Drie levensopdrachten

Onze Wijzen vertellen ons dat er drie dingen zijn die voor G‘d, als het ware, even moeilijk zijn als het splijten van de Rode Zee:

• Ons werkende leven: de mensheid van levensonderhoud voorzien, een beroep of vak leren en laten uitoefenen zodat men in zijn eigen onderhoud kan voorzien;
• Ons gezinsleven: voor ieder van ons een levenspartner vinden, ons levensgeluk;
• Onze gezondheid: ervoor zorgen, dat ons lichaam op de juiste manier functioneert.

Een vak of levenspartner vinden zijn gewone dagelijkse dingen net zoals onze normale lichaamsfuncties. We ervaren deze ‘levensbelangrijke dingen’ niet als iets bijzonders en gaan er vanzelfsprekend vanuit dat alles wel functioneert en in orde is of komt. Wat is het verband tussen deze levensopgaven voor iedereen en de splitsing van de Rode Zee?

Niet moeilijk voor G’d

Wat nog meer mijn verbazing wekte, was het feit dat de Thora zelf niet zo moeilijk doet over het splijten van de Rode Zee. De Thora vertelt er helemaal niets over dat het splijten van de Rode Zee voor G’d moeilijk was. G’d liet eenvoudig een harde oostenwind blazen, waardoor de wateren links en rechts een soort watermuur vormden. Daar tussendoor konden de Israëlieten op droge grond oversteken en aan de achtervolging door de Egyptenaren ontkomen.

Wij kunnen zelf niet eenvoudig een zee splitsen. Onze nationale trots, de waterwerken, zouden het in ieder geval kunnen nabootsen. Maar een vak leren, een levenspartner vinden en zorgen dat we gezond blijven, dat doet iedereen. Wat is hier nu moeilijk?

Al deze ‘normale’ menselijke activiteiten met een hogere bedoeling uitvoeren kan uitermate inspannend zijn. Dat is het doel waarom de mens op aarde is gekomen. De uitdaging voor de moderne mens is om al die gewone menselijke ambities met een hoger doel te verbinden. Daar ligt het probleem. Dat lukt maar heel weinig mensen echt. Bij iedere hap brood denken: ‘met deze energie ga ik G’d dienen’. Niet eten als een paard of een hond, maar eten en drinken met een hogere intentie, dat is best moeilijk, als we eerlijk tegenover onszelf zijn.

G’ddelijk kompas

Het splijten van de Rode Zee was voor G’d geen enkel probleem. Waar het om gaat, is dat wij in alle zogenaamde natuurlijke dingen G’ds hand leren zien. De splitsing zou zelfs door mensenhanden kunnen geschieden. Waar het om gaat, is dat wij met ons G’ddelijk innerlijk kompas, dat onze door G’d gegeven ziel is, de wereld leren bezien vanuit G’ds perspectief en in al die aardse gebeurtenissen de Schepper leren ontdekken. Dat is niet zo eenvoudig en kost ons doorlopend moeite, want dit is onze levenstaak.

Wat wonderlijk was, was niet zozeer het splitsen van de zee, maar veel meer de timing. De Joden hadden op dat moment een doorgang door de zee nodig en dat gebeurde ook, precies zoals G’d opdroeg aan Mozes. De doorgang was groot genoeg voor alle twaalf verschillende Joodse stammen. Het uiteindelijke resultaat was, dat de Egyptenaren hen in de zee volgden. Ze meenden dat het eb was en dat ze geen gevaar liepen. Ze hadden echter geen rekening gehouden met de planning van het Opperwezen bij de splitsing van de Rode Zee.

Wonderen

Op deze wijze veranderde G’d de natuur in een wonder. G’d heeft de natuurlijke orde geschapen en probeert Zelf zo min mogelijk inbreuk te maken in de Scheppingsorde. Alleen wanneer dit strikt noodzakelijk is – bijvoorbeeld om de wereldbewoners te tonen dat Hij echt als enige achter het stuur van de natuurlijke orde en de gang van de geschiedenis zit – breekt G’d in in het aardse, natuurlijke gebeuren. Maar ook dan laat G’d de natuur zo veel mogelijk zijn gang gaan. G’d houdt zelfs bij wonderen de natuur zo veel mogelijk in stand.

De kunst voor ons mensen is in alle natuurlijke en ‘gewone’ fenomenen G’ds hand te zien. Dat lijkt helaas makkelijker gezegd dan gedaan. Dit is een levenstaak. Hoe vaak verliezen we onszelf niet in ons materiele bestaan in alleen maar natuurlijke oorzaken? Hoe vaak zien we duidelijk dat G’d ons leven stuurt? We hebben duidelijk ook een eigen rol in het programma van ‘het concert van ons leven’, maar het siert ons als we dat als een interactie tussen onze eigen verantwoordelijkheden en de invloeden van Boven ervaren.

Dit is ook de les van het wonder van de Rode Zee: dat we juist in de meest natuurlijke gebeurtenissen G’ds sturende werking zien.

Wat betekent dit voor ons in ons dagelijkse leven? Dat we harder aan onszelf moeten werken. Wat is de definitie van een religieus mens? Dat hij religieus doet, maar ook religieus denkt en voelt. Dat denken en voelen is een enorme mentale inspanning. Het is onze poging om in alle "alledaagse" gebeurtenissen een diepere betekenis te zien die ingegeven is van Boven.

G’ds zegen

Dat betekent onze wens ‘G’ds zegen’. Zegen betekent in het Hebreeuws niet alleen dat we ‘mazzel’, geluk en succes hebben in het leven, maar voornamelijk G’ds invloed. Zegen is Beracha in het Hebreeuws, dat – voor de kenners van de geheimen van de Thora – eigenlijk betekent: ‘G’ds neerdalende invloed’. We kunnen dat ervaren als een stijging in ons bewustzijn van G’ds aanwezigheid in ons leven of als een neerdaling, een inwoning van G’ds presentie in onze meest alledaagse aangelegenheden. Dat besef, dat is waar alles in ons religieuze leven om draait.