dan aan rouwen, we eerst aandacht moeten besteden aan het rouwen. Mijn reis is uiteindelijk niet doorgegaan, maar ik heb tijdens mijn voorbereidingen alsnog wel met mensen gesproken die hun dierbaren zo onverwachts hebben verloren, en zelfs dat was zeer zeker niet makkelijk. Ik zou het bijna liever willen vergeten en snel doorgaan naar de uitzending van de bruiloft waar ik oorspronkelijk naar toe zou gaan. Maar dat is nou juist het punt. Er is een tijd voor alles. Een tijd voor gelach, en een tijd van rouw. Wij kunnen niet weten waarom bepaalde dingen ons overkomen. Maar er is een iemand die dit wel weet; en dat is G-d zelf.

De binding van Izaak

Het lijden (en de uiteindelijke overwinning) van het Joodse volk wordt vaak vergeleken met de Akeedat Jitschak (het binden van Izaak). Een stukje geschiedenis dat ik, net zoals ons lijden, altijd een beetje moeilijk heb gevonden om te begrijpen. Na zo veel lange jaren krijgt Abraham eindelijk een zoon, en nu draagt G-d hem op om deze zoon op te offeren? Natuurlijk zijn er vele verklaringen dat men hiervoor zou kunnen geven. Een hiervan kan misschien zijn dat het binden van Izaak niet alleen maar het verhaal is van Abraham en Izaak, maar ook het verhaal van het (toekomstige) Joodse volk. Het is een boodschap voor ons als volk dat we een gevaarlijk bestaan tegemoet zouden gaan, waarin ons lot lijkt alsof we altijd op de rand van vernietiging zouden leven.

Niet bepaald een gezellige boodschap. Maar… Abraham had G-ds belofte dat hij de vader zou zijn van een groot volk, en dat door hen de hele wereld gezegend zou worden. Daarom zei hij tegen zijn knechten voordat hij de berg opging, “Blijf hier alleen met de ezel terwijl ik en de jongen verder gaan; we zullen [daar] aanbidden, en wij zullen naar jullie terugkomen” (Genesis 22:5).

De Thora kent geen extra woorden. Elk woord -zelfs elke letter- staat er om een reden. Deze woorden waren niet zomaar een excuus van Abraham. Diep van binnen leek hij echt te weten dat het goed zou komen. De situatie zag er erg slecht uit, maar hij had een blijvend vertrouwen in G-ds trouw aan Zijn woord.

Onze eigen binding

Het Hebreeuwse woord ‘Akeeda’ betekent ‘binding’. Voor een groot deel van onze geschiedenis waren we gebonden. Maar de naam Jitschak (Izaak) betekent 'hij zal lachen'. Als we weten dat we een ongelofelijk mooie toekomst tegemoet hebben, kunnen we hier de kracht uit halen om door al onze moeilijkheden heen te komen.

Na de verwoesting van de Tweede Tempel in Jeruzalem zagen rabbi Akiva en een aantal andere Joodse geleerden een vos tevoorschijn komen uit de plaats waar het Heilige der Heiligen had gestaan. De andere geleerden begonnen te huilen, maar rabbi Akiva lachte. Zijn collega's vroegen hem waarom hij lachte, en hij vroeg hen waarom ze huilden. Rabbi Akiva troostte zijn vrienden door te zeggen dat er geprofeteerd was over de verwoesting van de Tempel. Maar nu hij de vervulling van die profetieën zag, had hij er het volste vertrouwen in dat de profetieën over de herbouw van de Tempel ook vervuld zullen worden.

Deze diepe kennis dat alles uiteindelijk goed zal komen, en de wereld zal zijn zoals het hoort te zijn, gaf rabbi Akiva grote kracht. Dit was wat wij misschien zouden kunnen noemen: zijn ‘Akeedat Jitschak moment’.

Dat G-d ons allemaal duidelijkheid moge geven om altijd te weten, dat hoe moeilijk onze situatie ook kan zijn, wij -en de hele wereld om ons heen- op een dag het licht aan het einde van de tunnel zullen zien. En dan zullen we lachen zoals de Psalmist al profeteerde (Ps. 126): 'Az yimalee sechok pinoe oele’sjoneenoe rina': 'Dan zal onze mond gevuld zijn met gelach en onze tong met een vrolijk lied'.