Als u binnenkort weer Israël bezoekt, dan gaat u vast en zeker langs bij The Israel Museum in Jeruzalem. Wist u dat de legendarische burgemeester van de stad, Teddy Kollek, wordt gezien als de grondlegger van dit museum?

Boek over Teddy Kollek

Zestien jaar na zijn dood geeft een boek, gepubliceerd door het Museum, een brede kijk op de bijzondere relatie tussen de onvermoeibare Kollek, of Teddy, zoals hij bekend stond, en het museum. Voormalig museumdirecteur Dr. Martin Weyl schreef dit boek dat vertelt over de persoonlijke, ontroerende en vermakelijke jarenlange nauwe samenwerking met Kollek.

Theodore Kollek werd geboren in een klein Hongaars stadje en groeide op in Wenen. In 1935 emigreerde hij naar wat toen nog Palestina heette. Zijn talent voor het motiveren van mensen werd al snel ontdekt door de leiders van het Joods Agentschap en tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij op geheime missies gestuurd. Na de oorlog verhuisde hij naar New York en verrichte daar zakelijke handelingen voor de Haganah*. Ook diende hij als afgevaardigde in de Israëlische ambassade in de VS. Na zijn terugkeer naar Israël in 1952, werd hij door premier David Ben-Gurion aangesteld als directeur-generaal van zijn kabinet.

Kollek was een hartstochtelijk pleitbezorger van kunst en een van de hoogtepunten in zijn leven was de oprichting van het museum in Jeruzalem. Opgegroeid in een Europese hoofdstad, had Kollek de visie van een stedelijk centrum dat niet alleen bestond uit regeringsgebouwen, maar ook als culturele trekpleister.

Zo overtuigde hij in de beginjaren van de staat – waarin nationale middelen prioriteit kregen zoals huisvesting, het opnemen van immigranten en veiligheid – Ben-Gurion van de cruciale behoefte aan een instelling die het rijke erfgoed van Israël zou behouden: het museum was geboren.

tekst gaat onder de foto verder

Het museum werd ingehuldigd in mei 1965 - 17 jaar na de oprichting van Israël. Uit de enthousiaste reacties uit zowel de binnen- als buitenlandse pers weergalmde de verbazing over de prestatie van het jonge land, dat nog steeds vocht voor zijn bestaan. Een museum was volgens de pers niet het eerste waar je je dan mee bezig zou moeten houden. Dit gevoel, schrijft Weyl, werd bondig verwoord door een van de eerste donateurs van het museum, die later zou opmerken: "De brutaliteit en durf van zo'n klein land om zo'n groot museum te hebben!"

Burgemeester

In 1965 werd Kollek gekozen als burgemeester van Jeruzalem. In de daaropvolgende 28 jaar werkte hij aan een grondige transformatie van de stad, waarbij hij grenzeloze energie aan de dag legde in alles wat hij nastreefde. De stad verdrievoudigde in oppervlakte en verdubbelde in bevolkingsomvang.

Als een begenadigd en onbevangen fondsenwerver liet hij nooit een kans voorbijgaan om anderen te inspireren te doneren. Zo liet hij een antieke Marokkaanse bruidsschatkist in de entreehal van het museum plaatsen. Steeds als hij het museum binnenkwam, haalde hij een biljet uit zijn portemonnee en deed dat opzichtig in de kist. Soms wendde hij zich tot de mensen om hem heen en haalde hen over om hetzelfde te doen door te zeggen: "Nu is het jouw beurt." Weyl vertelt zelfs over een gelegenheid waarbij Kollek een cheque van tienduizend dollar teruggaf aan een buitengewoon rijke schenker en zei: "Ik accepteer geen zakgeld."

*De Haganah was een zionistisch-Joodse paramilitaire organisatie, opgericht gedurende het Britse mandaat over Palestina, met als doel het verdedigen van de Joodse gemeenschap in Palestina.